‘Je bent pas dood als je naam niet meer genoemd wordt’

In Purmerend zijn ter nagedachtenis van de familie Zwart Stolpersteine geplaatst. Aan de Thorbeckekade 12 in Purmerend woonden de Joodse familie Zwart. Vader Isaak Jacob Zwart, zijn echtgenote Jeanette Zwart-Engelsman, hun (stief)zoon Juda Zwart, en hun zwager en oom Abraham Haïm Cortissos. In 1942 moesten zij gedwongen verhuizen. Later zijn zij in Auschwitz en Sobibor vermoord.

Na de plaatsing van de eerste Stolperstein voor de Rusthoeve in Purmerend in 2015 zijn Klaas Kwadijk en Yvette van Aurich gaan onderzoeken of er meer inwoners van Purmerend hetzelfde lot hadden ondergaan. Zij kwamen uit bij de vier gezinsleden die woonden op Thorbeckekade 12.

Na het plaatsen van de Stolpersteine werd het Joodse gebed, het Kaddisj, uitgesproken. Ook werd het belang van de stenen benadrukt. Je bent pas dood als je naam niet meer genoemd wordt. Nu de namen van de familieleden op de stenen staan, zullen we hen zeker nooit meer vergeten. Een aantal leerlingen van het voorgezet onderwijs droegen bij aan de plechtigheid. Zij vertelde de geschiedenis en het verhaal van het gezin en wat zij in die tijd allemaal voor Purmerend gedaan hebben. Daarna nam Rudie Cortissos het woord, het enige familielid dat ze nog hebben kunnen traceren. Rudie is niet zijn echte naam. Hij werd geboren als Salomon. Zijn schuilnaam tijdens de oorlog was Rudie, een minder Joodse naam. In de oorlog is hij 63 familieleden verloren. Rudie Cortissos zet zich in om het verhaal van de Jodenvervolging levend te houden door gastlessen te geven op school. Zijn verhaal is aangrijpend. Nog iedere dag draagt hij de oorlog mee. Hij omschrijft dat pakkend met de woorden: ‘voor mij is het iedere dag Anne Frank’.

Het was bijzonder om dit moment mee te mogen maken. Een moment dat je even uit de hectiek en de waan van de dag haalt. Een moment dat bij je binnenkomt. Een moment dat je aanzet tot denken. Dit nooit meer.