Landbouwvisie gemeente Land van Cuijk: "We willen dé kweektuin voor agrarische sector worden!"

Het Land van Cuijk wil zich gaan profileren als kweektuin voor de agrarische sector in Europa. De nieuwe, ambitieuze visie op landbouw is inmiddels gedeeld met boeren én natuurorganisaties. “Wij zijn de grootste gemeente van Noord-Brabant met de meeste en de meest vooruitstrevende boeren. Het Land van Cuijk is bij uitstek dé plek waar innovaties qua landbouw gerealiseerd kunnen worden”, stelt wethouder Mark Janssen van Gaal.

Het is een vraag die hem vaker wordt gesteld, dus de CDA-wethouder hoeft niet lang na te denken over zijn antwoord: “Ja, natuurlijk is er toekomst voor boeren in het Land van Cuijk! Sterker nog, de primaire sector krijgt van bestuurlijk Land van Cuijk de ruimte om zich te ontwikkelen. Wij gaan niet alle nationale en internationale problemen oplossen qua eerlijke prijzen, mestoverschotten en CO2- en stikstofuitstoot. Wij geloven echter wél in een houdbare landbouw. Een sector als toonbeeld van diversiteit, natuurinclusiviteit en circulariteit. Dat betekent dus milieu- én omgevingsbewust boeren. Wij zeggen als Land van Cuijk: ‘We gaan het anders doen.’ En willen juist een appèl doen op boeren die zich kunnen vinden in deze ambities. Dat enthousiasme kregen we ook van veel agrariërs terug tijdens het recente symposium ‘Vitaal PlatteLand van Cuijk’ in de Schouwburg.”

Ruimte voor ontwikkeling
Het Land van Cuijk is de varkenshoofdstad van Nederland. “En dat is iets waar we gerust trots op mogen zijn, want veehouderijen dragen bij aan diversiteit en voedselzekerheid”, zegt Janssen van Gaal. Hij vindt het onzinnig ‘om te sturen op minder dieren’. “De veestapel krimpt toch wel. Dat is een gegeven. Er is op termijn veertig procent minder vee. Als gemeente moeten we boeren faciliteren die willen stoppen, maar zeker ook kansen bieden aan degenen die duurzamer willen gaan ondernemen. Er zal altijd een bepaalde massa kippen, koeien of varkens blijven. Veehouderijen hebben hun emissie al 60 procent laten dalen, maar dat percentage moet nog beter. Wij zetten in op een kleinere en schonere sector.”

Ook bij kleiner en schoner zullen aanwonenden van boerenbedrijven geuroverlast blijven ervaren, erkent Janssen van Gaal. Hoe je daar mee omgaat, kan verschillen, vindt hij: “Zeg je als gemeente: vecht elkaar maar jarenlang de tent uit bij de rechter of zet je aan tot een dialoog? Door in gesprek te blijven met elkaar, zul je meer draagvlak creëren en krijg je meer voor elkaar. In gebieden waar vijf agrarische bedrijven zitten en één burger daartussenin, kun je ook nadenken over verplaatsing van de burger. En niet onbelangrijk, als we met z’n allen meer kringlooplandbouw en biologische boeren willen, dan moeten we ook nadenken over extra ruimte voor ontwikkeling. Om te kunnen verduurzamen heb je doorgaans extra ruimte nodig. Voor beter dierenwelzijn, een andere sleufsilo om andersoortig voer te kunnen geven aan de koeien of bijvoorbeeld voor nieuwe techniek waarmee geuroverlast teruggedrongen wordt. Wij geven die ruimte en hopen dat ze straks in andere gemeenten in Nederland en Europa komen kijken hoe wij het in het Land van Cuijk doen.”

Blijven innoveren
Die innovatiedrang gaat overigens veel verder dan een meer ontwikkelruimte of het omarmen van techniek. “In het Land van Cuijk is er al een Innovatieteam. Ik benoem graag drie voorbeelden. Samen met zeven boeren meten we nu wat het uitrijden van mest doet met de grondwaterkwaliteit, zodat we regelgeving kunnen baseren op feiten. Ook zijn een aantal biologische boeren nu in de praktijk aan het onderzoeken hoe zij minder gewasbeschermingsmiddelen kunnen gebruiken en toch meer opbrengst van het land kunnen realiseren. En in Westerbeek is een boer, die een regeneratieve landbouwcampus wil realiseren. Dan krijgt hij daarvoor de ruimte van ons, in de hoop dat hij die pilot uiteindelijk kan uitbreiden van 5ha naar honderden hectares.”

De landbouwvisie zet eveneens in op verdere samenwerking tussen natuurorganisaties en de agrarische sector (‘dat doen we eigenlijk al jaren’), een vitaal buitengebied, streekproducten in regionale bedrijfs- en sportkantines. “En natuurlijk in de kantine van ons nieuwe gemeentehuis”, lacht de wethouder. Ook zet het Land van Cuijk in op meer projecten waarbij schoolkinderen in aanraking komen met boeren. “Dat is een heel belangrijk”, weet hij. “We gaan nu werken aan een uitvoeringsagenda, zodat alle plannen ook geconcretiseerd kunnen worden. Partijen zijn enthousiast over onze ambities. Om draagvlak te behouden, moeten we die ook waarmaken.”

(C) De MaasDriehoek - 15 oktober 2024