Beleidsplan schuldhulpverlening
Als raadsleden hebben wij allemaal gezworen of beloofd dat wij ons zullen houden aan de wet. Het voorstel dat vandaag voorligt is naar onze mening in strijd met privacywetgeving. Het CDA kan het daarom niet steunen.
Het lokale uitvoeringsplan is naar aanleiding van onze technische vragen aangepast. Wij steunen de daarin benoemde speerpunten en denken dat deze een goed uitgangspunt vormen om schuldhulpverlening de komende jaren naar een hoger plan te helpen. Zeker met organisaties zoals Grip op Schuld, Cratosvrienden en Kring KBO aan onze zij. Ook het beleidsmatige gedeelte van het plan van de Peelgemeenten ondersteunt het CDA van harte. Wij vinden het positief dat er bijzondere aandacht voor preventie is voor groepen zoals ZZP-ers en zelfstandigen, ouderen en gezinnen met kinderen. Wij vinden dat mensen met problematische schulden de hulp moeten krijgen bij het op orde krijgen van hun financiën die zij nodig hebben. Het is belangrijk dat hun financiële zelfredzaamheid vergroot wordt, dat ze zelf weloverwogen keuzes kunnen maken en weten wanneer ze hulp moeten en kunnen inroepen.
De doorontwikkeling van de lokale uitvoering en het laagdrempeliger en eenvoudiger maken van de toegang dragen daar naar onze mening aan bij. Het is daarom jammer dat het juridische kader dat in het plan opgenomen is niet strookt met wetgeving. Naar onze mening had het college andere mogelijkheden kunnen onderzoeken voor de juridische onderbouwing van het beleidsmatige deel waarmee de Raad geen beleid vast hoeft te stellen dat in strijd is met de AVG. Wij hebben daar in onze technische vragen al een voorzet voorgegeven, maar deze is helaas niet ingekopt door het college. Bij vroeg signalering gaat het om de verwerking van persoonsgegevens over burgers of gezinnen in een stadium waarin betrokkenen zelf niet om hulp of ondersteuning vragen. Er zijn wettelijk geregelde vormen van vroeg signalering maar het kan bijvoorbeeld ook gaan om signalen en meldingen van bezorgde professionele hulpverleners of anderen.
Het college geeft aan dat zij voor vroeg signalering persoonsgegevens van burgers mag verwerken als deze daarvoor toestemming geven. In het rapport “De rol van toestemming in het sociaal domein” van de Autoriteit Persoonsgegevens uit 2016 is in bijlage 2 opgenomen dat een gemeente hier voor alleen persoonsgegevens mag verwerken als zij zich kan baseren op een andere grondslag dan toestemming. De Autoriteit geeft uitdrukkelijk aan dat toestemming van een betrokkene géén mogelijke grondslag is voor de verwerking van persoonsgegevens ten behoeve van vroeg signalering. De reden hiervoor is dat een burger in het geval van bijvoorbeeld intake / toegangsverlening niet in vrijheid toestemming kan geven omdat hij afhankelijk is van de gemeente voor hulp. In het geval van bijvoorbeeld leveranciers van gas, water en elektriciteit is hij, zoals het college in de beantwoording van onze technische vragen ook toegeeft, voor zijn eerste levensbehoeften van deze aanbieders afhankelijk en kan hij ook niet vrij “ja” of “nee” zeggen. Een onvrije toestemming vormt geen grondslag voor de verwerking van persoonsgegevens.
Het college heeft naar aanleiding van onze vragen het beleidsstuk aangepast met de zin “Bij het uitwisselen van persoonsgegevens als bedoeld in dit hoofdstuk wordt altijd uitgegaan van de meest recente uitspraken van de Autoriteit persoonsgegevens op het gebied van bescherming van persoonsgegevens.” Nu de Autoriteit sinds 2016 dezelfde lijn gehanteerd heeft in haar uitspraken, namelijk dat toestemming geen wettelijke grondslag vormt, kan deze toevoeging in onze ogen twee dingen betekenen:
- Oftewel het college vraagt ons als raad om een beleidsstuk vast te stellen dat niet uit gevoerd gaat worden omdat het college geen beleid uit wil voeren dat in strijd is met de meest recente uitspraken van de Autoriteit Persoonsgegevens. In dat geval heeft het in onze ogen weinig zin om het plan vast te stellen;
- Oftewel het college verwacht dat de Autoriteit haar tot nu toe gehanteerde lijn gaat herzien. Dit lijkt ons niet voor de hand liggen nu de Autoriteit recent nog in haar advies over het wetsvoorstel tot wijziging van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening t.b.v. de uitwisseling van persoonsgegevens heeft aangegeven dat naar haar mening twee mogelijke grondslagen zijn, namelijk “een taak van algemeen belang” en “een wettelijke verplichting”. Toestemming wordt nadrukkelijk niet genoemd. De toevoeging van het college zorgt naar onze mening daarom eerder voor verwarring dan dat de ze het stuk verbetert. Wij horen graag van het college hoe zij dit ziet. Samengevat zijn wij erg positief over het in beide plannen opgenomen beleid, maar kunnen wij het voorstel niet ondersteunen vanwege de juridische onderbouwing.
Behandeling Beleidsplan Schuldhulpverlening in raadsvergadering van 12 november 2019.
Riny van Leeuwen-Berkvens, raadslid