Begroting 2020: Koers houden in een veranderende situatie

Nood breekt wetten
Anderhalve maand geleden kwam het Rijk met goed nieuws. Op Prinsjesdag presenteerde het kabinet de rijksbegroting, waarin een wenkend perspectief werd geboden voor de nabije toekomst, waarin er ruimte was voor economische groei en de koopkracht van inwoners stijgt. Nog geen anderhalve maand verder lijkt Nederland op slot te zitten als gevolg van een stikstofcrisis, staken verschillende beroepsgroepen van leraren tot ziekenhuispersoneel en moeten lagere overheden moeilijke beslissingen nemen om reguliere dienstverlening overeind te houden. Dat laatste aspect geldt ook voor onze gemeente.

Voor de gemeente Asten bespreken we vandaag een in meerdere opzichten historische begroting. De begroting is voor de komende drie jaren niet sluitend. We moeten voor meer dan drie miljoen Euro aan maatregelen nemen om tekorten om te buigen én we moeten de financiële reserve aanspreken om de gaten in de begroting te dichten. Gemeenten staan het dichtste bij de inwoner, kunnen veel (complexe) taken uitvoeren, maar alleen als het Rijk ook voldoende middelen beschikbaar stelt voor de uitvoering van deze taken. Dit signaal mag vanuit het college van Burgemeester en Wethouders nadrukkelijk worden afgegeven richting bijvoorbeeld de VNG. Op onze beurt kaarten wij als CDA deze situatie ook aan bij onze landelijke partij. Structureel moet er iets veranderen.

Het CDA staat voor gedegen financieel beleid. Wij willen geen greep doen in de reserves en evenmin lasten voor inwoners verhogen, maar nood breekt dit keer wetten. De voorbije jaren zijn al veel bezuinigingen doorgevoerd. Ook dit keer wordt een belangrijk deel van de besparingen gevonden in interne maatregelen, die de inwoner niet of minder raken. Alleen zijn dit keer pijnlijke maatregelen niet uit te sluiten. Als CDA-fractie staan wij voor maatregelen, die met beleid worden genomen: geen rucksichtslose lastenverhoging, geen onomkeerbare bezuinigingen en geen besluiten die het vertrouwen van de inwoner in onze gemeente schaden.

Accenten in de begroting 2020
Voordat wij ingaan op de vier beslispunten bij dit raadsvoorstel maken wij enkele opmerkingen bij de begroting 2020.

Museum Klok en Peel
Bij de behandeling van de Voorjaarsnota heeft onze fractie aangegeven, dat er geen heilige huisjes zijn, als de financiële nood zo groot is. Op het museum is tot dusverre nooit bespaard en inwoners hebben in een enquête aangegeven dat er bij hen draagvlak is voor een besparing op het museum. Tegelijkertijd stelt de directie terecht, dat bij een bepaalde ambitie ook een bepaald bedrag hoort. Bovendien geniet het museum de nodige bekendheid én zijn er veel (Astense) vrijwilligers actief. Om die reden kunnen wij ons prima vinden in het procesvoorstel van het college om op basis van een ambitieonderzoek het gewenste (kosten)niveau te bepalen.

Sociaal domein
Na de Wmo en de Jeugdwet is nu ook de Participatiewet een groot punt van zorg. De inkomsten blijven duidelijk achter bij de uitgaven. Als de vooruitzichten kloppen, dan wordt komend jaar meer duidelijk over de verdeelmodellen in het sociaal domein en daarmee ook hoe de inkomstenkant eruit komt te zien. Wij verwachten vanuit het college van Burgemeester en Wethouders passende maatregelen, zodat de gemeentelijke financiën beter in balans komen. 

Punderman
Tijdens de behandeling van de Voorjaarsnota hebben wij als partij aangegeven, dat wij de huurverhoging voor zwemvereniging de Punderman disproportioneel groot vinden. De zwemvereniging is een belangrijke huurder voor het zwembad. In onze optiek kan de huur ook omhoog, maar niet in die mate zoals het college van Burgemeester en Wethouders voorstelt in deze begroting. Wij stellen voor de bezuiniging te maximaliseren op € 12.450 per jaar. Dat betekent dat de verhogingen in 2022 en 2023 niet worden doorgevoerd. Onze fractie dient hiervoor een amendement in.

(Infrastructurele) projecten
De begroting draait om getallen, maar feitelijk is het de financiële vertaling van wat we willen bereiken. Het is om die reden belangrijk om koers te houden ondanks de financiële uitdagingen. Koers houden betekent voor het CDA blijven werken aan de opgaven in onze toekomstvisie: transformatie van het buitengebied, vitale kernen, centrumontwikkeling en een klimaatbestendig en energieneutraal Asten. Langs deze opgaven hebben wij ook het voorstel gelegd om bepaalde projecten uit te stellen. Hoewel wij niet met alle voorstellen tevreden zijn, snappen wij wel de noodzakelijkheid en stemmen om die reden in met het voorstel.

Leefbaarheid in kleine kernen
Een project als het opknappen van het Vostermansplein komt voort uit een burgerinitiatief. Het vooruitschuiven van dit type voorstellen schaadt mogelijk het vertrouwen van inwoners in de overheid. Voor Ommel geldt dat er pas in 2025 meer woningen komen, terwijl het dorp de nadrukkelijke wens heeft om te groeien om de leefbaarheid te stimuleren. Wij vragen het college om nadrukkelijke aandacht voor de leefbaarheid ook specifiek in deze kerkdorpen.

De noodzakelijke ombuigingen vragen iets van onze inwoners en van organisaties, maar ook van de gemeentelijke organisatie. De gemeente Asten kan vertrouwen op een betrokken ambtelijke organisatie, die ondanks de striktere budgetten en toegenomen taken ons in staat stelt om tot besluiten te komen. Om die reden willen wij tot slot de ambtelijke organisatie bedanken voor het verrichte werk in aanloop naar de scenario-ontwikkelingen en bij de uitvoering hiervan.

Fractie CDA Asten-Heusden-Ommel,

John Bankers, Jos Leenders, Susanne de Groot, Daniël van Schijndel, Geert van den Eijnde,Rico ter Voert, Soekena Sabbar