Opinie: Brainport de gekste

Er staan regelmatig brieven en ingezonden stukken in het ED over de snelle groei van ASML en de effecten daarvan op de regio. Ik lees ze om een goed beeld te krijgen van wat leeft bij de mensen in onze regio. Wat betekent het voor ons, als inwoners van deze regio om hier te wonen en te werken? En wat betekent die snelle groei en de komst van zoveel nieuwe mensen? Om daar antwoord op te geven staat het begrip Brede Welvaart op de bestuurlijke agenda. Brede Welvaart is een model waar aandacht is voor de verdeling van middelen, en dat balans brengt in de effecten van de economische groei. Maar het is soms moeilijk uit te leggen waar het dan precies om gaat. Is het puur tellen hoeveel mensen erbij komen en dus hoeveel scholen, huisartsen, ziekenhuizen, musea, sportvelden en kerken er nodig zijn? Is het de organisatie Brainport voor Elkaar die met werkgevers probeert de sociale agenda vorm te geven? Of is het mogelijk om naast het kwantitatief en sociaal perspectief ook een kwalitatieve insteek te kiezen speciaal voor onze regio? Brede Welvaart zou je namelijk op alle regio’s kunnen plakken. In elke regio is er sprake van groei of krimp en beleidsmakers zouden dan goed moeten bedenken wat dat betekent voor de mensen die er wonen. Maar onze regio is gewoon net een tikkie anders. We zijn namelijk Metropool Regio Eindhoven (MRE) oftewel Brainport. Je weet wel, met en rondom Eindhoven de gekste. We zitten hier midden in een broeinest van technologische ontwikkelingen van wereldformaat; Sillicon Valley aan de Dommel. Maar onstuimige economische groei gaat vaak gepaard met onbalans in de samenleving. Dat moeten we voorkomen door niet alleen de technologie te omarmen maar ook de mensen te omarmen.

Pasgeleden sprak ik een dame van 103 jaar oud en die zei: “We mogen wel eens vaker gewoon trots zijn”. Trots op de regio, trots op de mooie bedrijven die er zijn, trots op de mensen die hier wonen, trots op de goede voorzieningen die we hebben.
Over haar woorden ben ik al een tijdje aan het nadenken. Wat zijn de kernwaarden van onze Brainport regio waar we trots op zijn? Wat gaan mensen leren als ze hier naartoe komen om te wonen en te werken? De vraag wordt dan niet alleen hoe we Brede Welvaart organiseren, maar ook waarom we dat moeten doen. Met andere woorden, het is interessant om ons af te vragen waarom iemand graag een inwoner van Brainport wil worden.

Ik denk dat de (internationale) voetballers bij PSV ons daartoe een aanzet geven; ze vertellen over het familiegevoel, erbij horen, het is fijn om hier te groeien, te ontwikkelen en te presesteren en mensen kijken naar elkaar om. En wat gebeurt er met de voetballers die dan weer uitvliegen naar andere topclubs? Die nemen hun PSV-hart mee en alles wat ze hier geleerd hebben. Dat worden Brainport-ambassadeurs.
Een ander voorbeeld van Brainport-ambassadeurs zijn de internationale middelbare scholieren die meedoen met het Brainport summerschool programma. Deze jongeren, ook uit onze eigen regio, worden een week uitgenodigd om te ervaren wat studeren en werken in de Brainport betekent. Ze gaan weer terug naar huis met een brok aan ervaring op het gebied van technologiegericht denken, maar ook andere belangrijke vaardigheden zoals werken in een bruisende omgeving waar talentontwikkeling standaard is, samenwerken met jongeren uit verschillende culturen en leren dat duurzaamheid betekent dat de aarde niet om jezelf draait, maar het belangrijk is om de wereld beter door te geven. Dat zijn allemaal waardevolle dingen die je in de Brainport regio leert.

Het kwalitatieve perspectief van Brede Welvaart krijgt dus inhoud als er een set van waarden wordt bepaald waar we trots op zijn, die bijdragen aan een gezonde ontwikkeling van mens en milieu. Deze waarden gaan ervoor zorgen dat mensen hier naartoe willen komen, omdat ze weten dat ze hier beter worden. Zo zouden al onze inwoners die hier zijn, komen, blijven en weer gaan zich mogen presenteren: trotse Brainport-ambassadeurs.

Als ik kijk naar de huidige systemen van zorg, onderwijs, cultuur en milieu dan staat de druk er vol op. Dit geldt voor Nederland en voor de Brainport in het bijzonder. In onze regio komen er, in snel tempo, veel mensen bij met verschillende culturele waarden en normen. Er worden beleidsdocumenten over Brede Welvaart geschreven maar de oplossing ligt niet in de huidige systemen, die piepen en kraken. We zullen als inwoners zelf aan de slag moeten. De Brainport-waarden definiëren en overal uitdragen. We maken van een economische groeiregio ook een fijne leefregio. Dan komen onze Brabantse waarden, waar we trots op zijn, weer bovendrijven.

Een voorzet van waarden waar we aan kunnen werken, wil ik wel geven:
Laten we niet stenen stapelen, maar Brabantse gemeenschappen bouwen.
Laten we zorgen dat eenzaamheid bij zowel jongeren en ouderen niet het dagelijks leven bepaalt. En zorgen dat gezinnen die moeite hebben met het opvoeden van kinderen dat niet alleen hoeven te doen.
Laten we niet, zoals nu, één op de acht kinderen instromen in de jeugdzorg maar laten we ze weer een veilig thuis geven en een stabiele omgeving om op te groeien.
Laten we niet alleen maar scholen bouwen, maar onze kinderen leren wat saamhorigheid is, samen buiten spelen in de natuur, veeltalig en inclusief opgroeien in een bruisende omgeving en ze leren om te gaan met de voor- en nadelen van de technologie die we hier ontwikkelen.
Laten we niet alleen schoolontbijt sponsoren maar elk gezin bestaanszekerheid geven.
Laten we niet meer ziekenhuizen bouwen en ons grote zorgen maken over het tekort aan personeel in de zorgsector maar elke dag samen een ‘Stap naar Gezonder’ zetten.
Laten we veilige buurten maken, geweld tegen elkaar en vrouwen in het bijzonder stoppen, zodat er niemand meer hoeft te demonstreren voor een veilig gevoel.
Laten we de komende jaren gaan bouwen aan een Brainport waar economische vooruitgang hand in hand gaat met een werkplek voor iedereen.
Volgens mij zijn er nog wel meer uitgangspunten die zorgen voor een gezonde en hoopvolle toekomst. De kern is dat de Brabantse mens juist wil omkijken naar elkaar want Eendracht maakt Macht. Dat doen we in ons rijke verenigingsleven, in onze buurthuizen, sportvelden, kerken en op allerlei plaatsen waar we elkaar ontmoeten. In deze regio wonen betekent vanzelfsprekend meedoen, aansluiten en erbij horen. Het bouwen aan die samenleving is hard werken waarbij de economische bedrijvigheid juist gaat helpen. Zo was het met de groei van Philips en DAF destijds ook. Toen kwamen de arbeiders uit heel Nederland naar onze regio toe. Nu worden mensen uit de hele wereld onze collega’s en buren. We kunnen niet verwachten dat iedereen die hier nieuw komt, zomaar weet hoe we leven en werken. En we mogen onszelf óók in de spiegel aankijken. En toch zullen we samen, als gemoedelijke Brabanders, weer aan elkaar en aan iedereen die hier graag naartoe komt, uitleggen hoe het ook alweer werkt: samen leven. Dat doen we desnoods tot diep in de nacht, want in Brabant daar brandt nog licht.

Mathil Sanders
Wethouder Sociaal Domein
Gemeente Geldrop-Mierlo