Maidenspeech Marleen Sanderse
Het is een grote verantwoordelijkheid die op onze schouders ligt om deze ronde van het klimaatakkoord tot een goed einde te brengen. Wij moeten zij aan zij optrekken om de doelen te bereiken. De maatregelen die nodig zijn gaan veel betekenen voor ons Noord Hollands landschap. Op rijksniveau is de regie op de ruimtelijke ordening in ons land met de afschaffing van het ministerie van VROM niet echt een topprioriteit gebleken. Voor mijzelf is regie houden op ruimtelijke ordening één van de drijfveren om me te kandideren voor Provinciale Staten. En daar sta ik dan nu ook echt. Met één van de belangrijkste opgaven van de komende tijd, de uitvoerig van het klimaatakkoord. Een ambitieus proces. En ook een project waar we niet zomaar even tot uitvoering kunnen overgaan. Er zijn heel veel politieke keuzes te maken.
Voor het CDA is draagvlak voor de maatregelen cruciaal, zeker na de dure/zure lessen van de vorige ronde die eindigden in inpassingsbesluiten waar inwoners tot op de dag van vandaag last van hebben. Goede participatie betekent echter niet dat iedereen het er op het eind mee eens moet en kan zijn. En keuzes goed uitleggen vraagt lef. Dus niet doordrukken maar draagvlak zoeken en accepteren als deze er echt niet is. Een voorbeeld hiervan is de biomassa. Massaal protest en nieuw wetenschappelijk onderzoek dat aantoont dat deze methode waar hout van heinde en verre moet worden aangesleept gelukkig ook door deze coalitie ingeperkt wordt. Dit is precies wat wij met lef bedoelen.
Voor ons is het mega belangrijk dat het voor inwoners haalbaar en betaalbaar blijft. En het liefste meeprofiteren. Het is voor het CDA de uitdaging om de uitvoering zo vorm te geven dat er op lokaal niveau voor inwoners zichtbaar en in de portemonnee voelbare oplossingen komen. Productie van duurzame energie wordt ‘big business’. Niet alleen bedrijven maar ook inwoners moeten meeprofiteren in de opbrengsten van de energietransitie. Dat is volgens ons klimaatrechtvaardigheid. In 2016 heeft de UvA voor PS een onderzoek uitgevoerd naar de oprichting van een provinciaal energiebedrijf. De implementatie heeft het destijds niet gehaald. Wij zien, samen met de SP, met de bril van nu, veel potentie in een dergelijk initiatief. Wij willen middels een initiatiefvoorstel of een ander middel onderzoeken of de onderzoeksresultaten van 2016 nog actueel zijn en bekijken of ze passend en ook complementair zijn aan het RES-proces. Wij denken dat een vorm van een provinciaal energiebedrijf, dat ook op lokaal niveau ontstaat zoals recent in Koggenland, heel goed kan aansluiten bij het vergroten van het draagvlak en het zichtbaar maken van de broodnodige energietransitie. Wij komen daar zo snel mogelijk op terug. Dan hebben we dat thema bij deze dan alvast, samen met de SP, geclaimd!
Verder pleiten wij voor een realistisch tempo in de uitvoering. De klimaatplannen zijn geformuleerd voor 2030 en 2050. We hebben dus een generatie de tijd om alle doelen te realiseren. Die tijd moeten we nuttig gebruiken, door nu te doen wat kan en nodig is en andere maatregelen uit te smeren over de komende decennia. Dat geeft een realistisch perspectief, maar schept ook ruimte om maximaal te profiteren van de innovatie en de technologische vooruitgang. Dat voorkomt dat we over een jaar geconfronteerd worden met plannen voor een Noord Hollands landschap vol met panelen en molens terwijl technieken voorhanden zijn die minder landschappelijke impact hebben, zoals waterstofcentrales. En dan noem ik hier volledigheidshalve nog maar even de (nu afgesloten) mogelijkheid tot kernenergie wat inmiddels ook zo doorontwikkeld is dat de nadelen steeds minder zwaar wegen. Te lang meegaan in tunnelvisie-oplossingen of het ontkennen van goede alternatieven leidt ook tot het wegebben van dat broodnodige draagvlak.
Dan nog kort over het proces. Dat proces is om via de regio’s biedingen te krijgen voor de opgave wind op land en zon. Bottum up- wij juichen dat toe. Wij zijn nog steeds benieuwd hoe de regels die in het coalitieakkoord staan zich verhouden tot deze processen. Die regio’s moeten opereren met best wel wat onzekerheden. Bijvoorbeeld waar kunnen de molens eigenlijk komen te staan volgens provinciale regels? Wat als uit de res-processen komt dat alle windmolens in Noord Holland Noord landen? De gedeputeerde heeft ons verzekerd dat wij als PS ons zegje mogen doen. Maar wij mogen tot nu toe onze kaderstellende rol uitoefenen door wensen mee te geven op een B-stuk in de commissie. Dat is niet hoe wij het voor ons zien. Op mijn vragen nav de cie RWK heeft het college antwoorden gegeven. Antwoorden die mij niet gerust stellen, integendeel. GS gaat de ruimtelijke principes voor de provinciale inzet in de RES vaststellen en stuurt ze ons toe, wij mogen daarvan kennis nemen. Binnenkort worden inwoners en stakeholders gevraagd te reageren op de scenario’s die op dit moment volop in ateliers worden ontwikkeld. Wij moeten als PS ook de kans krijgen om op tijd aan te geven waar wij ruimtelijke consequenties mogelijk achten. Anders wordt het tekenen bij het kruisje. En dat was nou net niet waar ik me voor had gekandideerd.