Toekomst van de stad: onze verdichtingsvisie
Hoogbouw en verdichting in Eindhoven
Deze maand is het concept van de Ontwikkelperspectief Centrum Eindhoven gepresenteerd en deze biedt een verrassende blik op de mogelijke transformatie van Eindhoven in de toekomst. Een van de belangrijkste kenmerken hierbij is de verdichting van de binnenstad door middel van nieuwbouw van veel woningen. Dit uitgangspunt wordt door CDA stevig ondersteund omdat er een groot tekort is aan woningen. In de Verdichtingsvisie krijgt de stad ook een nieuwe skyline die beter aansluit als hoofdstad van de Brainport regio in de 21e eeuw. Hoogbouwprojecten en meer voorzieningen passen hierbij. Maar deze mooie toekomstvisie komt niet zomaar tot stand. Bovendien is het CDA kritisch op de solitaire aanpak van de binnenstad: voor verdichting moet de beschikbare ruimte in alle stadsdelen worden benut.
Aanpak tekort woningen. Omdat er in het verleden te weinig gebouwd is kunnen veel personen geen passende woning vinden voor de juiste prijs. Het toevoegen van extra woningen is dan ook een van de belangrijkste opgaven die de gemeente kent. Het vorig jaar verschenen rapport van Companen biedt een prima aanzet voor een nieuwe opzet van het woonprogramma. De actuele woningbehoefte blijkt veel breder te zijn dan de kleine studio’s en appartementjes die het volume van de afgelopen jaren heeft bepaald. In het totale programma nieuwbouw in Eindhoven wordt voor de langere termijn (tot 2040) nu voorgesteld in te zetten op circa 27.000 tot 40.000 extra woningen, waarvan sociale huur 30%, 20% goedkope koop, 35% middelduur en 15% duur. Het CDA wijst erop dat bij het programmeren niet alleen gekeken moet worden naar de prijzen en differentiatie maar vooral ook naar wat men daar voor krijgt. Ook het product moet aansluiten bij de behoefte: dus meer grotere woningen en niet alleen appartementen. Het CDA ziet de opgave van grotere woningen vooral buiten het centrum in de overige stadsdelen van Eindhoven. Helaas zijn daar door de wethouder nog geen visies gepresenteerd. Dat is een groot gemis dat zo snel als mogelijk dient te worden opgelost. Alleen met een visie op de hele stad kan de woningnood echt aangepakt worden. Bovendien ontbreekt in het Ontwikkelingsperspectief een visie op aanpak voor de toenemende vergrijzing in de bevolkingsopbouw.
Extra maatregelen nodig. In de binnenstad wordt nu gestart met het toevoegen van veel nieuwbouw in de vorm van appartementen. Dat is niet zonder risico: bouwen in de binnenstad is duur en complex. Het woon- en leefklimaat is ook niet optimaal, zeker niet als er veel meer verkeer gaat plaatsvinden. De wens van de raad om het centrum daarom autoluw te maken is op zich te begrijpen maar houdt in dat de bereikbaarheid van veel voorzieningen terugloopt. Om de doorstroming van verkeer in het centrum, de bereikbaarheid en de negatieve aspecten ten aanzien van milieu en gezondheid acceptabel te houden zijn dure maatregelen noodzakelijk. De doelstelling op de korte termijn (voor 2025) is om 7.000 extra woningen te bouwen. Om de binnenstad daarbij niet dicht te laten slippen met duizenden vrachtwagens en voortdurende wegafzettingen moeten onder meer gerealiseerd worden: een nieuwe ontsluitingsweg Fuutlaan met aansluiting op de Ring, verbeterde doorstroming op Boschdijk, Glaslaan, het realiseren van Hubs op de diverse plaatsen op de binnenring. Allemaal noodzakelijke maatregelen om de leefbaarheid op peil te houden en het economisch hart van de binnenstad enigszins in leven te houden gedurende de komende 5 jaar van bouwactiviteiten en daarna. De meeste van deze maatregelen moeten al in gang gezet worden in de huidige raadsperiode omdat het heel snel 2025 is.
Suggesties voor de verdere aanpak in de binnenstad:
Laat kwaliteit niet verloren gaan. De aangewezen focusgebieden voor hoogbouw zijn wat ons betreft goede uitgangspunten. En hoogbouw is op zich prima maar het dient zich wel te verstaan met de omgeving en de belangen van omwonenden. De binnenstad is immers geen pretpark voor op hol geslagen ontwerpers. Er bevinden zich meerdere historische en karakteristieke panden en pleinen met een hoge kwaliteit. Laat deze in hun recht. Natuurlijk mag er in de binnenstad hoger gebouwd worden dan een torenspits van een kerk. Het belang van een gebouw zit niet in de hoogte of lengte, maar in de functie, de uitstraling of betekenis voor de hele gemeenschap. Respectvol omgaan met onze eigen monumenten en historische elementen is ten alle tijden vereist: de waardering voor deze panden ligt ook in de zichtbaarheid en uitstraling ervan.
De groene binnenstad:. Wij opteren voor meer aaneengesloten groen in de binnenstad, vooral ook zonnige pleinen (Sunspots) en een bredere inpassing van Dommel, Het stadhuisplein wordt wat ons betreft Het Dommelplein met groen, recreatie en uitgaansmogelijkheden. De hier nu voorgestelde bouwhoogte van 160 meter dient wat het CDA betreft op deze locatie geen enkel doel. Verder stelt klein sprokkelgroen, boompotten of het hangen van plantjes aan de gevel milieutechnisch ook weinig voor.
Kop van het Eindhovens Kanaal. Een van de oudste plekken van Eindhoven, hier kunnen wij ons voorstellen dat er een speciale dingen gaan gebeuren voor de stad. Happenings, stadsfeesten, festivals, aan en op het water. Hoogbouw zien wij hier zeker niet als wenselijk maar eerder als het verloren gaan van een mooie en ook historische locatie voor alle Eindhovenaren. In de plaats daarvan kan er wellicht beter hoogbouw toegevoegd worden op het Campinaterrein?
Herkenbaarheid. De stad staat positief bekend als innovatief, industrieel en experimenteel. Creëer en versterk op meerdere plekken een eigen karakter en stadsbeeld. Laat zien waar Eindhoven vandaan komt, welke industrieën een rol hebben gespeeld en waar wij nu goed in zijn. Een uitdaging aan architecten om de eigen identiteit en kwaliteit van Eindhoven vorm te geven. Wij hoeven geen andere stad na te bootsen
Kansen pakken. De komende jaren tot 2040 zal onze economie ongetwijfeld nog vele veranderingen doormaken. Daarbij zullen zich ook kansen voordoen tot verdichting die wij nu nog niet kunnen voorzien. Fellenoord is samen met de hele lengte van de professor Dorgelolaan een sterk gedateerd kantorengebied dat dringend aan een update toe is. Je kan hier eenvoudig een wijk met uitdagende hoogbouw creëren, die ook goed ontsloten is zowel voor autoverkeer als openbaar vervoer.
Rob Gordon en Niels Groot zijn gemeenteraadslid CDA Eindhoven