Een kopje koffie of thee in coronatijd

De CDA-fractie kreeg het bericht dat er in coronatijd in Valkenswaard geen koffie- en thee geserveerd mag worden in de buurt- en dorpshuizen, óók niet als er bijeenkomsten worden georganiseerd voor een kwetsbare doelgroep.

Op 4 november is een Kamerbrede motie aangenomen die het kabinet verzoekt geen generieke sluiting van buurt-/dorpshuizen door te voeren tijdens de coronacrisis. De overweging hierbij is dat o.a. buurthuizen een belangrijke plek zijn voor (kwetsbare) mensen (waaronder ook jongeren) voor sociaal contact. Sociaal werk wordt  als cruciale sector geacht op veilige wijze laagdrempelig toegang te blijven bieden aan bewoners voor hulp, ondersteuning en het tegengaan van eenzaamheid. Om uitvoering te kunnen geven aan deze motie heeft het ministerie van VWS in samenwerking met onder meer Sociaal Werk Nederland een aantal randvoorwaarden op papier gezet. Met deze handreiking konden buurthuizen tijdens de verstrenging van de gedeeltelijke lockdown van november op een veilige manier openblijven voor besloten, georganiseerde activiteiten en individuele ondersteuning.

Tijdens onder meer de begrotingsbehandeling hebben we als CDA al stilgestaan bij de toegevoegde waarde van deze activiteiten voor inwoners in het algemeen van Valkenswaard en in het bijzonder een kwetsbare doelgroep. Activiteiten vallen weg en dat werkt eenzaamheid in de hand. Een essentieel onderdeel voor buurt- en dorpshuizen is het kopje koffie en de ontmoeting als gevolg daar van. Dat had de minister goed begrepen want in de handreiking lezen we:

“ Er mag koffie of thee geserveerd worden, maar geen eten; tenzij het een gesloten dagbesteding betreft, zie de toelichting hieronder.”

Echter is de aanwijzing van de minister nu verlopen en krijgen buurthuizen en de vrijwilligers 0 op rekest voor wat betreft het verzoek een kopje koffie te mogen schenken. De gemeente Valkenswaard gaf niet thuis!

Wat we koste wat kost ook moeten voorkomen met elkaar, vinden we als CDA, is scheve gezichten bij onze zo-onwijs-waardevolle ontmoetingsplekken onderling in Valkenswaard. De buurthuizen die nu 0 op rekest krijgen lezen in het Valkenswaards Weekblad: “Op de koffie bij Valkenswaardse kerken”. Een prachtig initiatief natuurlijk, maar we moeten geen scheve gezichten faciliteren als Valkenswaard. Toen buurthuizen met horecafaciliteiten na de verstrenging van de gedeeltelijke lockdown weer open mochten stond het volgende artikel op Omroepbrabant.nl: https://www.omroepbrabant.nl/nieuws/3294743/er-wordt-eindelijk-weer-gebreid-in-het-buurthuis-sommigen-stonden-al-een-dag-te-vroeg-voor-deur. Citaat uit het artikel: “In het PieterBrueghelHuis in Veghel kunnen buurtbewoners weer terecht voor verschillende activiteiten met een kop koffie en een gezellig gesprek.”  Als Valkenswaard moeten we natuurlijk niet de indruk wekken dat we strenger zijn en buurthuizen minder waarderen dan elders.

Één van de voor het CDA meest waardevolle zaken die we tijdens de eerste golf van het coronavirus geleerd hebben is dat we zeker de kwetsbare ouderen niet in (sociaal) isolement moeten plaatsen. Zeker niet de kwetsbare ouderen waarvoor nu ook nog eens de buurtactiviteit of ouderensoos-activiteit wegvalt, maar ook bij jongeren zien we het de verkeerde kant op gaan. Daarom zijn we als CDA zo ontzettend gelukkig met onze Valkenswaardse vrijwilligers die zich juist voor deze groep inzetten. Dit is namelijk een groep die zélf geen activiteiten kan organiseren of ondernemen. Maar diezelfde vrijwilligers vragen zich hardop af waar we in het gemeentehuis eigenlijk mee bezig zijn. Ga het de gemiddelde inwoner van Valkenswaard maar eens uitleggen dat ze geen kopje koffie of thee mogen schenken bij activiteiten voor kwetsbare inwoners. Zij voelen zich terecht enorm gedemotiveerd en tegengewerkt door de gemeente en dat wilden we niet accepteren! Als overheid zouden we juist in deze tijd een schild voor de zwakkeren moeten vormen in deze samenleving. En als gemeente Valkenswaard moeten we juist nu pal staan voor ons sterke maatschappelijke middenveld en op zijn minst kijken hoe we met elkaar zaken mogelijk kunnen maken.

Daarom vroegen we of het college bereid was per direct het schenken van koffie- en thee, op zijn minst voor bijeenkomsten voor de kwetsbare doelgroepen, weer toe te staan bij buurt- en dorpshuizen. Ook hebben we contact gezocht met de Tweede Kamerfractie van het CDA en verzocht om een verlenging van de aanwijzing om het op die manier mogelijk te maken.

Vanuit de gemeente is het verlossende antwoord inmiddels gekomen, het CDA heeft gevraagd dit actief te communiceren met alle buurthuizen, inloophuizen en sociale activiteiten:

Antwoord:

Op 1 december 2020 is de Tijdelijke wet maatregelen covid-19 (hierna: Twm) in werking getreden. De Twm vervangt de noodverordeningen, zoals we die kenden voor het in werking treden van de Twm. Onder de Twm hangen ministeriële regelingen. 

De Twm stelt in artikel 58h dat publieke plaatsen in een ministeriële regeling kunnen worden aangewezen die niet of slechts onder in die regeling gestelde voorwaarden voor publiek mogen worden opengesteld. Tot de voorwaarden kan behoren dat ten hoogste een bij de regeling vast te stellen aantal personen als publiek aanwezig mag zijn. Dit betekent dat de ministeriële regeling aangeeft 1) of een publieke plaats open mag zijn en 2) onder welke voorwaarden een publieke plaats open mag zijn. Buurt- en dorpshuizen zijn publieke plaatsen.

1. De ministeriële regeling stelt in artikel 4.1 voorwaarden voor het openstellen van publieke plaatsen. Hieruit blijkt dat buurt- en dorpshuizen onder voorwaarden geopend mogen zijn;
2. De ministeriële regeling stelt in artikel 4.4 dat een eet- en drinkgelegenheid en de daarbij behorende dansvoorziening niet voor publiek wordt opengesteld. In dat artikel zijn een aantal uitzonderingen genoemd. Deze uitzonderingen zien niet toe op buurt- en dorpshuizen.

Uit de begripsbepaling (artikel 1.1) van de ministeriele regeling blijkt dat onder eet- en drinkgelegenheden het volgende wordt verstaan: inrichting waar bedrijfsmatig of anders dan om niet etenswaren of dranken worden verstrekt voor gebruik te plaatse, inclusief een daarbij behorend terras, met uitzondering van een besloten plaats. De ministeriele regeling spreekt dus van een eet- en drinkgelegenheid waar tegen betaling etenswaren of dranken worden verstrekt voor gebruik ter plaatse. Inrichtingen waar gratis etenswaren of dranken worden verstrekt voor gebruik ter plaatse, vallen dus niet onder de definitie van een eet- en drinkgelegenheid.

Op basis van het bovenstaande concludeer ik dat het is toegestaan om koffie en thee te nuttigen in buurt- en dorpshuizen, mits:

• de koffie en thee door bezoekers (vanuit huis) wordt meegenomen;
• de koffie en thee vanuit buurt- en dorpshuizen gratis wordt verstrekt.

Aangezien het mag is aparte toestemming hiervoor van het College dus niet nodig en is het aan de buurt- en dorpshuizen zelf om dat al dan niet te regelen.

Davey Gerlings, Fractievoorzitter CDA Valkenswaard