Statenlid Willemien Koning in gesprek met agrariërs Uitgeest
In samenwerking met CDA Uitgeest ging Statenlid Willemien Koning vandaag naar de Rodenburghoeve in Uitgeest om te praten met de lokale agrariërs over stikstof. Met 20 man/vrouw sterk waren de agrarische ondernemers uit Uitgeest goed vertegenwoordigd. Wim Rodenburg, raadslid namens CDA, opende de bijeenkomst. Bij de introductieronde wordt duidelijk dat de meeste aanwezige melkveehouders aan natuurbeheer doen, biologisch ondernemen, een zorgboerderij hebben, of een boerderijcamping. Dat er iets moet gebeuren aan stikstof zien de boeren zeker in, wordt meermaals aangegeven. Goed natuurbeheer is belangrijk, maar de manier waarop dit nu wordt geprobeerd door de overheid zorgt voor veel zorgen en knelpunten onder de boeren. Hoe kunnen we dan wel de natuur goed herstellen volgens hen? Mét de boeren.
Knelpunten
De onzekerheid is een groot punt van zorg voor alle agrariërs. Zo noemt een van de agrariërs de gedwongen verkleining een slagveld: “De bedrijfsplannen en investeringen zijn op een bepaald aantal koeien ingericht voor een bepaald type bedrijf en omzet. Nu wordt geroepen dat de stikstofuitstoot 47% omlaag moet in veenweidegebieden zoals bij ons, maar de kosten gaan niet met 47% omlaag.” De onzekerheid heeft daarnaast gevolgen voor eventuele opvolging en het wel of niet door kunnen voeren van innovaties en investeringen.
Daarnaast laat de communicatie van de provincie te wensen over, zo geven de boeren aan. Één van de ondernemers vertelt dat boeren percelen die in of naast NNN-gebied kwamen te liggen niet destijds zijn geïnformeerd. Nu, jaren later, komt de provincie pas aanzetten dat de boeren de maatregelen voor natuurherstel hadden moeten zien komen en ze in een rap tempo natuur moeten realiseren. Koning kan zich maar al te goed verplaatsen in de boeren: “Toen in de jaren 90 de Ecologische Hoofd Structuur (EHS) werd omgezet in Natuur Netwerk Nederland was het op vrijwillige basis. Dit hield in dat je geen natuur hoefde te maken als je dat niet wilde. Nu is dat sinds 2015 verplicht, en heeft de provincie 2027 als deadline voor de realisatie. Dit komt heel rauw op het dak van de agrariërs die het treft. Het CDA is geen voorstander van de verplichting en zou veel liever zien dat dit op vrijwillige basis blijft en dat er meer mogelijkheden komen voor ontgrenzen en begrenzen”.
Ook zijn er grote zorgen over het beheer van de natuur en de vitaliteit van het platteland. Meerdere boeren geven aan dat de natuurgebieden nu al niet goed te onderhouden zijn: “Het beheer kan in omvang niet hetzelfde blijven als je natuur toevoegt en dat tot gevolg heeft dat er minder koeien zijn die het land onderhouden. Ook de natuurorganisaties hebben aangegeven dat boeren nodig zijn voor het beheer”. De boeren zijn bang dat het landelijk gebied anders verloedert en de oases voor de weidevogels dan verdwijnen. Voor een vitaal platteland zijn de boeren hard nodig.
Alternatieven zoals alle veeteelt biologisch maken zien de boeren geen heil in. Ze wijzen op de afnemende koopkracht van de consument, waardoor deze eerder de goedkoopste dan de meest biologische keuze zal maken in de supermarkt. Ook zijn alternatieven zoals voorstellen tot andere bedrijfsvoering, waaronder natte teelt, geen oplossing. Dit is niet lucratief gebleken en boeren doen vaak al een tweede tak.
Oplossingen
De aanwezige boeren delen tot slot een pakket aan oplossingen om de natuur te herstellen in samenwerking met agrariërs. De boeren roepen onder meer op tot meer maatwerk: ga uit van de natuur en kijk per gebied wat er nodig is en kan. Breng in kaart welke plant last heeft van wat en bekijk zo wat de daadwerkelijke problemen per gebied zijn. Ga niet uit van modellen en berekeningen maar ga gewoonweg meten. Subsidieer daarnaast innovaties voor toekomstbestendige bedrijfsvoering, bied zo perspectief en een verdienmodel. Zorg ook voor een samenwerking in de stikstofreductie met de industrie en luchtvaart. Zet in op beter ganzenbeheer zodat de door hen uitgestoten stikstof ook omlaag gaat en de schade door ganzen zal afnemen. Betrek ook supermarkten bij de tafelgesprekken, zij bepalen wat de boer krijgt. Zorg voor een stip aan de horizon voor agrarische ondernemers, en tot slot: praat niet over de boeren, maar met de boeren.