Ouderen vaak eenzaam en ongelukkig in het gat tussen thuis en verpleeghuis

Honderden verzorgingshuizen gingen sinds 2015 op slot. Ouderen helpen om thuis te blijven wonen werd het overheids-devies. Maar nu blijkt dat in ieder dorp en in iedere stad in het ‘gat van het bejaardenhuis’ ouderen verkommeren.

De Geldrop-Mierlose zorgwethouder Mathil Sanders (CDA) wil daar iets aan doen. Nee, het moet geen ‘knarrenhofje’ worden, legt Sanders uit. Ze werkte voorheen als wijkverpleegkundige. Sanders denkt aan een cluster van zo’n vijftien woningen. Deels sociale huur, deels middenhuur. Met een gemeenschappelijke ruimte waar bewoners, mantelzorgers en familie elkaar ontmoeten. ,,Een kleinschalig woonproject voor ouderen, maar ook met plek voor starters. Een plek waar ouderen die laatste periode van hun leven fijn en veilig wonen.”

Vergeten ouderen
Een druppel op een gloeiende plaat? ,,Ja, misschien. Het is een omvangrijk probleem dat ik als wethouder van een gemeente niet in mijn eentje kan oplossen. Maar ik kan er wel voor zorgen dat mijn collega-wethouders met zorg en wonen in hun portefeuille meer oog krijgen voor deze groep vergeten ouderen. En dat ze gaan nadenken over wat wij in onze gemeenten wél kunnen doen.”

De wethouder gaat overleggen met mogelijke partners in zo’n project: KBO, LEV-groep, woningbouwcorporaties en eventueel een commerciële partner. En in de loop van volgend jaar komt ze met een plan voor een kleinschalige woonvoorziening in Geldrop of Mierlo voor ouderen uit ‘de vergeten groep’. Ze hoopt dat het een voorbeeldproject wordt.

Het afschaffen van het bejaardenhuis was een beroerd idee, weet de Geldrop-Mierlose wethouder uit ervaring. Tot de gemeenteraadsverkiezingen in maart was ze wijkverpleegkundige. Zo kwam ze bij ouderen achter de voordeur die medische zorg aan huis kregen. En ze zag hoe veel mensen die vroeger zouden verhuizen naar een verzorgingshuis, tegenwoordig de laatste fase van hun leven ingaan. Vaak eenzaam en ongelukkig, soms zelfs verwaarloosd; met minimale hulp en een steeds kleiner wordend sociaal vangnet.

Waarom ‘de vergeten groep’?
,,Het is de vergeten groep omdat ze nergens mee worden geteld”, zegt ze. Dat bedoelt ze dus letterlijk. Want veruit de meeste ouderen die thuis wonen, staan niet op een wachtlijst voor het verpleeghuis en zijn ook niet ingeschreven als woningzoekende. Naar een verpleeghuis willen ze niet of mogen ze niet omdat ze nog ‘te goed’ zijn. En kleinere huurwoningen of -appartementen in een beschermde omgeving voor mensen met een lager of middeninkomen zijn er niet sinds de overheid zich heeft teruggetrokken.

Alle gemeenten in Nederland zijn wel verplicht om eens in de vier jaar een woonzorgvisie op te stellen. Daarin staat beschreven wat er allemaal in die gemeente moet gebeuren om er voor te zorgen dat wonen en zorg voor onder andere kwetsbare ouderen goed zijn geregeld.

,,Maar daarbij baseren ze zich op data - bijvoorbeeld van het Zorgkantoor en woningbouwcorporaties en het aantal aanwezige verpleeghuisbedden - waar ‘mijn ouderen’ niet in zitten. Die zitten in het verkeerde huis en zijn toch niet woningzoekend. Gemeenten baseren zich dus op rapporten waar de werkelijkheid zoals wijkverpleegkundigen en de KBO die zien niet verwerkt is.”

In Geldrop-Mierlo is nu besloten om de aanstaande woonzorgvisie een half jaar (tot het voorjaar 2023) uit te stellen. Juist om te proberen de woonzorg-behoefte van die ouderen wél in kaart te brengen. Sanders: ,,Er zijn ouderen die tevreden met of zonder hulp thuis wonen. En er zijn ouderen bij wie sprake is van soms mensonterende crises. En die door tussenkomst van de huisarts via het Zorgkantoor op de lange wachtlijst voor een verpleeghuis komen. Maar er zijn ook veel ouderen die daar tussenin zitten. En die heel ongelukkig zijn. Voor hen wil ik opkomen.”

Bron: ED