Wie de jeugd heeft, heeft oog voor onderwijshuisvesting in de toekomst

De gemeente Geldrop-Mierlo heeft 15 schoolgebouwen, waarvan er 8 (zeer) gedateerd zijn en niet meer voldoen aan de huidige eisen voor het verzorgen van ‘passend onderwijs’. Het CDA Geldrop-Mierlo heeft daarom, mede naar aanleiding van recente vraagstukken met betrekking tot onderwijshuisvesting in de afgelopen jaren, haar visie met betrekking tot (toekomstige) onderwijshuisvesting voor onze gemeente geformuleerd.
Pak het planmatig aan: neem al onze oudere schoolgebouwen onder de loep. Maak, per school, een ‘plan van eisen’ in nauw overleg met de gebruiker van de school. Bespreek hier ook de samenwerking en het hebben van een gezamenlijke verantwoording voor een gebouw waar naast de school ook andere gebruikers (wellicht in de toekomst) gehuisvest zijn. Alleen zo kunnen onze schoolgebouwen uitgroeien tot plaatsen die voor verbinding in onze buurten en wijken zorgen.

Uitgangspunten onderwijshuisvesting
Voor het CDA zijn de volgende uitgangspunten richtinggevend voor (toekomstige) onderwijshuisvesting binnen onze gemeente:

• Wij willen het aanwezige aanbod voor voortgezet onderwijs (VO) binnen onze gemeentegrenzen behouden. Daar waar de mogelijkheid zich aandient serieus bezien of uitbreiding van dit aanbod mogelijk is.
• Een zodanige (‘gebouwelijke’ & geografische) spreiding van het aanbod van primair onderwijs (basisscholen, hierna: PO) over onze gemeente dat voor elk kind in of in de directe omgeving van de wijk waarin het woont PO wordt aangeboden. Dit omdat voor kinderen in de basisschoolleeftijd het veelal belangrijk wordt gevonden ‘de school’ dicht in de buurt te hebben.
• Bij toekomstige nieuwbouw van scholen dient het een standaard afweging te zijn om te bekijken of met de nieuwbouw van een school synergievoordelen te realiseren zijn, als daar ook andere maatschappelijke functies gehuisvest worden. Zodat zowel jongeren, ouderen, verenigingen en organisaties hier gebruik van kunnen maken (zie ook de CDA notitie: Accommodatiebeleid in Geldrop-Mierlo: Toekomstbestendige multifunctionele gebouwen). Het spreekt voor zich dat hierbij ‘maatwerk’ per wijk in acht wordt genomen. Dit betekent dat zulke nieuwbouw altijd in nauwe samenspraak met schoolbestuur en betrokken geledingen uit de wijk plaatsvindt.
• Nieuwbouw van scholen dient ‘energie neutraal’ te zijn.
• Bij nieuwbouw wordt rekening gehouden met de meest recente inzichten met betrekking tot een (fysiek) gezond ‘binnenklimaat’ van het gehele gebouw.
• Wettelijke regels (inclusief onze gemeentelijke verordening) met betrekking tot schoolgebouwen zijn te allen tijde maatgevend bij het ontwikkelen van een schoolgebouw.

Wettelijke kaders
Onderwijshuisvesting is een thema dat omgeven is door veel, en vaak gedetailleerde, regelgeving. Dit zorgt dat de gemeentelijke beleidsvrijheid op het gebied van onderwijs relatief klein is. Grofweg kan men immers stellen dat de onderwijsinhoud het exclusieve domein is van de schoolbesturen en dat de onderwijsgebouwen dat zijn van de gemeente. De centrale overheid heeft voor beide partijen, op beider terrein, wetgeving gemaakt met kaders waarin veelal scherp geformuleerde minimum eisen zijn opgenomen. Als het om de huisvesting van scholen gaat dan moet de hiertoe strekkende verordening van de gemeente Geldrop-Mierlo rekening houden met (onder meer) de Wet op het primair onderwijs (WPO), de Wet op het voortgezet onderwijs (WVO), de Gemeentewet en de Wet op de expertisecentra.

Huidige stand van zaken
Geldrop-Mierlo telt momenteel 15 schoolgebouwen (PO & VO). Voor het bepalen van de (economische) levensduur/afschrijvingstermijn van een schoolgebouw wordt in het algemeen uitgegaan van een termijn van 40 jaar. Zo bezien zijn er binnen onze gemeente 8 van de 15 scholen (53%) “economisch versleten”.

*Bron: IHP 2015-2020 gemeente Geldrop-Mierlo

Het voorgaande betekent niet dat Geldrop-Mierlo per direct 8 gebouwen moeten vervangen; dat zou ook organisatorisch niet mogelijk zijn. Het betekent wel dat met betrekking tot deze gebouwen geïnventariseerd moet worden:

• De bouwkundige staat van deze gebouwen en hun installaties en de mate waarin zij voldoen aan de eerder genoemde uitgangspunten.
• De mate waarin het gebouw nog geschikt is, dan wel geschikt te maken is, om te kunnen voldoen aan de huidige eisen voor het verzorgen van ‘passend onderwijs’ en de door ons eerder genoemde uitgangspunten.
• Hierbij is het van groot belang dat de gebruikers, vooral op het punt van ‘voldoen voor het verzorgen van ‘passend onderwijs’, in de gelegenheid worden gesteld hun visie/wensen op dit punt goed voor het voetlicht te kunnen brengen.

Op basis van deze inventarisatie wordt een plan opgesteld dat er uiteindelijk toe leidt dat binnen een termijn van (wat ons betreft maximaal) 10 jaar alle onderwijshuisvesting voldoet aan de geformuleerde uitgangspunten en ook onderwijskundig bij de tijd is.

Vormgeving van het onderwijs en het schoolgebouw
De WPO en WVO regelen de doelstelling, inhoud en onderwijsinhoudelijke uitgangspunten die per schoolsoort (minimaal )in acht moet worden genomen. De uitwerking c.q. de vorm waarin deze wettelijke inhoud wordt gegoten is het domein van de besturen van de scholen. Hier heeft de gemeente nadrukkelijk geen taak.

Waar de gemeente wel een taak heeft: haar verplichting tot het verzorgen van de huisvesting van scholen, en wel op een zodanige manier dat die huisvesting aansluit bij de wijze waarop de bevoegde gezagen het onderwijs in hun scholen vorm geven. Dit betekent dat het gebouw in dienst moet staan van het te verzorgen onderwijs en niet omgekeerd.

De ontwikkeling in het onderwijs sluit aan bij de maatschappelijke ontwikkeling van individualisering. Onderwijs moet meer en meer ‘onderwijs op maat’; ‘passend onderwijs’ worden. Dit heeft ook consequenties voor het gebouw waarin dit onderwijs wordt verzorgd. Een moderne school heeft behoefte aan andere ruimtes dan de klassieke school die wij gewend zijn. Steeds meer onderwijsconcepten doorbreken het klassieke ‘leerstofjaarklassensysteem’.
Kort door de bocht: een gebouw met 8 klaslokalen is niet langer een prima gebouw voor een school voor PO.

Het is om die reden dat wij als CDA er voor pleiten dat we planmatig al onze oudere schoolgebouwen onder de loep te nemen. Maak, per school, een ‘plan van eisen’ in nauw overleg met de gebruiker van de school. Bespreek ook de samenwerking en het hebben van een gezamenlijke verantwoording voor een gebouw waar naast de school ook andere gebruikers gehuisvest zijn. Alleen zo kunnen deze gebouwen uitgroeien tot plaatsen die voor verbinding in onze buurten en wijken zorgen.

“Het CDA Geldrop-Mierlo staat voor een actief, eerlijk, alert en zorgzaam beleid”

Namens het team van het CDA Geldrop-Mierlo

Mark van Schaijk
Irene Neele-Janssen
Mark Claasen
Miel Somers
Nico van Dijck
Jan-Willem Wouters
Corine Remmers
Paul Font Freide