'De stad moet een keuze maken tegen overtoerisme'

'Voor veel mensen voelt de buurt nu weer een beetje van hen,' vertelt Jasper van Dijk, één van de initiatiefnemers van het volksinitiatief 'Amsterdam heeft een keuze.' Toen de coronapandemie toesloeg in Nederland verdampte het bezoek aan de stad vrijwel onmiddellijk. Amsterdam veranderde in een ongekend lege en stille stad. Een groot contrast met het massatoerisme dat delen van de stad kenmerkt. 'Mensen hebben gezien hoe druk het was en dat het ook anders kan.'

Amsterdam moet een keuze maken tegen overtoerisme, vinden Jasper en zijn vrienden Ammique, Jacques en Martijn. Deze vier jonge mannen zijn de makers van het volksinitiatief 'Amsterdam heeft een keuze.' Met minstens 1200 vereiste handtekeningen kan elke inwoner van de hoofdstad op deze manier een concrete beleidswijziging voorleggen aan de gemeenteraad, via een zogenaamd volksinitiatief. Dat is ruimschoots gelukt met momenteel zeker 30.000 handtekeningen.

'Het toerisme heeft fundamentele effecten op hoe de stad eruit gaat zien. Ik heb bijvoorbeeld in Barcelona gewoond, en daar zag je dat de binnenstad veranderde ten dienste van de toerist. Dat kun je nooit meer terugdraaien,' legt Jasper uit, die zelf in het centrum van Amsterdam woont. De vier initiatiefnemers maken zich vooral zorgen dat de stad de controle verliest en de negatieve gevolgen voor leefbaarheid van de stad niet meer tegen te houden zijn. Het straatbeeld is al grotendeels veranderd in de binnenstad:’Bij mij is een boekenwinkel weg en die zal bijvoorbeeld nooit meer terugkomen.'

Jasper is niet per se negatief over toeristen zelf, maar de hoeveelheid toeristen: 'Het gaat uiteindelijk om leefbaarheid. De toename van toeristen is een trend die we nu moeten stoppen, anders heb je een binnenstad die permanent niet meer gericht is op de mensen die er wonen." Jasper en de rest willen een maximum aantal toeristische overnachtingen per jaar. Als dit dreigt overschreden te worden, zou de gemeente gedwongen moeten ingrijpen. Het streven zou 12 miljoen per jaar moeten zijn, een stuk minder dan de 18 miljoen overnachtingen in 2019. In 2014 waren het er nog circa 12 miljoen: ‘Toen was het nog gezellig druk op straat,’ aldus Jasper.

Recent kondigde burgemeester Halsema aan zich te willen inzetten voor een zogenaamd ingezetenencriterium voor coffeeshop, waardoor slechts personen die in Nederland wonen softdrugs kunnen kopen. ‘Dat was ook een suggestie van ons, dus dat is alleen maar goed. Maar er is nog veel meer nodig. Je moet ook echt die aantallen proberen te sturen. Venetië heeft geen coffeeshops, maar daar is toerisme ook een probleem!'

Halverwege januari reageerde het college van burgemeester en wethouders kritisch op het volksinitiatief (lees de reactie hier). Ze geloven dat er al voldoende maatregelen bestaan. Samen met het CDA en andere fracties zullen de initiatiefnemers alsnog proberen de gemeenteraad te overtuigen.