CDA-inbreng commissie jaarrekening
Tijdens de commissievergadering van 20 augustus jl. werd de jaarrekening van 2018 besproken. Lees hieronder onze spreektekst tijdens die vergadering.
Financiën
Het CDA was, is en blijft kritisch kijken naar de financiële ontwikkelingen van onze stad; Wij willen Eindhoven blijven verbeteren om onze stad een thuis voor iedereen te laten zijn. Samen met de politieke partners hebben we vanaf het begin gesproken over FINANCIELE DISCIPLINE en nu beginnen we langzaam de vruchten van deze koersverandering te plukken. We zijn voorzichtig, want het positieve resultaat van 2018 (+ 71mio/netto-43 mio) is mede te danken aan incidentele MEEVALLERS: de vrijval van onderhoudsvoorzieningen, de stroppenpot, aanvullende winstneming op grondexploitaties, etc. Na resultaatbestemming stijgt daarmee de algemene reserve en, eerder dan verwacht, stijgt het weerstandsniveau. Super de inspanningen, de urgentie om de financiën op orde te krijgen en de verbeterde verantwoording over de reserves. Chapeau. Echter missen we een integrale afweging van het weerstandsvermogen t.o.v. risico’s en ambities.
Door tussentijdse winstneming uit grondexploitaties is 12,2 mln. “verdiend”. Dit betreft een boekhoudkundige handeling waarbij het werkelijk eindresultaat nog niet op onze rekening is bijgeschreven. Daarom moeten we oppassen met nieuwe investeringen in gronden: “ laten we de huid niet verkopen voordat de beer werkelijk geschoten is”. Daartegenover staat dat we wel zicht dienen te houden op voldoende bouwlocaties voor de nabije toekomst. Slim en strategisch handelen met onze partners (woningcorporaties) is het adagium.
In 2018 eindelijk een goedkeurende accountantsverklaring. De weg hiernaartoe is niet makkelijk geweest en de planning van de accountant helaas niet haalbaar geweest. Extra controles waren nodig.
De organisatie schrijft de accountant is helaas niet klaar en niet kundig genoeg om de bewijslasten te voorbereiden tbv de compliance control. En dit doet pijn na zoveel jaren, hoe wil de wethouder dat verbeteren? Er is sprake van een lastige bedrijfscultuur en gedragaanpassing (verantwoordelijkheid nemen en leren elkaar aanspreken!) hoe gaat de wethouder dit aanpakken? En hoe wordt dit gerapporteerd? Voor ons als raadsleden iets waar we ons zorgen over maken.
Duurzaamheid
Er gebeurt veel op het gebied van duurzaamheid. Voor ons goed rentemeesterschap! Maar hoe zorgen we ervoor dat de energietransitie haalbaar en betaalbaar is en blijft?
Economie
Het resultaat van de economische groei over 2018 is nog niet bekend (begroot werd 3,5%). Is hier al meer over te zeggen? En er wordt terecht gesteld dat wij als stad minder conjunctuur gevoelig willen zijn. Dit betekent dat wij ook moeten blijven streven naar brede economische kansen, dus niet alleen inzetten op High Tech maar ook goed blijven inzetten op de brede basis. Wij zien de positieve effecten van economische stimulering en wij zijn dan ook benieuwd hoe het college dit gaat weergeven in de begroting 2020.
Er is een stevig positief saldo behaald. Wij hopen dat een aanzienlijk van datgene dat nu naar de reserve is verdwenen opnieuw geïnvesteerd kan worden omdat dat bijdraagt aan welvaart en welzijn van ons allen.
Het MKB, waarbinnen veel familiebedrijven, draagt aanzienlijk bij aan de economie van Eindhoven. Als gemeente willen wij optimaal scoren als het gaat om serviceverlening aan MKB bedrijven. Het streven is dan ook om in 2020 nummer 1 van Nederland te worden. Het een-loket is hierin een onmisbare schakel.
Cultuur
Hoewel cultuur diepgaand bij de behandeling van de nieuwe cultuurbrief zal worden, wordt het belang van Cultureel ondernemerschap duidelijk. We zien het effect van bredere toegankelijke tentoonstellingen bij het Van Abbe. Het is duidelijk dat we instellingen moeten stimuleren om cultureel ondernemerschap te blijven tonen. Bij nieuwe culturele initiatieven moeten we het eigen verdienvermogen en het opzetten van gedegen businesscases belangrijke plaats geven. In het geval van Pand P moet we daarom ook streng durven zijn en andere nieuwe culturele initiatieven een kans te geven om het gebouw te exploiteren. Denk bijvoorbeeld aan initiatieven die uit het centrum moesten vertrekken zoals Wallstreet.
Eindhoven bezit een belangrijk verleden, maar zoals bezoekerscijfers als waarderingscijfers aantonen is er wel een probleem met het ingezette beleid. Het is blijkbaar niet effectief genoeg om een concrete stijging van bezoekers en of waardering te realiseren. Het CDA roept het college op om eens grondig het huidige beleid te evalueren en mogelijk extra in te zetten met hulp van de vele vrijwilligers.
Het CDA is van menig dat we nu een vaart moeten maken met een goede bestemming voor de steentjeskerk. Indien de huidige puinhoop met onkruid en ongebruik voortduurt, kunnen we het gebouw voor betere, mogelijke culturele, doeleinden en gebruikers bestemmen en de huidige afspraken met de aspirantkoper beëindigen. Is dat mogelijk?
Veiligheid
We zien in de jaarrekening dat er bij het programma ‘Veiligheid’ 1,3 miljoen euro is overgehouden. 1,3 miljoen euro, waarvan zo’n half miljoen euro gekoppeld blijkt te zijn aan het beleidskader veiligheid 2018-2021. Even een korte opsomming:
- Er kon nog eens 115.000 euro besteed worden aan informatiegestuurd werken. Is niet gedaan.
- Er kon nog eens 289.000 euro besteed worden voor de aanpak van ondermijning. Niet gedaan.
- Er kon nog eens 114.000 euro besteed worden aan stadstoezicht. Niet gedaan.
- Er was nog 32.000 euro beschikbaar voor het transitiebudget 2018. Niet uitgegeven.
- En dan was er nog 40.000 euro beschikbaar voor de prioriteiten uit het beleidskader, namelijk high impact crimes en radicalisering en polarisatie. Niet uitgegeven.
Deze korte rekensom levert een bedrag op van 590.000 euro. 590.0000 euro dat niet is uitgegeven, terwijl dat wel moest. Natuurlijk, waar het minder kan, kan het minder. Maar als we de 2e onveiligste stad van het land zijn en er keer op keer gepleit wordt voor meer geld, hoe kan het dan dat we 590.000 euro niet hebben besteed, terwijl het wel moest? En wat gebeurt er met dit geld? Gaan we dit nu wel in 2019 uitgeven? Het CDA is hier echt niet over te spreken.
Sociaal domein
Er is al veel gezegd over het sociaal domein en dat willen we hier niet herhalen. De jaarrekening geeft aan dat we niet voor niets ingrijpen moesten op het sociaal domein, ondanks het uiteindelijke positieve resultaat. Laten we niet vergeten dat dat voor meer dan 20 miljoen een compensatie was voor de tekorten in 2016 en 2017. Die worden daarmee iets minder pijnlijk maar zijn nog steeds veel te groot.
Ons valt op dat er een verslechtering is in een aantal indicatoren mbt de sociale basis: een stijging ipv een afname van het aantal personen dat niet meedoet, een stijging van het aantal inwoners in een hoge mate van isolement. Terwijl 2018 nog een jaar was waarin niet- ik herhaal niet bezuinigd is op de subsidies aan alle mogelijke organisaties in de sociale basis. Met in het achterhoofd de discussie over de bezuinigingen op de sociale basis in de begroting 2019 heeft het CDA de volgende vragen aan de wethouder: kijken we wel goed en hebben we nu echt zicht op wat er in de sociale basis gebeurd? Zien we de informele netwerken, waarin mensen met elkaar wandelen, een spelletje spelen, een boek bespreken en tegelijkertijd op elkaar betrokken zijn en vragen of we even een boodschapje zullen doen- zijn die netwerken in beeld? En de tweede vraag heeft betrekking op het vrijwilligerswerk: er lijken grote veranderingen gaande maar heeft de wethouder nu een helder idee waar het heen gaat en wat de beste ondersteuning en facilitering van het vrijwilligerswerk is? Niemand hier zal ontkennen hoe belangrijk het vrijwilligers werk in de stad is of het nu door kerken, moskeeën , scouting, de marathon of de zonnebloem gebeurd. Maar wanneer hebben we voor het laatst met de vrijwilligers gepraat? Hun zorgen gehoord en hun behoeften gepeild?
De uitstroom uit de bijstand was vorig jaar lager dan begroot. Daar is eerder dit jaar ook al veel over gezegd en we verwachten dat de ingezette wijzigingen gedurende dit jaar verbetering zullen laten zien. Voor het CDA staat vast dat een persoonlijke benadering van de uitkeringsgerechtigden met tijd voor hun verhaal van wezenlijke belang is en dat dat ook betekent dat WIJ-eindhoven als eerste contact met het keukentafelgesprek van wezenlijker belang is. Graag horen we van de wethouder dat in de hele keten de mens en haar mogelijkheden en niet haar dossier leidend is.
Afgelopen jaar zijn er belangrijke stappen gezet om inwoners met schulden beter en sneller te kunnen helpen. WE denken dan bv aan de werkplaats financien XL waar de drempel verlaagd is en er met een ervaringsdeskundige gepraat kan worden over problematische schulden. Ondertussen kijken we met interesse naar hoe het in Den Haag met een zorgverzekeraar is aangepakt met het haagse schulden lab en het sociaal hospitaal. Graag zien we van het college een pro-actieve aanpak, ook vanwege het belang om een kapitaalkrachtige verzekeraar aan boord te krijgen. In Oss blijkt dat te werken.
Eén van de oorzaken van het tekort lag in gebrekkig contractmanagement met veel te veel aanbieders. Dan zie je bv nakomende nota’s gecombineerd met gebrekige interne beheersing van de financiële stromen met als resultaat geen overzicht. Al met al het is noodzakelijk om hier in te grijpen, de basis op orde te krijgen en een nieuwe inkoop systeem op te zetten om de kwetsbare Eindhovenaar te kunnen blijven ondersteunen.
De onzekerheden ten aanzien van de controle op de besteding van de PGB’s door de Sociale Verzekeringsbank zijn onder de goedkeurende tolerantie, Hier is sprake van een landelijk probleem: geen toereikend controlesysteem is aanwezig om de levering van de zorg te controleren. De accountant stelt dat hier sprake is van een systeem-probleem dat alleen in den haag kan worden opgelost. Wat gaat de wethouder daar aan doen?
Volkshuisvesting
De doelstelling om voldoende betaalbare koop- en sociale huurwoningen in alle wijken te hebben is in 2018 nog lang niet bereikt. Dit komt onder anderen door de oververhitte woningmarkt, de beperkte capaciteit van bouwers en ontwikkelaars, maar ook omdat Eindhoven relatief weinig uitleggebieden kent en veel binnenstedelijke opgaven. Deze laatste zijn nu eenmaal lastig tot ontwikkeling te brengen gezien de vele omgevingsfactoren waar rekening mee gehouden moet worden.
Het verrast het CDA niet echt dat de binnenstedelijke projecten meer kosten hebben voortgebracht dan eerder voorzien. Wij ondersteunen het inmiddels ingezette bouwoffensief ook als dat meer organisatiekosten met zich zou meebrengen. Het woningtekort met name in het sociale domein en het segment middenhuur vereist nu eenmaal extra inspanning van gemeente.