CDA algemene beschouwing meerjarenbegroting 2025-2028

Beste voorzitter,

Helaas zijn de tegenstellingen tussen rijk en arm, jong en oud, wel of niet van Nederlandse afkomst nog steeds duidelijk aanwezig ook in Valkenswaard. Voor de CDA fractie is iedereen gelijk,  en moet je iedereen met respect en fatsoen behandelen.  In Valkenswaard willen wij daarom altijd positief kritisch meewerken in het ondersteunen van alle inwoners ongeacht leeftijd, beurs of afkomst.   

Daarom betreuren wij met name dat het  huidige kabinet bezuinigt op het Sociale Domein zoals de zorg, onderwijs en jeugd. Gelukkig heeft het college in de begroting 2025 nog geen bezuinigingen hieromtrent doorgevoerd.    

Financiën

Het college geeft aan dat ze in begroting 2025 weinig nieuwe onderwerpen aankaart omdat er te weinig meerjarig financiële duidelijkheid is. Wij begrijpen dat begrotingsjaar 2026, zgn Ravijnjaar veel financiële gevolgen zal hebben voor Valkenswaard. Daarom vindt de CDA fractie dat het college eerder dan bij de Kadernota moet komen met voorstellen voor een sluitende begroting 2026.  Het CDA heeft daarbij de voorkeur om niet te bezuinigen op de voorzieningen voor de inwoners. Daarnaast constateert de CDA fractie opnieuw dat zelfs in het derde jaar van deze periode nog steeds op diverse beleidsterreinen van het collegeprogramma geen concrete voorstellen  zijn gedaan. O.a de subsidieverordening geeft nog veel onduidelijkheid voor de toekomst voor onze verenigingen.

Samenwerking gemeenteraad

Wij betreuren het ontslag van wethouder Geldens en de gevolgen hiervan zoals oa de onenigheid tussen raadsleden in onze gemeenteraad. Wat het CDA betreft is het niet nodig en te kostbaar dat we doorgaan met de zgn beta-raad maar vooral doen aan zelfkennis in de diverse fracties. Wel wil de CDA fractie nu en in de toekomst een betere  introductie geven tussentijds naar nieuwe raadsleden en meer te communiceren over de besluitvorming van de raad richting de inwoners.

Motie 1: tussentijds introductieprogramma nieuw raadslid

1. Om in overleg te treden met de griffie voor het opstellen van een introductieprogramma voor gebruik bij tussentijdse vervanging van raadsleden;

2. Dit introductieprogramma op te stellen ism een werkgroep van raadsleden.

Motie 6 : plaatsing uitkomsten raadsbijeenkomsten wekelijks in het Valkenswaards Weekblad

1. Onderzoek te doen naar het publiceren over de raadsbeslagingen en besluitvorming van de gemeenteraad in het Valkenswaards Weekblad               
2. De gemeenteraad hieromtrent in 2025 een voorstel te doen.

Woningbouw

De  CDA fractie vindt dat de gemeente Valkenswaard nog te weinig woningen laat bouwen of zelf bouwt. Wij menen dat de gemeente zelf ook meer initiatief kan nemen door gebruik te maken van de Wet Voorkeursrecht en dan met name te bouwen voor de eigen inwoners. Omdat Valkenswaard sterkt vergrijst en omdat de zorginstellingen niet alleen voor de ouderen kunnen zorgen is opnieuw samenwerking tussen oa Valkenhof en de gemeente gewenst (na de eerste woonleefcirkel bij De Bogen) voor een tweede wooncirkel.

Daarom heeft CDA 4 moties voorbereid bij het programmaonderdeel bouwen en wonen

Motie 3: woningtoewijzing aan eigen inwoners

1. Onderzoek te doen naar de mogelijkheden van toewijzing van de helft van beschikbare huurwoningen en nieuwbouw koopwoningen aan eigen inwoners (zie overweging);

2. In 1 e helft van 2025 met een voorstel te komen naar de gemeenteraad In 1^e helft van 2025   met een voorstel te komen naar de gemeenteraad   

Motie 9: woningtoename door initiatieven van gemeente Valkenswaard

1. Onderzoek te doen naar de mogelijkheden om via verwerving van gronden door de gemeente via de Wet Voorkeursrecht Gemeenten buiten het bestaande stedelijk gebied van de gemeente en deze gronden vervolgens binnen de kaders van de gemeente (type woning en kostenwoning) door derden te laten exploiteren;
2. En in 1 e helft van 2025 met een voorstel te komen naar de gemeenteraad.

  Motie 8: Oude Begraafplaats

Omdat de huisvesting bij de Oude Begraafplaats nog steeds niet op orde is, wil de CDA fractie daaromtrent zsm realisering van een vernieuwde huisvesting. Blijkbaar is er wel voldoende budget maar toch geen vervolg.

1. De ontstane -financiële - impasse omtrent de huisvestingsproblematiek op de “Oude Begraafplaats’ voor het einde van het jaar op te lossen en
2. Met spoed (gezien aanvang van onderhoudsseizoen) te komen met een raadsvoorstel inclusief financiële dekking om de huisvesting te kunnen realiseren in 2025.

Motie 10: tweede woonleefcirkel bij Kempenhof

1.  Onderzoek te doen om in samenwerking met diverse partners (voorbeeld woonleefcirkel De Bogen) naar de mogelijkheden om een tweede woonleefcirkel rondom gebouw Kempenhof te realiseren
2. En in  2025 de gemeenteraad daarover via een RIB te informeren.     

Milieu en klimaat

De vorige raadsperiode heeft de gemeente Valkenswaard als één van de MRE gemeenten afspraken gemaakt hoe tezamen in de regio de duurzaamheidsmaatregelen maar ook per gemeente worden gerealiseerd.

De CDA fractie is hierover in contact met haar leden en inwoners.  Onze inwoners maken zich zorgen over de invulling van de duurzaamheidsmaatregelen.  Er is behoefte aan een geactualiseerd beleid dat recht doet aan de zorgen en wensen van onze inwoners. De CDA fractie pleit voor een herziening van het huidige beleid, waarbij we de tijd nemen om samen met onze inwoners een plan te maken dat zowel duurzaam als gedragen is. Daarnaast zijn er behalve grote wind- en zonneparken veel andere manieren om de energietransitie te ondersteunen, zoals energie-hubs, mestvergisters, en meer zonnepanelen op bestaande daken. Deze oplossingen hebben vaak minder impact op het landschap en kunnen op meer steun van de bevolking rekenen. Samen moeten we kijken welke mix past in onze gemeente, en daar dan op inzetten. Als gemeente Valkenswaard hebben ook wij een opgave met elkaar om te verduurzamen en die verantwoordelijkheid willen we als CDA fractie ook nemen. Echter; zonder draagvlak geen grootschalige zon- en windparken. Dat is het uitgangspunt van de CDA fractie waarmee wij verder willen. Want alleen door onze inwoners écht te betrekken, kunnen we in Valkenswaard verduurzamen

Motie 4: Onderzoek en actualisering van notitie duurzaamheidsbeleid  

1. Onderzoek te doen naar actualisering van de notitie duurzaamheidsbeleid tav de duurzame energie opwekking;
2. In 2025 een onderzoek te doen naar andere manieren om de energie opwekking te ondersteunen (zie eerdere tekst) en op basis hiervan voor het zomerreces 2025 een actualisering van dit beleidsonderdeel te maken waarin participatie en draagvalk van onze inwoners zijn meegenomen

Verkeer

Op verschillende plaatsen in onze gemeente worden momenteel verkeersmaatregelen doorgevoerd. Per saldo zijn de veiligheid van de weggebruiker maar ook een vermindering van de snelheid in bv het centrum daarvoor aanleidingen.  Diverse  weggebruikers nemen het niet zo nauw met de gevraagde verkeersregels en overtreden die regelmatig. Daarnaast merk je dat zonder handhaving het verkeergedrag snel weer verslechterd.  Zo komt het op de Markt vaak voor dat de weggebruikers/auto’s te hard rijden maar ook nog vaak het éénrichtingsverkeer niet opvolgen.  

Uit analyses blijkt dat als weggebruikers tijdens het deelnemen aan het verkeer op bepaalde wegsituaties worden gewezen, dat dat dan invloed heeft op hun weggedrag.

Motie 5: aanschaf en gebruik van snelheidsdisplays voor veranderen weggedrag

1. Onderzoek te doen naar de aanschaf van snelheidsdisplays voor beïnvloeding  van het weggedrag van de weggebruikers;
2. De gemeenteraad hieromtrent in 1^e helft van 2025 een voorstel te doen inclusief financiële gevolgen.   

Succes van project “Maak rimpels”

Het project “Maak Rimpels” is in juni 2023 opgestart in buurthuis ’t Huukske en vervolgens uitgebreid naar  de locaties  Ons Dommels Plekske, Wijkcentrum In de Inloop, Kempenhof en Hijskraan ’t Gegraaf en overtreft nu al ruimschoots het ingezette aantal  deelnemers van 100. Borkel staat op de nominatie voor een nieuwe groep Het project “Maak Rimpels” is niet alleen succesvol in Valkenswaard maar ook in Heeze- Leende en Cranendonck. Zo is Gemeente Heeze-Leende met een inwonersaantal van 16.880 bereid om Maak Rimpels verder op te schalen van 25 naar 255 deelnemers.  Vanuit het uitgangspunt om “Maak Rimpels “in alle wijken en dorpskernen in Valkenswaard is ons voorstel het aan te bieden met een hogere ambitie qua deelnemers van 255 voor 2024 en 2025 meer realistisch zijn geweest.  Het ontbreken van nieuw financieel perspectief en continuïteit betekent dat de organisatie en daarmee de continuïteit van Maak Rimpels in Valkenswaard onder druk komt te staan.

Motie 2: Behoud zelfredzaamheidsproject voor 65 plussers “Maak rimpels”

1. Onderzoek te doen naar haalbaarheid uitbreiding van aantal deelnemers aanhet project Maak Rimpels  in 2025 uit te breiden naar 255     
2. De gemeenteraad hieromtrent in 1^e kwartaal van 2025/zsm een voorstel te doen incl financiële gevolgen

Samenwerking Zonnebloem en DIXI

De gemeente Valkenswaard zegt een leisure-gemeente te willen zijn/worden. Daarmee zijn we goed op weg. In Nederland leven  2 miljoen mensen met een beperking. Mensen met een beperking moeten ook in Valkenswaard de evenementen kunnen bezoeken.  Het is zeer lastig voor mensen met een beperking om bij een evenement of in een horecagelegenheid naar de toilet te kunnen gaan. In de openbare ruimte heeft de gemeente Valkenswaard nog niet voorzien in een verplaatsbare toilet voor mensen met een beperking.   

Onbeperkt en onbezorgd deelnemen aan evenementen
Een grote zorg van mensen met een lichamelijke beperking, is de afwezigheid van een goed toegankelijk toilet. ‘Als wij (mensen zonder een beperking) ergens naartoe gaan, vragen we onszelf nooit af of we er naar het toilet kunnen.  De Vereniging de Zonnebloem bestaat dit jaar 75 jaar. ‘In samenwerking met  DIXI introduceert de Vereniging de Zonnebloem  de zgn  “ZonnebloemPot”.  Een rolstoelvriendelijk toilet voor mensen met een beperking, geschikt voor evenementen, maar ook voor dorpsfeesten.     

Amendement: aanschaf van Zonnebloem Pot voor mensen met een beperking

1. De aanschaf van een zgn ZonnebloemPot;
2. De Kosten hiervan te dekken uit  de bandbreedte.   

Amendement 1  Kunstgrasveld

Aangezien het onderzoek voor een verdergaande samenwerking te lang duurt, is de CDA fractie van mening dat de eerste toplaagrenovatie van het kunstgras in 2025 bij voetbalvereniging VV Valkenswaard moet plaatsvinden

1.  De toplaagrenovatie van het kunstgrasveld bij VV De Valk niet in 2025 plaatsvindt maar in een volgend jaar 
2. De toplaagrenovatie van het kunstgrasveld  bij VV Valkenswaard in 2025 plaatsvindt

Ondanks dat onze fractie diverse moties inbrengt voor verbetering, willen wij toch ook niet de nodige pluspunten noemen die wij ook constateren.
Een prachtig nieuw centrum, waarbij een mooi plein tot stand is gekomen voor evenementen en onze horeca maar ook onze nieuwe sportvoorzieningen voor de jeugd zoals de skatebaan mogen genoemd worden. Maar ook de fijne bus voorzieningen vanuit centrum Valkenswaard naar Eindhoven en het mooie theater de Hofnar zijn pluspunten. 

Voorzitter, ik kom tot een afronding. Wij danken ook nog de ambtelijke organisatie voor hun ondersteuning en samenwerking en dus ook bij de totstandkoming van bijgaande 10 moties. Zonder hun ondersteuning en de griffie is het invullen van het raadslidmaatschap als volksvertegenwoordiger lastig.                  

Dankjewel voorzitter

CDA fractie

Eduard Kerssemakers en Rick Doddema