Op 15 januari verscheen er in het Noordhollands Dagblad Zaanstreek het artikel over de sloop van het monumentale Havenkantoor in Zaandam. Lees hier integraal het gehele artikel en hoe het CDA zich inzet voor de herbouw ervan. 

Comité wil monumentale Havenkantoor van Zaandam herbouwen

Gezien de affiniteit met het sluisgebied en zijn focus op waterkanten, bruggen en erfgoed komt Bindels als geroepen

Door Rob Swart

Als er één ding is waarvan Zaandam collectief spijt heeft, dan is het de sloop van het Havenkantoor. In honderden huishoudens is een prentje te vinden van het monumentale gebouw. Wie er nog een zoekt, er staan er genoeg op Marktplaats. Maar nog beter: er is een kans is dat het herbouwd wordt.

ZAANDAM Peter Tange, Tom Tulleken en Marc Wit vormen een comité van aanbeveling dat zich sterk maakt voor herbouw van het kantoor. Tange is oud-burgemeester van Wormerland en voorzitter van de Vereniging Zaans Erfgoed, Tulleken een pleitbezorger van erfgoed en Wit is raadslid in Zaanstad voor het CDA. Ze hebben de handen ineengeslagen omdat zij vinden dat de aanstaande bouwactiviteiten rond de sluis een unieke gelegenheid bieden om het kantoor in te passen. Het zou de omgeving aantrekkelijker maken.

Toekomstplan

Zij bieden hun idee later deze maand aan aan wethouder Natasja Groothuismink en de hoofdarchitect van MaakZaanstad Centrum-Oost Edzo Bindels. Hij nam vorig jaar de rol over die Sjoerd Soeters speelde in het winkelcentrum en het stationsgebied in Zaandam en die nog een begin maakte met een toekomstplan voor de omgeving van Peperstraat en Burcht. „Gezien de affiniteit van Bindels met het sluisgebied Zaandam en zijn focus op waterkanten, bruggen en erfgoed komt de nieuwe supervisor als geroepen om de historische fout die de sloop van het Havenkantoor is geweest, op passende wijze te helpen herstellen”, aldus het comité.

Het is voor het comité een voorwaarde dat het kantoor honderd procent een kopie van het gebouw van weleer moet worden en dat het op de oorspronkelijke plaats moet komen: aan de zuidkant van de Wilhelminastraat, tussen de watergang Hondsbossche sluis en de Wilhelminasluis. Er is daar voldoende ruimte.

Zaangemaal

In 1963 moest het Havenkantoor weg omdat precies op die plaats het Zaangemaal moest komen met daarboven het nieuwe kantoor van de Havendienst. Voor de waterkwaliteit was dat een goede zet. Fabrieken loosden volop in het open water en het water voelde vettig en het stonk. Leven was er nauwelijks in het water. Nu kun je er in zwemmen zonder ziek te worden.

Voor het aanzicht van de stad was het een slechte ruil. Toen de sloop van het gebouw in de laatste dagen van 1962 begon, schreef dagblad De Typhoon al over het ’visitekaartje van Zaandam’. Sindsdien is het gebouw wel van de straat maar niet weg uit het geheugen. Als iemand wil benadrukken hoe slecht Zaandam en Zaanstad voor de monumenten heeft gezorgd, is het Havenkantoor het favoriete voorbeeld.

Het Havenkantoor is 110 jaar geleden gebouwd naar een ontwerp van stadsarchitect J.H. Doodhagen. Toen er sprake van was dat het gesloopt zou worden, waren er protesten. De drie initiatiefnemers gaan er daarom van uit dat een herbouwplan met enthousiasme ontvangen zal worden. Na behoud - wat niet meer kan - is herbouw de beste keuze. Er is ruime ervaring mee in de Zaanstreek. Houtzaagmolen ’Het Jonge Schaap’ werd in 2007 gebouwd aan de Kalverringdijk op basis van tekeningen van de molen in het Westzijderveld. Hennepklopper ’De Pauw’ in Nauerna werd herbouwd en kwam in 2017 gereed op basis van bestaande tekeningen van dit type industriemolen. En in Wormer kwam in 2018 een exacte replica van de originele ’Beschuitstoren’ uit 1620.

Torentje

Met het Havenkantoor kan dat ook. Het comité heeft contact met iemand die zegt dat originele delen van het oude gebouw, zoals het markante torentje, nog steeds ergens in depot zouden kunnen liggen.

Voor de financiering rekenen de initiatiefnemers op private investeerders. Zij gaan er van uit dat het een unieke locatie wordt waar gebruikers graag ruimte huren en dat het vinden van een investeerder dan ook niet moeilijk zal zijn.

Toch denken zij dat herbouwen lastiger zal blijken te zijn dan het slopen was. Technisch en organisatorisch is het niet eenvoudig maar met voldoende draagvlak is dat te overwinnen, stellen zij.