Algemene beschouwingen CDA
Na de verkiezingen in maart van dit jaar is er hard gewerkt aan een raadsagenda en een bestuursakkoord. Deze input kwam te laat voor de kadernota, maar het CDA is blij te zien dat deze nu verwerkt zijn in de voorliggende begroting. Een begroting die er voor de toekomst positief uitziet. En dat is knap werk van het college en de ambtenaren. Vooral gezien de grote uitdagingen waar we voor staan, tezamen met ons ambitieuze bestuursakkoord, is het geruststellend dat we een degelijke en gezonde begroting voor ons hebben liggen.
Om te beginnen willen we alle andere politieke partijen bedanken voor de eerste maanden in deze nieuwe bestuursperiode. We hebben op een kritische, constructieve en vaak prettige manier met elkaar kunnen samenwerken. Wat ons betreft blijven we scherp op de inhoud, maar niet op de persoon. Zoals we altijd hebben gedaan zal het CDA een onafhankelijke koers varen, waarbij goede plannen op onze steun kunnen rekenen. Ongeacht wie ze inbrengt. Het algemeen belang van ons dorp staat voorop.
Financieel staan we er goed voor met begrotingen in de plus. Maar de reserves zijn geslonken door forse investeringen zoals het Dommelhuis, basisscholen, sporthallen en nieuwe bruggen. Prima besteed geld aan onze eigen inwoners, maar dit kunnen we niet volhouden. Iedereen zal eraan moeten wennen dat we keuzes moeten maken. Het wordt het een óf het ander.
Een goede dienstverlening begint met een efficiënte ambtelijke organisatie en een efficiënt en effectief bestuur. Daarom moet tempo gemaakt worden met de herontwikkeling van de gemeentelijke organisatie. De gemeenteraad neemt snel een beslissing over een definitieve vergaderstructuur waarin inwoners optimaal kunnen participeren. Een goed bezette en deskundige griffie is hierbij een absolute voorwaarde. Die hebben we en daar moeten we zuinig op zijn.
We dienen er alles aan te doen om de lastendruk voor onze inwoners niet te verhogen, maar in dit geval ontkomen we er niet aan. De kosten voor afvalverwerking vliegen omhoog door de energiecrisis. Vorig jaar heeft de raad besloten om het afvaltarief niet te verhogen. Als we nú niet verhogen, zijn we aan het eind van deze periode 1 miljoen euro armer. Als we deze bestuursperiode geen enkele verhoging toe blijven passen zelfs 2 miljoen! En we krijgen daar niks concreet voor terug. We steken dat geld liever in armoede bestrijding en goede voorzieningen zoals de sporthal, de basisscholen of het bosbeheer. Wij volgen dan ook, zij het met tegenzin, het voorstel van het college om het tarief in 2 stappen te verhogen. De kwijtscheldingsregeling vinden wij in dit verhaal wel erg belangrijk, want deze kan ingezet worden om armere huishoudens te ontzien. Wij willen graag van de wethouder weten hoe hierover gecommuniceerd wordt en hoe vaak hier gebruik van wordt gemaakt tov het te verwachten aantal inwoners die hier recht op zouden hebben.
Zo is ook energiearmoede voor ons een groot aandachtspunt. Inwoners moeten kunnen vertrouwen op steun van de gemeente; dat zij letterlijk en figuurlijk niemand in de kou laten staan. In het verlengde daarvan willen we graag weten wat de stand van zaken is rondom de Armoederegisseur. Andere gemeenten blijken overigens aanvullend lokaal financieel beleid te hebben om de energie armoede te bestrijden. Wij hebben goede acties opgezet om hogere kosten bij inwoners in de toekomst te voorkomen, maar er zijn ook inwoners die nú een probleem hebben. Wat het CDA betreft zouden we daar een financieel vangnet voor moeten hebben.
Binnen het sociaal domein staat voor het CDA één punt met stip bovenaan: communicatie! Hoe gaan we er voor zorgen dat een inwoner die hulp nodig heeft optimaal geïnformeerd wordt over de ondersteuningsmogelijkheden? Zo valt het ons bijvoorbeeld op dat er wederom budget over is gebleven bij schuldhulpverlening en voorlichting kindermishandeling. Wij vinden dat het overgebleven bedrag geoormerkt moet blijven en dus nooit voor andere doeleinden gebruikt mogen worden. Zo lezen we ook dat er hogere uitgaven worden verwacht in het sociaal domein van 300.000 euro. Wij willen graag van de wethouder weten wat er binnen deze post bedoeld wordt met 50.000 euro voor ‘zelfstandig leven jeugd’ aangezien in het vragenuurtje werd aangegeven dat dit een politieke vraag zou zijn.
Er wordt veel gesproken over ‘positieve gezondheid en preventie. Daarom willen we van het college ook graag weten hoe het staat met het uitvoeringsplan van het gezondheidsbeleid wat vastgesteld is in 2021. Waar zit de overeenkomst met GROZzerdam en waarvoor wordt het budget in deze begroting opgehoogd met 50.000 euro?
Een aantal instanties en partners zijn voor de uitvoering van alle regelingen erg belangrijk voor onze gemeente. Voor het CDA is nog niet duidelijk wat onze inwoners al gemerkt hebben van het verbetertraject wat we met het CMD hebben ingezet. We blijven zorgen houden bij de uitvoering zeker gezien de geluiden van schrijnende gevallen die ons bereiken.
De LEV groep is een instantie die een flinke subsidie krijgt van de gemeente. Voor het CDA is ook hier niet inzichtelijk genoeg hoe dit geld besteed wordt en met name wat de resultaten zijn. Kan de wethouder ons vertellen of deze verantwoording wordt opgenomen in de nieuwe monitor Sociaal Domein?
Wat betreft de jeugd willen we graag nog het volgende kwijt: we hebben duidelijk meegekregen dat onze jeugd zich te weinig “gezien en gehoord” voelt. Daarom moeten we werk maken van een ontmoetingsplek voor 12-18 jarige en dient er snel duidelijkheid te komen over de pumptrackbaan.
We zijn het eens met het terugbrengen van het krediet omgekeerd inzamelen naar de actuele investeringen zodat de lasten niet meegerekend worden in de afvalstoffenheffing en daarmee de stijging voor de inwoners beperkt blijft. Het CDA wás en is geen voorstander van deze manier van afvalinzameling. Wat we wel belangrijk vinden is het gemak waarmee onze inwoners afval kwijt kunnen op de milieustraat en wat ons betreft dient het college in de discussie over het verbeteren van de milieustraat ook meteen de mogelijkheid van verdiepte containers te onderzoeken.
In 2023 stellen we een integraal groen-grijs beheerplan op. Wat ons betreft gaan we onderscheid maken tussen het onderhoudsnivo van veel bewandelde trottoirs in drukke gebieden en de stoepen in rustig gelegen straten.
Wij erg blij met burgerinitiatieven zoals in de Eifellaan (jeu de boules) of de Lijsterlaan (bankje) en hopen op veel meer van dit soort initiatieven. Laten we open staan en gebruik maken van de kennis en goede wil van onze inwoners. Daarom willen we ook wanneer het natuurgebied ‘Dommeldal uit de verf’ concreter gaat worden, nogmaals verzoeken om agrariërs hier meer bij te betrekken. In het voortraject voelden de agrariërs zich nl niet gehoord. Als we agrariërs wel betrekken bij de uitvoering, zoals door toepassing van begrazing en/of maaibeheer snijdt het mes aan 2 kanten en heb je een dubbeldoel op het gebruik van de gronden .
En dan het verkeer; wat ons betreft dient er absolute prioriteit te liggen bij een vastgesteld mobiliteitsplan. We moeten nodig gaan praten over onze fietsers, onze wandelaars en over onze verkeersstromen in het algemeen. Maar dat doen we in een breder perspectief, zodat deze allemaal op elkaar afgestemd kunnen worden. Maar wel snel. Want pas dán kunnen we praten over wat bijvoorbeeld de veiligste manier is om bij Houtens te komen, of hoe we verkeer gaan afwikkelen vanaf de Vijverberg locatie. Pas dán kunnen we concrete plannen gaan maken voor ons centrum, met een mooi horecaplein op het Raadhuisplein en met een verbinding naar het Kerkplein. Een mooi centrum met beweegtoestellen voor jong en oud en een opgeknapt Vroonhovenpark met ruimte voor een stiltecentrum.
Bij dat mobiliteitsplan hoort ook een lokaal laadpalenplan. Niet zoals nu, wanneer iemand een laadpaal aanvraagt en we dat verzoek incidenteel gaan bekijken, maar verstandig verspreid over het dorp. Wij horen graag hoe het college hierover denkt.
Zonder samenwerking met andere gemeenten kunnen we niet zelfstandig blijven. Dat betekent dat we taken gezamenlijk met anderen uitvoeren of laten uitvoeren. Het is belangrijk dat we hierbij zelf aan het stuur blijven en toezien op de kosten en de kwaliteit van de uitvoering. Dat kan en moet soms echt beter!
Ekkersrijt is van nationale topklasse en dat willen we graag zo houden. Dat betekent een verbetering van groen en verblijfsvoorzieningen. En ook een tweede ontsluiting hoort hierbij. De kosten hiervoor kunnen we niet alleen dragen en daarom moeten we een beroep doen op Brainportgelden. Het is immers ook de Brainportregio die hiervan profiteert.
Tenslotte, niemand hoeft overtuigd te worden van de noodzaak om woningen te bouwen. Deze raad heeft het college opgedragen om strategische grondaankopen te doen om die woningbouw zelf in de hand te houden. De volgende stap is dat we met snelle bouwmethoden aan de slag moeten. Houtbouw en prefab woningen die minstens 30 jaar blijven staan moeten onze jeugd en andere speciale doelgroepen gaan helpen aan een passende en betaalbare woning. Creatieve woonvormen dienen we dan ook op te nemen in ons nieuwe woonprogramma.
Hier willen we het graag bij laten, voorzitter.
CDA Son en Breugel, 03-11-2022