Regionale energiestrategie 1.0

Op zoek naar de balans tussen polderen en het halen van de klimaatdoelstellingen  

Wij hebben de natuur geërfd van onze voorouders en te leen van de mensen die na ons komen. Dat vraagt dat we verder kijken dan ons eigen belang en onze eigen tijd, ook op financieel gebied. Beheren en beheersen zijn niet voldoende. Om een betere wereld achter te laten zijn creativiteit en innovatie met name op het gebied van duurzaamheid nodig. Vanuit ons tijdloze uitgangspunt Rentmeesterschap hebben wij de RES beoordeeld. 

RES 1.0 

Na het bijwonen van thematafels in zaaltjes, kennissessies op lokaal en regionaal niveau, nieuwsbrieven, presentaties en een virtuele bus toer zijn wij in positie gebracht voor besluitvorming over de RES 1.0 en het CDA ziet deze versie als een stap in een traject van 30 jaar. Bovendien wordt de RES iedere twee jaar herzien.  De keuze voor de zoekgebieden, dat is nog maar het begin. De concrete locaties zijn nog niet besloten. De participatie gaat gewoon door. Welke gebieden zijn geschikt voor energie opwek en onder welke voorwaarden? Met elkaar moeten we zoeken naar de beste plekken, de omgeving erbij betrekken, omwonenden actief blijven betrekken bij de RES, de energietransitie. 

De daken 

In onze gemeente Medemblik bleek geen draagvlak voor wind op land (de windturbines) en ook zon op land ligt gevoelig. Inwoners roepen vaak dat we alle daken vol moeten leggen en daar zou ik graag volmondig ja op zeggen. De daken zijn echter in veel gevallen niet van de gemeente maar van de inwoners of bedrijven zelf. Bovendien zijn niet alle daken geschikt vanwege bijvoorbeeld een onvoldoende zware constructie. Zo eenvoudig is het dus niet en het zal verwacht ik ook nog niet voldoende zijn. Maar ook de CDA-fractie is groot voorstander van maximaal inzetten op zonne-energie op dak voor alle gemeenten in West-Friesland waar mogelijk. 

De infrastructuur 

Een groot knelpunt is de capaciteit van het elektriciteitsnetwerk. Het elektriciteitsnetwerk rond een tweetal kernen in onze gemeente is vol. Tegelijkertijd is voldoende ruimte op dat elektriciteitsnetwerk een belangrijk uitgangspunt om plannen te concretiseren. In de strategische agenda van Liander voor netwerkverzwaring is vooralsnog geen nieuw station opgenomen in de investeringslijn. Wel wordt aangegeven dat 80% van de duurzame opwek uit de RES 1.0 is aan te sluiten op de bestaande stations. (Dus 20% niet, en het duurt ook nog eens 5 tot 7 jaar om een nieuw onderstation te realiseren). De CDA-fractie dringt er daarom op aan gehoor te geven aan de aanbevelingen van Liander; 1. combineer de opwek op 1 locatie, 2. investeer gericht in zon op dak daar waar de opgewekte energie zoveel mogelijk direct gebruikt kan worden en 3. cluster zoekgebieden in de nabijheid van bestaande (onder)stations. En dit mee te nemen in de nadere concretisering van de zoekgebieden op weg naar RES 2.0. Het her en der leidingen trekken van een onderstation naar het gewone net is veel te duur. 

De Wieringerhoek 

In onze gemeente willen we geen windturbines. Daarnaast willen we terughoudend en heel zorgvuldig omgaan met zon op land. Maar verantwoordelijkheid nemen houdt in dat je niet alleen kunt zeggen wat je niet wilt. Daarom is het CDA groot voorstander van het inzetten op het realiseren van het Buitendijkse plan Duurzaam Leefbaar. De locaties Koppie Onder Andijk en zeilwater Medemblik uit een eerder concept zijn eruit gehaald. Het gebied voor de zonne-atollen staat nu ingetekend tussen Medemblik en Den Oever.  Wanneer je zonnepanelen op landbouwgrond legt, kun je daar niet van oogsten. Beter leg je ze op zonne-atollen waarbij je tegelijkertijd doet aan natuurontwikkeling, recreatie en energie opwek. Een unieke kans! Daarbij verbetert ook de waterkwaliteit juist door die natuurontwikkeling. Het plan omvat ca. 3,5% van het wateroppervlak van het IJsselmeer en minder dan 1% hiervan zijn de zonne-atollen, de rest is natuurontwikkeling. Het CDA hecht ook aan mogelijkheden voor recreatie en is daarom verheugd over specifiek dat onderdeel van deze plannen; tussen kust en eilanden komen bijv aanlegsteigers, strandjes en een fietspad op de dijk. Sober maar doelmatig. Wij geven de portefeuillehouder graag mee dat het zinvol is om partijen als de IJsselmeervereniging als andere groene organisaties de impressie van de vooroevers en de eilanden te laten zien, zij lijken gekant te zijn tegen de ver-eilandisering van het IJsselmeer en wij zouden graag zien dat hun zorgen worden weggenomen. Met de mogelijke realiseren van deze zonne-atollen verbetert de biodiversiteit onder water en daarmee de waterkwaliteit. Daaruitvolgend hebben wij goede hoop dat het voornemen tot een moeras nabij Andijk zoals opgenomen in het concept kust-visie niet nodig zal zijn. Het doel daarvan was namelijk het verbeteren van de waterkwaliteit maar het CDA ziet dat gebied liever recreatief en toeristisch ingericht. De natuur wordt tenslotte al goed bediend in de Wieringerhoek.  

De agrarische sector 

In onze landelijke gemeente Medemblik is de agrarische sector de pijler onder de economie. Zij zijn in feite voorloper in de energietransitie. Denk aan bijvoorbeeld de geothermie hotspot in Andijk waar glastuinbouwgebied van profiteert. Blijf ook deze sector voortdurend betrekken bij de energietransitie want hier is veel innovatie en creativiteit te halen. Een deel van de zoekgebieden op de kaart van Westfriesland bevindt zich op agrarische grond. Grofweg 2,6% maximaal. Het CDA wil benadrukken dat hoogwaardige landbouwgrond beschermd moet worden.  Dat gaat om de voedselzekerheid en het veiligstellen van het platteland. Wij onderschrijven dat er breed ingezet moet worden. Dus zon op land maar dat kan ook door zon boven op parkeervoorzieningen, in de nabijheid van bedrijventerreinen, langs wegen zoals de A7, in bermen of op waterbassins. Wellicht kunnen er panelen hoog worden geplaatst zodat je grond voor schaduwgewassen kunt gebruiken. Wees heel zorgvuldig in het kiezen van locaties. Wat het CDA ook niet wil is dat land voor zonnepanelen meer geld oplevert dan het telen van gewas, gecreëerd door subsidie. (Onwenselijke concurrentie met agrarische sector).  Laten we daar alert op blijven met elkaar en zuinig zijn op onze vruchtbare gronden. Zoals apostel Paulus zei "Beproeft het nieuwe, behoudt het goede".  

Jongeren en de energietransitie 

Hoe verfrissend om (55) jongeren te horen over de energietransitie. Zij zijn betrokken bij de totstandkoming van de RES 1.0. Citaat: “Energietransitie is essentieel om de aarde leefbaar te houden. We moeten niet in het verleden blijven hangen maar een balans zoeken tussen ‘polderen’ en het halen van de klimaatdoelstellingen”. De CDA-fractie vindt het van groot belang dat ook in de vervolgstappen de jongeren mee blijven praten en is blij dat het college toezegt dat jongeren zeker een rol krijgen in de stuurgroep.   

Met het RVS stellen we ook vast dat er ruimte blijft voor nieuwe initiatieven buiten de zoekgebieden van de RES 1.0 en dit sluit perfect aan bij ons CDA-uitgangspunt gespreide verantwoordelijkheid. Voor het CDA begint politiek met de erkenning van maatschappelijk initiatief.  Er wonen veel slimme mensen in onze gemeente die mee kunnen denken in een breder perspectief.  

Els van den Bosch

(commissievergadering 29-04-2021).