Column: Volwaardig mens zijn, volwaardig deelnemen
Op 21 januari 2016 heeft de Tweede Kamer ingestemd met de ratificatie van het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap. Dit verdrag waarborgt de rechten voor mensen met een beperking en vereist van deelnemende landen dat zij deze mensen de mogelijkheid bieden om zo volwaardig en zo zelfstandig mogelijk kunnen deelnemen aan de samenleving.
Met de trein reizen, een café bezoeken of boodschappen met je pinpas betalen. Dit zijn voorbeelden van alledaagse activiteiten waar de meeste mensen geen belemmeringen in ervaren. Voor veel mensen met een beperking kosten dergelijke activiteiten extra veel energie of worden ze zelfs onmogelijk gemaakt. Lang niet alle openbare gebouwen in Nederland zijn bijvoorbeeld rolstoeltoegankelijk en het is voor slechtziende en blinde mensen vaak niet mogelijk om informatie van overheidsinstanties en bedrijven te raadplegen. Ook krijgen deze mensen vaak te maken met extra veel bureaucratie en kosten ten gevolge van hun beperking.
Laatst ervaarde ik zelf het gevolg van het feit dat het openbaar vervoer in Nederland voor veel mensen met een beperking niet toegankelijk is. Eén van mijn favoriete artiesten Jonathan Wilson hield een miniconcert in het centrum van Amsterdam. Omdat het miniconcert vrij te bezoeken was hoefde ik niet ruim van te voren kaartjes te bestellen, en daarom besloot ik de ochtend van het concert pas dat ik er heen zou gaan. Zelf met de auto was geen optie, want nabij de locatie van het concert is geen parkeergelegenheid. Verderop parkeren was ook geen optie, want ik kan geen lange afstanden lopen, en zelfstandig lange afstanden in een rolstoel rijden is voor mij ook niet mogelijk. Met de trein was ook geen optie, want dan had ik een dag van te voren al de lift moeten bestellen om de trein in te kunnen komen, en de tram kom ik al helemaal niet in met mijn rolstoel. In dit voorbeeld komt duidelijk naar voren dat niet-toegankelijke algemene voorzieningen mensen met een beperking flink kunnen belemmeren in hun bewegingsvrijheid.
In Nederland zijn er voor een groot aantal problemen waar mensen met een beperking mee te maken krijgen oplossingen gecreëerd, zoals speciale vervoersvoorzieningen. Deze oplossingen zijn meestal apart van het reguliere maatschappelijke verkeer georganiseerd. Hierdoor is het voor veel mensen met een beperking moeilijk of onmogelijk om aan activiteiten deel te nemen en van voorzieningen gebruik te maken die voor mensen zonder beperking wel toegankelijk zijn. Dit~ heeft invloed op het beeld dat veel mensen hebben over personen met een beperking en heeft tot gevolg dat zij niet altijd op een volwaardige manier worden bejegend. Nog te vaak wordt er gedacht dat mensen met een beperking ook een verstandelijke handicap hebben, en als dit al zo is dat zij tot niets in staat zijn.
Het VN-verdrag verplicht overheden om op alle beleidsterreinen er zoveel mogelijk rekening mee te houden dat mensen met een beperking op een volwaardige manier kunnen deelnemen aan de samenleving en discriminatie te voorkomen. Gemeenten hebben gezien hun verantwoordelijkheden binnen het sociaal domein hierin een sleutelrol te vervullen. Het wordt daarom tijd dat iedere gemeente met een plan van aanpak komt waarin zij aangeven hoe zij de uitgangspunten van het VN-verdrag in de praktijk willen gaan brengen.
Al willen we dat eenieder zijn of haar talenten benut ten dienst van de samenleving, is het niet meer dan logisch dat de overheid dit ook mogelijk maakt. Volwaardig mens zijn betekent namelijk volwaardig kunnen deelnemen.
Mark Homan
CDA-lid
P.s.: Uiteindelijk ben ik toch naar het concert kunnen gaan, met dank aan mijn ouders die mij er heen wilde brengen. En ik heb enorm genoten!