Zeventien jaar na de eerste ideeën over het weghalen van de spoorwegovergang bij de Guisweg heeft Zaanstad de knoop doorgehakt. De komende drie jaar worden de details ingekleurd en in 2026 gaat het werk van start.

Helemaal onomstreden is de ingreep niet. Fietsers en voetgangers krijgen een tunnel waarin ze volgens critici misschien niet veilig zijn, verkeer moet soms omrijden om op de snelweg te komen en de wegenstructuur doet wat ingewikkeld aan. Wethouder Gerard Slegers ziet dat anders. ,,Als je het hoort, of op een kaart ziet, kan ik mij die gedachte voorstellen. Veel mensen houden niet van verandering en dit gaat heel anders worden. Ik bekijk het van de andere kant, ik kijk naar wat het ons oplevert en dat is ontzettend veel.’’

Nog even en de slagbomen bij de spoorwegovergang zijn vaker naar beneden dan omhoog. Nu zijn ze 24 minuten per uur gesloten. Als over een paar jaar het treinverkeer verder geïntensiveerd wordt, zijn ze elk uur 33 minuten dicht. ,,Daar komt bij dat we meer woningen gaan bouwen en de hockeyclub naar deze hoek van de stad komt. We kunnen gewoon niet niks doen. Dit project is cruciaal om de bereikbaarheid te verbeteren.’’

Meegepraat

Het heeft dan even geduurd voor er een plan lag, maar Slegers is trots op de inspraak. Bewoners, bedrijven en verenigingen hebben allemaal meegepraat en het is ze zoveel mogelijk naar de zin gemaakt. ,,Het enige wat mis ging en waarvoor ik excuses heb aangeboden, is dat we de schietvereniging onder de afrit van de A8 te laat hebben gesproken. Voor die club zoeken we nog een oplossing.’’

,,De fietstunnel die nu getekend is, is echt veilig. Waar het kan is die open en er komt zoveel daglicht in als mogelijk is. Er was een probleem met verschillende richtingen die elkaar gaan kruisen. De hoeken waren te scherp maar nu zijn het overzichtelijke bochten. Er zat een knik in de tunnel, die is weggehaald en er is nu een zichtlijn door de hele tunnel. Het wordt veel veiliger dan nu. Veel scholieren halen nu halsbrekende toeren uit om niet te laat te komen. Dat is veel gevaarlijker. Ik ben pas echt gerustgesteld als die veilige weg onder het spoor en het kruispunt door er ligt.’’

Niet in scène gezet

,,We lieten de situatie een paar jaar geleden zien aan de directeur van de Nederlandse Spoorwegen. Terwijl wij hier stonden gingen de spoorbomen dicht en even later slalomde er een ambulance tussen de slagbomen door. De directeur riep uit dat wij dat in scène hadden gezet maar dat was niet zo. Het is de dagelijkse praktijk hier.’’

In 2026 begint het werk aan het kruispunt en de overweg en drie jaar later is het onmogelijk om het spoor nog letterlijk te kruisen. In plaats van een overweg is er dan een tunnel vlakbij de A8 waardoor je van oost naar west en andersom kunt rijden. De routes rond die tunnel zijn het meest gecompliceerde deel van de ingreep. Volgens bewoners en zelfs enkele verkeerskundigen, is het te ingewikkeld. Wie nu uit de richting Amsterdam over de snelweg rijdt, ziet dan geen afslag meer in oud-Koog. In plaats daarvan moet de bestuurder doorrijden naar de afrit bij Westerkoog en daar via een nieuwe weg en een nieuwe tunnel terug naar oud-Koog. En wie vanuit oud-Koog de A8 op wil, rijdt dezelfde route die 1800 meter langer is dan nu.

Wachttijd

,,1800 meter lijkt heel wat’’, zegt Slegers. ,,Maar het verschil is maar twee minuten. Dat weegt niet op tegen de voordelen. Als ik daar tegenover zet hoeveel wachttijd anderen nu voor de spoorbomen hebben, dan vind ik dat een grote verbetering. En ik ben er van overtuigd dat als het allemaal klaar is, iedereen de voordelen gaat zien.’’ Het verdwijnen van de op- en afrit van de snelweg in oud-Koog ziet Slegers ook als winstpunt. ,,Bij de afrit moet het verkeer vol in de ankers, zo kort is die. En op de oprit is er niet genoeg ruimte om snelheid te maken. Dat leidt vaak tot gevaarlijke situaties. Het mooie is dat we van de ruimte die dan ontstaat een soort park kunnen maken. Dat klinkt misschien raar, een park onder een snelweg maar het kan. De skatebaan die daar nu is wordt dan een veel vriendelijkere plek.’’ Zodra de gemeenteraad begin april groen licht geeft wordt het plan tot in de kleinste details uitgewerkt. Dan wordt ook uitgedokterd hoe de wegen aangepast moeten worden terwijl het verkeer kan blijven rijden en er twee tunnels onder het spoor aangelegd worden zonder de dienstregeling zwaar te verstoren.

Bron: Noordhollands Dagblad Ed. Zaanstreek Waterland 17 maart 2023