Toekomstbestendige stallen

Artikel Stal en Akker: Melkveehouderij en biogas

Taskforce toekomsbestendige Stallen

Monovergisten is een geweldige kans voor de melkveehouderij

„Nee koeien zijn niet slecht voor het milieu. Wij leveren jaarrond groen gras, zijn energieneutraal en produceren gezonde zuivel en vlees. Sinds 2018 heeft de monovergister met de mest van onze 200 koeien 1 miljoen kilowattuur opgewekt. Dat werkt super”, zegt melkveehouder Teun Wientjes uit Oploo.

Met monomestvergisting snijdt het mes aan vele kanten: het levert groene biogas op, een verbeterde meststof voor de planten en zorgt voor 82% minder methaan- en 65% minder ammoniakemissie.

Voorloper

Samen met zijn broer Harm runt Teun het melkveebedrijf aan de Schipperspeel in Oploo. In 2018 installeerden ze een monovergister van Biolectric. „In de monoregistratie verwerken we alle mest van onze koeien. Het is een gesloten systeem waardoor geur geen probleem is en hamburgers er geen laatste van hebben”, legde Teun uit. Zijn broer Harm, die naast vennoot in het melkveebedrijf, projectaccountmanager is bij DLV advies, kwam met het idee om mee te draaien in het Jumpstart project van FrieslandCampina. „Zonder mijn broer was ik niet zo geweest: hij kent de nieuwste wetgeving, ontwikkelingen, systemen en de subsidieregelingen. Met subsidie ​​wordt het risico van voorop lopen gedeeld. Als boer ben je bezig met je eigen bedrijf en ben je minder bezig met algemeen belang van de sector. Samen met Harm werkt super: samen sparren en vooruit denken.

De broers bouwden in 2013 een nieuwe melkveestal met een Swaans vloer met om de twee meter een spleet. Om de dagverse mest te verzamelen moesten ze de vloer dicht maken. „In totaal was de investering in 2018 ongeveer een half miljoen euro. We hebben een Europese aanschafsubsidie ontvangen waarmee het project rendabel te rekenen was. Afgelopen jaren zijn er veel boeren, politici en beleidsmakers komen kijken. Dat helpt ons en Biolectric bij de verdere ontwikkeling”, aldus Teun Wientjes.

In de praktijk

„We pompen de mest 5 keer per dag naar de silo die constant op 42 graden Celsius mixt. Daardoor produceren de anaerobe organismen biogas. Daaruit filteren we de zwavel en met een verbrandingsmotor en generator wekken we energie en warmte op. De elektriciteit is deels voor eigen gebruik en de rest gaat rechtstreeks naar het elektriciteitsnet”, legt Teun uit. De mest blijft 30 dagen in de vergister om het maximale rendement te halen.

Teun en Harm zijn supertevreden met de installatie. „De vergister kost mij een kwartiertje werk per dag. Biolectric heeft een makkelijke app en het serviceteam is er snel als het nodig is”, lacht Teun. Tweemaandelijks komt de fabrikant voor onderhoud. „Als boer moet je met pompen de mest in de vergister zien te krijgen. Elke boer weet dat er eens touw in komt of iets in de put valt. Een keer per maand heb je eens een storing die een paar uur kost. Ik heb altijd onderdelen op voorraad liggen.”

Kunstmestvervanger

Wientjes bewerkt de vergiste mest na in een stikstofstripper om ammoniak te scheiden. Van biogas wordt 33 procent van de energie afgevoerd in stroom. De rest is warmte die de stripper gebruikt om een ​​kunstmestvervanger te maken. Er blijft een mestfractie met minder stikstof over. Teun: „De kunstmestvervanger zet wij af in de Achterhoek omdat we in Brabant sterven en nog niet mogen gebruiken. Het zou ontzettend gaaf zijn als je eigen kunstmest kunt gebruiken. Nu kopen we kunstmest aan bij een fabriek die heel veel aardgas gebruikt. Dat is niet logisch.” De overblijvende dikke fractie gebruikte de veehouder als boxstrooisel en in de akkerbouw. De stripper is nog niet erkend.

Versnelde afvoer urine

Bij monovergisting is dagverse mest belangrijk. „Dat weet je en als de mestschuif het niet doet, zorg ervoor dat die binnen 6 uur gemaakt is, anders wordt de vloer een grote bocht. Je wilt maximaal rendement met vergisten dus de mest moet zo snel mogelijk de vergister in. Daar is geen enkele stimulans door de overheid voor nodig”

De broers Wientjes hebben een proefstalstatus aangevraagd voor latere afvoer van de urine naar een goot. De erkenning is nog niet binnen. „Die goot trekt we schoon en we sproeien vier keer per dag water met ureaseremmer over de vloer waardoor de emissie in de stal lager wordt.” Ze hebben een ammoniakmeter die continu meet.