Het belang van innovatie voor Nederland en Europa
Ieder jaar brengt de Europese Commissie het zogenaamde ‘Innovatie Scoreboard’ uit: een ranking van Europa’s meest innovatieve landen. Nederland steeg dit jaar (2015) van plek 6 naar plek 5 op deze lijst. Ook op de wereldranglijst voor meest innovatieve landen doet ons land het goed: Nederland is 4e van de wereld. Ons land heeft deze posities vooral te danken aan kwalitatieve goede onderzoekers en een innovatief MKB. Hoewel Nederland op de goede weg is, is Europa het afgelopen jaar stil blijven staan op het gebied van innovatie en onderzoek. We kunnen nog steeds niet meekomen met landen als de VS, Zuid-Korea en Japan. We moeten daarom zorgen dat meer innovatie in Europa ook echt leidt tot meer banen en economische groei.
Horizon 2020: het Europese programma voor innovatie en onderzoek
Europa heeft de laatste jaren innovatie en onderzoek te weinig bevorderd. Een gevolg is dat veel nieuwe, belangrijke onderzoeks- en innovatie-initiatieven nu niet in Europa, maar in de VS en Azië lopen. Het achtste kaderprogramma van de Europese Unie voor onderzoek, Horizon 2020, brengt daar verandering in. Het programma loopt van 2014 tot 2020 en heeft als doel om het beleid beter af te stemmen op de ambities van de Europese Unie in het tienjarenplan (de EU 2020 strategie): een sterkere en duurzamere economie met meer banen. Ten opzichte van het vorige EU-programma voor onderzoek en innovatie (2007-2013) is Horizon 2020 bovendien gericht op het vereenvoudigen van aanvraagprocedures en het intensiveren van (grensoverschrijdende) samenwerkingen tussen Europese bedrijven en universiteiten.
Wat houdt het programma in?
Het EU-programma Horizon 2020 bevat voor de komende zeven jaar 70 miljard euro voor universiteiten, bedrijven en kennisinstellingen. Het programma verstrekt subsidies aan drie overkoepelende doelen:
Wetenschap op topniveau
Ongeveer 30% van het totale bedrag uit Horizon 2020 wordt aan wetenschap op topniveau besteedt. Europa stimuleert hiermee het doen van onderzoek. Daarnaast geeft de EU met dit geld wetenschappers de kans nieuwe onderzoeksmethoden uit te vinden.
Industrieel leiderschap
We moeten de strijd aangaan met de innovatiecrisis in Europa. De kennis die er nu is in Europa wordt onvoldoende omgezet in nieuwe producten. Nieuwe ontwikkelingen en de daarbij behorende banen zijn daarom veelal te vinden buiten Europa. Horizon 2020 stimuleert de omschakeling naar het doen van nieuwe uitvindingen en het behouden van het productieproces in Europa. 20% van het budget is daarom gereserveerd voor het midden- en kleinbedrijf. Dit draagt bij aan een toekomst met meer banen.
Maatschappelijke initiatieven
Een duurzame toekomst is belangrijk. Met het geld uit Horizon 2020 moeten er investeringen worden gedaan om maatschappelijke uitdagingen zoals klimaatverandering en vergrijzing aan te gaan. Innovatie is in deze sector van essentieel belang: duurzame innovaties staan namelijk aan de wieg van economische groei.
Nederland verwacht de komende jaren, samen met de regiofondsen, 5 miljard euro binnen te halen uit Horizon 2020. Namens het Europees Parlement was ik medeonderhandelaar. Het programma is van groot belang voor Nederlandse topinstituten en bedrijven. Investeringen in innovatie zijn noodzakelijk om marktleider te blijven in sectoren als energie, gezondheidszorg en nanotechnologie.
Horizon 2020 omvat ook het Europees Instituut voor Innovatie en Technologie (EIT) Daarin werken overheden, bedrijven en kennisinstellingen samen aan omzetting van bestaande kennis in producten en diensten. Hieraan nemen nu al de TU Eindhoven, TU Delft en de Universiteit van Utrecht deel. Het budget voor het EIT gaat van 0,4 miljard euro in de huidige periode naar 2,4 miljard. Daarmee gaat het tussen 2014 en 2020 aan de slag met vijf nieuwe onderwerpen: gezond leven & actief ouder worden, voedselvoorziening, grondstoffen, hoogwaardige productie en stedelijke mobiliteit. Ook de universiteiten in Groningen en Wageningen vallen hiermee in de prijzen.
Lambert van Nistelrooij over onderzoek en innovatie
Het belang van innovatie voor groei, groen en banen staat voor mij als een paal boven water. Ik ben daarom een voorstander van grensoverschrijdende samenwerking binnen Europa om kennis en innovatie te delen. Ook hier is slimme specialisatie Het wiel hoeft zo maar één keer uitgevonden te worden. Noord-Brabant heeft zich bijvoorbeeld de laatste jaren ontwikkeld tot een kernregio op het gebied van innovatie. In de bredere regio met Aken en met Leuven vormen we de absolute top in Europa. Daarvoor is het nodig over grenzen heen te denken.
Heeft u vragen of opmerkingen? Aarzel dan niet contact op te nemen via [email protected]