Willemien Koning over ambities voor het Groene Hart
In de PS-vergadering van 2 oktober gaf Statenlid Willemien Koning haar mening over het Perspectief op het Groene Hart, die door de provincies Utrecht, Zuid-Holland en Noord-Holland gezamenlijk is gemaakt. Hieronder haar spreektekst:
Er worden veel ambities geformuleerd in het document. De problematiek is veelomvattend. Er wordt rentmeesterschap van ons gevraagd. Goed omgaan met aarde zodat we hem goed door kunnen geven aan volgende generatie. Terugdringen CO2 uitstoot is centraal thema ook hier.
Met de ambities in het Perspectief kan het CDA het grotendeels eens zijn, maar niet zonder kanttekeningen. Diverse ambities schuren met ander beleid. Daarbij ook de kanttekening dat de ambities grote gevolgen hebben voor de omgeving en voor de werk- en inkomstensfeer van de bewoners van het gebied. Denk daar niet te makkelijk over. Het gaat om heel veel mensen die daar wonen en werken. Het grootste probleem is de daling van het veenweidegebied.
De veen(weide)gebieden die het Groene Hart vormen bestaan al duizend jaar en zijn ontstaan op basis van menselijke ingrepen in de fysieke ondergrond en de waterhuishouding. Karakteristiek voor de veen(weide)gebieden zijn de verschillende verkavelingspatronen met smalle kavels, veel sloten en de aanwezigheid van dijkjes, lintdorpen, oude dorpskernen, kronkelende veenriviertjes, openheid, vee en rietlanden. Kortom: het Hollandse plaatje dat is vastgelegd op vele schilderen. De agrarische sector is de belangrijkste drager en beheerder hiervan. Je hebt eigenlijk geen veenweide gebied meer als er geen plek meer zou zijn voor agrarische bedrijven. De veen(weide)gebieden zijn bovendien belangrijke gebieden voor de weidevogels en biodiversiteit.
Daarbij moeten we ook niet vergeten dat verschillende gebieden met verschillende problematieken te maken hebben. Daar wordt maatwerk gevraagd als het gaat om oplossingen. De agrarische sector is zelf hard bezig met het zoeken van oplossingen voor de bodemdaling door allerlei proeven en pilots. Ik wijs hierbij op proefboerderij Zegveld en op het document ‘Veenweiden en klimaat van de Universiteit Wageningen. In het vervolgtraject moet aandacht zijn voor maatwerk!
De ambities in het Perspectief hebben veel consequenties voor bewoners, bedrijven en met name de agrarische sector. Omschakeling in teelt kan hier en daar nodig zijn voor het behoud van het gebied, maar er moeten wel compensatiemogelijkheden tegenover staan. Ook dat moet in het vervolgtraject duidelijk worden meegenomen. Kan de gedeputeerde dat toezeggen? Het CDA wil graag wijzen op mogelijkheden voor compensatie zoals die bijvoorbeeld in Duitsland worden toegepast voor het veeweidegebied in het noorden. Je hebt daar bijv. het carbon-credits systeem en ecosysteemdiensten.
In het perspectief wordt compensatie niet genoemd, maar ook de financiële consequenties van de ambities worden niet benoemd. Kan GS toezeggen dat in het vervolgtraject aandacht wordt besteedt aan de financiële consequenties van de ambities? Daar moeten we inzicht in hebben om goede besluiten te kunnen nemen.
De maatschappelijke waarde van het Groene Hart is veel breder dan vroeger was voorzien. Naast het veiligstellen van de voedselvoorziening uit de buurt, de zogenaamde streekproducten zijn er vele andere belangrijke items zoals recreatie, waterhuishouding, waterberging, energievoorziening, biodiversiteit, natuur en cultureel erfgoed. De relatie tussen stad en platteland moet verder worden uitgewerkt. Dat wordt ook geadviseerd door de provinciale commissie leefomgeving Utrecht en Zuid-Holland. Dit is belangrijk voor het perspectief naar de toekomst. Steden maken nu zonder tegenprestatie heel veel gebruik van het gebied. Als we het gebied willen beschermen inklinking willen tegengaan brengt dat kosten met zich mee. Het zou reëel zijn als de mensen die van het gebied genieten daarvoor ook op een of andere wijze een bijdrage leveren. Kan GS toezeggen dat ze in vervolgtraject de relatie Stad-platteland verder uitwerken?
Verder hebben wij met PvdA, SP en VVD een amendement in voorbereiding in solidariteit met de Staten van Zuid-Holland en Utrecht. In dit amendement geven wij aan dat wij ons samen met Zuid-Holland en Utrecht verder willen verdiepen in het perspectief voor het Groene Hart en dat wij met GS de kansen, mogelijkheden en onmogelijkheden willen bespreken.