Klimaatmaatregelen vragen om een brede aanpak
Klimaatmaatregelen moet voor iedereen betaalbaar blijven
De klimaatopgave waar ons land voor staat is een gigantische uitdaging die we niet oplossen met nog verder polariseren. We zullen juist breed moeten samenwerken en goed naar elkaar luisteren om tot een goede afweging van alle mogelijke oplossingen te komen. Dat betekent dat landelijke en lokale overheden de samenwerking moeten zoeken met burgers en bedrijven. Duidelijk is dat de te nemen klimaatmaatregelen voor niemand gratis zijn. Onduidelijk is wat de gevolgen voor individuele burgers zijn. Niet voor niets waarschuwde Sybrand Buma vorig jaar voor een tweedeling in de maatschappij tussen mensen die financieel prima met de transitie kunnen meekomen en mensen die zich zorgen maken of ze de energierekening in de toekomst nog wel kunnen betalen en of ze op andere vlakken nog rond kunnen komen.
Overheid moet zorgen voor draagvlak
De overheid moet in eerste instantie de eigen verantwoordelijkheid van burgers en bedrijven ondersteunen met goed en duidelijk beleid. In de eerste plaats is dat duidelijke voorlichting over de gevolgen van te maken keuzes. Maar de overheid kan door stimulerende maatregelen ook ontwikkelingen in gang zetten. Dat vraagt om duidelijke keuzes en een duidelijke communicatie daarover. Landelijk beleid èn gemeentelijk beleid kunnen elkaar daarbij aanvullen. Daarnaast speelt de vraag over de bijdrage van het Nederlandse bedrijfsleven. Het principe van de vervuiler betaalt gaat op, maar we moeten ons nationaal met het eenzijdig extra belasten van het Nederlandse bedrijfsleven niet in de economische voet schieten. Kortom, de verantwoordelijkheid voor het slagen van de transitie is een gezamenlijke verantwoordelijkheid geworden. De klimaatoplossingen die we zoeken moeten kunnen rekenen op een groot draagvlak.
Meer verduurzaming en meer duurzame producten
Wat doet de burger zelf? Dat zijn niet te onderschatten zaken zoals scheiden van afval, minder vlees eten, vaker fietsen i.p.v. met de auto en minder vliegen. En binnen het bedrijfsleven valt als het om milieu gaat nog veel winst te behalen. Maar ook daar dringt langzaam het besef door dat beter omgaan met grondstoffen en met energie uiteindelijk ook betere marges oplevert. Mede dankzij regels van de overheid. De overheid kan hiermee nog verder gaan door het ondersteunen van vooral kleinere bedrijven in de verduurzaming van de bedrijfsvoering. En ook de consument heeft hier ook een rol in als het gaat om de vraag naar duurzame producten. Er gebeurt dus al heel veel maar nog niet genoeg.
De grootste barrière die genomen moet worden lijkt op het ogenblik wel de transitie van fossiele brandstoffen naar duurzame energiebronnen. Zonne-energie en windenergie zijn goede oplossingen maar hebben zo hun nadelen. Daarnaast is het maar de vraag of hiermee aan de grote vraag naar stroom voldaan kan worden. Het is dus belangrijk om die grote vraag te verminderen. Dat kan door bijvoorbeeld isolatie als onderdeel van het verduurzamen van woningen. Maar die verduurzaming van de eigen woning, in Zaanstad in veel gevallen in combinatie met het herstellen van slechte funderingen, is voor de meeste mensen niet te betalen. Er is al een fonds om de meest acute gevallen van funderingsproblematiek op te vangen. En ook oplossingen zoals woon-abonnementen zouden goed kunnen werken: een private partij verduurzaamt woningen, de bewoners gebruiken het positieve verschil tussen de oude en nieuwe energierekening om in een periode van 10 jaar de investering terug te betalen. De overheid zou de banken meer kunnen wijzen op hun maatschappelijke taak zich meer in te spannen om tot maatwerkoplossingen te komen die voor iedereen bereikbaar zijn.
Warmtenet in Zaanstad; een betaalbaar alternatief
Het is goed dat Zaanstad investeert in een warmtenet, om te beginnen in Zaandam. Op termijn zal dit warmtenet ook op een duurzame manier gevoed kunnen worden. Door de collectiviteit zal een warmtenet voor veel mensen een betaalbaar alternatief zijn. Door zoveel mogelijk warmtenetten aan te leggen wordt de burger in feite ontzorgd, want de duurzaamheid van de warmtebron die het warmtenet voedt, wordt de verantwoordelijkheid van de aanbieder. Duidelijke communicatie is hierbij van belang zodat burgers weten waar ze op de middellange termijn aan toe zijn. Komt er in de buurt een dergelijk warmtenet binnen afzienbare tijd, of duurt dat nog zo lang dat ik nog een nieuwe Cv-ketel moet aanschaffen?
Hogere vliegtaks, lagere maximum snelheid en snelle aanleg A8-A9
En dan het vliegen. Schiphol groeit en lijkt te blijven groeien. Tegen alle afspraken in. En ten koste van inwoners, niet alleen in de Haarlemmermeer, maar ook in Westzaan, Assendelft en Krommenie. Een gedegen studie naar een tweede luchthaven is van groot belang. Daarnaast zou het landelijk CDA moeten strijden voor een hogere belasting op CO2 uitstoot op Europees niveau. Verder lijkt de huidige voorgestelde vliegtaks niet aan te zetten tot andere keuzes. Om effectief te zijn mag deze taks wel wat hoger. En ook de provincie kan veel doen om Schiphol binnen de perken te houden.
Op korte termijn valt ook veel winst te behalen in het beperken van de maximum snelheid van autoverkeer. Een lagere maximum snelheid veroorzaakt minder CO2 uitstoot. Daarom is CDA Zaanstad voor een maximum snelheid van 80 km op de A8. Ook een goede doorstroming van verkeer zorgt voor minder uitstoot van fijnstof en CO2. Het doortrekken van de A8 naar de A9, waarbij het verkeer op een constante snelheid van 80 km per uur door kan rijden zal daarom ook veel winst opleveren als het gaat om luchtkwaliteit. Zeker ten opzichte van de huidige situatie waarbij al het verkeer door Krommenie rijdt: een bijna eindeloze rij auto’s die constant optrekt, afremt en stilstaat, met alle slechte gevolgen voor de luchtkwaliteit die je maar kan bedenken. CDA Zaanstad maakt zich daarbij grote zorgen om de gezondheid van de inwoners in Krommenie. In dit stedelijke gebied is een goede luchtkwaliteit voor iedereen veruit te verkiezen boven het behoud van een stukje groen voor enkelen.
Brede aanpak voor het beste resultaat
Bovenstaande voorbeelden maken duidelijk dat duurzaamheidsbeleid veelomvattend is en afhankelijk van veel factoren. Samenwerking tussen verschillende partijen zoals lokale en landelijke overheden, burgers en bedrijven, maar ook technische innovatie en goede communicatie, zijn onmisbaar voor het behalen van resultaat. Dat is een omvangrijk en vooral lastig proces dat om een brede aanpak vraagt. Het is goed dat het CDA aandacht heeft voor de onzekerheid die dat voor veel mensen met zich meebrengt. Maar stilzitten en alles zoveel mogelijk bij het oude laten is voor het CDA echt geen optie. Klimaattransitie vraagt om een brede aanpak.
Bas Westerhof 19 maart 2019