Reactie CDA op stand van zaken gemeentelijke financiën

Reactie op Kadernota 2020-2023:

Een van de speerpunten van het CDA is dat we inzetten op een structureel sluitende begroting, zonder tekorten. Wij willen een goede balans tussen investeringen in goede en duurzame voorzieningen en het niet of beperkt laten stijgen van de lasten van onze inwoners. Bij deze Kadernota moeten we echter constateren dat we de komende jaren grote tekorten hebben. Tekorten die nagenoeg uitsluitend te wijten zijn aan de explosieve kostenstijgingen in jeugdzorg en de WMO. Taken die enkele jaren geleden door de rijksoverheid zijn gedecentraliseerd naar de gemeenten, en waarbij de bekostiging niet 1-op-1 is doorgegeven. Miljoenen kost het ons. Zonder deze taken en bijbehorende kosten zouden we een fors overschot hebben en een zeer goed gevulde reservekas. Enerzijds zijn we hier blij mee, omdat het ons zegt dat we financieel wel grip hebben op het bestaande beleid en dat we -los van het sociale domein- het goede voorzieningenniveau en sociale hart van onze gemeente kunnen betalen, met zijn allen. Maar anderzijds is het een feit: we hebben de taken gekregen en zullen de kosten in -ieder geval- voor nu moeten dragen.

Op korte termijn vasthouden aan ons uitgangspunt van een sluitende begroting zonder tekorten zou betekenen dat we helemaal niet meer kunnen investeren, sterker nog fors zouden moeten bezuinigen. En dat de lasten voor onze inwoners sterker zullen stijgen. Dat is niet wat we willen.

Daarom concluderen wij dat er wat ons betreft op dit moment 1 top prioriteit is: we moeten grip krijgen op de kosten van het sociale domein. Het kan zo niet langer. We zien dat het college met een zogenoemde taskforce wil ingrijpen; wij zijn benieuwd wat daarvan de concrete maatregelen worden. We zijn tenslotte niet de enige gemeente waar dit probleem speelt. Duidelijk is dat dit probleem in samenwerking met alle betrokkenen moet worden aangepakt. Als het onvoldoende lukt om de zaak in de grip te krijgen, zullen we structureel ergens miljoenen vandaan moeten halen.

Het college heeft een aantal voorlopige dekkingsvoorstellen gedaan. Voor ons als CDA is veel bespreekbaar om een sluitende begroting te krijgen, zelfs een beperkte verhoging van de gemeentelijke lasten. We moeten immers doen wat nodig is. Maar de volgorde blijft: eerst goed kijken of we het geld uitgeven aan de juiste dingen, keuzes maken voor zaken die echt moeten gebeuren en dan pas kijken welke mogelijkheden we hebben om extra inkomsten te genereren. Wanneer deze laatste weg bewandeld moet worden kan het alleen maar gaan om belangrijke thema’s of projecten.

Wat het CDA betreft zijn twee van deze projecten zwembad de Smelen en Hofdael. Voor wat betreft de Smelen geldt dat we gaan voor het behoud van een goede basisvoorziening die volgens het CDA niet veel meer hoeft te kosten dan de 5 euro per inwoner die we tot nu toe kwijt zijn. Voor Hofdael geldt dat we van mening zijn dat deze functie weliswaar behouden moet blijven voor onze gemeente, maar tegelijkertijd dat er nu echt fundamentele keuzes dienen te worden gemaakt en er een dwingende regie op dit project moet komen te liggen. We zien graag dat het college nog voor de begrotingsbehandeling met een raadsvoorstel komt om dit mogelijk te maken. Ook gaan we wat ons betreft snel door met een toekomstbestendig centrumplan Geldrop, wat wij graag zien uitgroeien tot een vierhoek: Kasteelplein, Winkelplein, Horecaplein en Cultuurplein. De vier parels van dorpskern Geldrop.

Voorbeelden van andere belangrijke thema’s zijn de energietransitie en de verduurzamingsopgave voor gemeenten. Een concreet dossier waar dit een belangrijke rol in speelt is het afval/Cure. Zeker is dat we in de toekomst anders om moeten gaan met ons afval.

Komend jaar gaat de gemeente aan de slag met een herijking van het subsidiebeleid. Belangrijk voor onze verenigingen. Wat ons betreft het cement van onze gemeenschap, die we moeten blijven ondersteunen. Maatschappelijke instellingen hebben recht op eigen speelruimte en zeggenschap, maar hun eigen verantwoordelijk veranderd daarmee ook. Het subsidiebeleid en het gebouwenbeleid zal daarop aangepast moeten worden. Gericht op efficiëntere inzet van geld en middelen. Stapsgewijs gericht op huisvesting die iets toevoegt aan de gemeenschap. Overigens is dit een voorbeeld van een onderwerp waar burgerparticipatie een must is.

Een laatste onderwerp wat we voor nu willen belichten is de woningbouw. Al jaren vragen inwoners in onze gemeente om meer woningen voor senioren en starters. Nieuwe bouwmogelijkheden zijn beperkt, maar het goede nieuws is dat ze er wel zijn. Daarom moet vanaf NU alles ten dienste staan van de verbetering van de huidige situatie; dat wil zeggen: realiseren van woningen voor de doelgroepen die dat zowel op korte als op lange termijn nodig hebben. Het grondbedrijf kan een motor vormen voor investeringen in een duurzame toekomst.

Afsluitend kijken we met gemengde gevoelens naar de begrotingsbehandeling in het najaar. We hechten er belang aan onze waardering uit te spreken voor de inzet van het college en onze ambtenaren. De werkdruk is op sommige beleidsterreinen onverminderd hoog wat het extra bijzonder maakt dat we toch veel nieuwe initiatieven hebben kunnen oppakken.

Namens Fractie CDA Geldrop-Mierlo

Mark van Schaijk
Irene Neele-Jansen
Mark Claasen
Miel Somers
Nico van Dijck
Corine Remmers
Paul Font Freide
Jan-Willem Wouters