Nieuwe vragen over MH17 (over al lang bestaande vraagstukken)
Sinds het enige plenaire debat over de MH17 met Minister-President Rutte is het vanuit de regering heel stil rondom de MH17. De onderzoekers bij het OM zijn hard bezig, maar een aantal politieke vragen blijft openstaan.
Vragen over de vervolgingsstrategie, over de bereidheid van de Nederlandse regering om een klacht in te dienen en een procedure aan te spannen voor de gewiste radarbeelden (dat moet een land doen), vragen om de nabestaanden te steunen in het krijgen van antwoorden.
Vandaar dat ik vandaag onderstaande vragen ingediend heb. Hieronder staat eerst een relatief korte toelichting. Dan volgen de vragen.
Radarbeelden
Waarom onderneemt Nederland nog steeds geen actie op de radarbeelden?
Op de ruwe primaire radarbeelden is de raket wellicht drie keer te zien, zo vertelde radarspecialist Van Genderen in de hoorzitting.
Ook is dat met zekerheid vast te stellen of er wel of geen vliegtuigen in de buurt van MH17 waren ten tijd van het neerschieten. Nu moet de OVV concluderen dat: “er is geen bewijs gevonden dat zich andere luchtvaartuigen, civiel of militair, in de directe omgeving van vlucht MH17 bevonden”. Ze willen
Russische beelden
Rusland had de beelden maar heeft ze gewist. Rusland heeft alleen de gefilterede beelden die de verkeersleider in Rostov zag, aan de onderzoekers overgedragen.
De Nederlandse regering zegt: de ICAO regels waren niet duidelijk. Rusland beweert dat ze ze niet hoefde te bewaren omdat het ongeval boven Oekraïne plaatsvond. De OVV zegt: onzin.
NU blijkt uit bijlage V, pag 2, column 3 van het OVV rapport dat de OVV ICAO om advies gevraagd heeft en die zegt ook: de regels zijn duidelijk. Rusland had moeten bewaren. (Ik heb die bevestiging ook zelf van ICAO ontvangen).
Hiermee wordt een NL klacht tegen Rusland bij ICAO zeer kansrijk. Waarom is die nog steeds niet ingediend?
Oekraïense beelden
IN het OVV rapport staat dat alle Oekraïense radar in onderhoud was. Later zei ambassadeur Horin: nee hoor, er was ook kapotte radar. Slechts een van de twee kan waar zijn. Wat is het?
Dat kun je heel snel checken als je de radarlogboeken hebt. Maar heeft de OVV die ook gekregen?
JIT
Het verdrag van het JIT onderzoek is niet openbaar en het parlement heeft het ook niet mogen inzien. De vraag is en blijft: welke informatie moeten landen (lees: Oekraïne) leveren en wat mogen ze geheim houden? Het gaat dus niet om de informatie zelf (die is natuurlijk geheim in een lopend onderzoek) maar de afspraken die gemaakt zijn.
Archief
De Kamer vroeg om het opzetten van een MH17 archief. Dat is belangrijk voor later (parlementair en wetenschappelijk) onderzoek, dat waarschijnlijk pas grotendeels na een proces kan plaatsvinden. Is dat archief opgezet en zijn de stukken van de eerste dagen ook echt overhandigd? (en raakt er dit keer niets kwijt?)
Brieven van nabestaanden
De nabestaanden krijgen geen inhoudelijk antwoord van Poroshenko, Poetin en Kerry. Gaat de NL regering hen ondersteunen om die antwoorden te krijgen
Interview met Rutte
Rutte moest voor de commissie van het WODC verantwoording afleggen over zijn handelen in de dagen na het neerhalen van de MH17.
De regering had beloofd de interviewprotocollen aan de Kamer te sturen, maar deed dat niet. Daarmee kon de regering aan zichzelf geheimhouding van de interviews beloven. En ze vertelde dat pas na de interviews?
De vraag is: wil Rutte het interview over zijn handelen alsnog openbaar maken? En zo nee, op basis waarvan kan dat document dan geheim blijven?
Vervolgingsstrategie
Minister Opstelten beloofde in het najaar 2014 met een vervolgingsstrategie te Komen. Die is er nog steeds niet. Daarom vraag ik wanneer die wel komt.
De landen Komen ook regelmatig bij elkaar, lezen wij in de buitenlandse pers. Alleen krijgen we daarvan geen terugkoppeling. Die vraag ik dus ook in deze Kamervragen.
Vragen van het lid Omtzigt aan de Minister-President, de staatssecretaris van I&M en de minister van Veiligheid en Justitie over de radargegevens van de OVV, de non-disclosure clausules in het JIT MH17 verdrag, het archief over de MH17 en de brieven van nabestaanden.
1. Herinnert u zich dat in het OVV rapport de OVV stelde dat:
- Rusland geen radargegevens verstrekt heeft, maar slechts schermafbeeldingen?
- Staten volgens ICAO annex 11 verplicht zijn surveillancedata van primaire en secundaire radarsystemen vast te leggen en 30 dagen te bewaren en in geval van een ongeval voor een langere periode en totdat duidelijk is dat ze niet meer nodig zijn?
- Rusland beweerde dat er geen verplichting was om dat te doen als het ongeval buiten het grondgebied van Rusland plaatsvond?
- Rusland hier de ICAO niet over geïnformeerd had?
- Rusland volgens de ICAO regels verplicht was om de primarie en secundaire radaragegevens te bewaren in dit geval?
(pagraaf 2.9.5 van het OVV rapport over de MH17 crash)
2. Herinnert u zich dat u in het plenaire debat over de radargegevens van de MH17 (plenair debat op 4 februari 2016) gezegd heeft: “Uit het OVV-onderzoek valt echter af te leiden dat er verschil van inzicht kan ontstaan over hoe de huidige plicht uit Annex 11 om radargegevens te bewaren, dient te worden geïnterpreteerd.”?
3. Heeft de OVV opheldering gevraagd aan ICAO over de interpretatie van de bewaarplicht van radargegevens in Annex 11? Zo ja, wanneer, en kunt u dat antwoord aan de Kamer doen toekomen? (bron, bijlage V van het OVV rapport, pag 2: “ICAO was consulted on this matter and concurs with the Dutch Safety Board’s positon”)
4. Indien u niet weet of de OVV opheldering gevraagd heeft, wilt u dit dan nagaan bij de OVV en terug rapporteren, omdat dit nogal van belang is voor de internationale actie die Nederland onderneemt om Annex 11 van ICAO op dit punt te veranderen?
5. Klopt het dat nu blijkt dat ICAO het met de OVV eens is, dat Rusland de ruwe primaire radar gegevens had moeten bewaren onder het ICAO verdrag, de kans groot is dat een Nederland een geschillen procedure bij de Raad van ICAO (artikel 84 van Verdrag inzake de internationale burgerluchtvaart, Chicago, 1944 – Tractatenblad 2010, nr. 259) op dit punt zou winnen?
6. Herinnert u zich dat u bij het debat gesteld heeft in het kader wat er moet gebeuren voordat een geschillenprocedure gestart kan worden dat “Als de OVV een probleem heeft met een bepaald land om de gevraagde informatie te krijgen, moet hij dat eerst bij ons melden.”?
7. Heeft de OVV op enig moment bij de regering gemeld dat zij een probleem heeft om gevraagde informatie – zoals bijvoorbeeld radargegevens – te verkrijgen? Zo ja, kunt u dan de details van elke melding aan de Kamer doen toekomen?
8. Welke verzoeken heeft het OM gedaan om hulp bij het verkrijgen van de radarbeelden en welke steun heeft u het OM verleend?
9. Heeft u kennis genomen van het feit dat in het OVV rapport staat: “De Oekraïense civiele primaire radarstations in het gebied functioneerden op het moment van de crash niet vanwege periodiek onderhoud. Ook de militaire primaire radarstations waren niet operationeel” (pag 40 van het OVV rapport, paragraaf 2.9.5.2)
10.Heeft u kennis genomen van het feit dat Oekraïne en de Russische federatie op deel A van het onderzoek (oorzaak van de crash) 17 pagina’s opmerkingen leveren, maar dat Oekraïne geen enkele opmerking maakt over deze passage over de radarstations die in onderhoud zouden zijn en dus deze passage als waar accepteert? (bijlage V van het OVV rapport, “Consultations Part A: causes of the crash”)
11.Heeft u kennis genomen van het verslag van de hoorzitting over MH17 in de Tweede Kamer waar radarexpert Van Genderen verklaarde dat tenminste drie radarstations in Oekraïne de MH17 en de raket hadden kunnen waarnemen en dat als geen van drieën werkt, dat geen planmatig opgezet onderhoudsschema kan zijn.(bron: kamerstuk 33997, nr. 68)
12.Heeft u kennis genomen van het statement van de Oekraïense ambassadeur in Nederland dat “De eerste radar was vernietigd, de tweede was in onderhoud en de derde had geen bereik.” (bron: http://www.rtlnieuws.nl/nieuws/binnenland/oekraine-onderzoeksraad-vroeg-wel-om-radarbeelden-van-mh17-crash),een statement dat hij officieel had afgestemd met zijn regering omdat hij voormalig onderminister Schulmeister hiermee corrigeerde? (voetnoot: hij lijkt te refereren naar de lange afstandsradars in Artyomovsk, Tsjoegoejev en Dnjepopetrovsk)
13.Deelt u de mening dat het statement in het OVV rapport “De Oekraïense civiele primaire radarstations in het gebied functioneerden op het moment van de crash niet vanwege periodiek onderhoud” en het statement “De eerste radar was vernietigd, de tweede was in onderhoud en de derde had geen bereik” niet allebei tegelijk waar kunnen zijn?
14.Als beide statements allebei tegelijk waar kunnen zijn, hoe kunnen dan meerdere radarstations in periodiek onderhoud zijn volgens de OVV, terwijl er volgens de ambassadeur maar één in periodiek onderhoud was?
15.Gaat de Nederlandse regering opheldering vragen aan de regering van Oekraïne welk van deze twee statements nu waar is? Zo nee, waarom niet?
16.Is de Nederlandse regering bereid om zich te vergewissen of de onderzoekers van de OVV en OM toegang hadden en hebben tot de authentieke elektronische logboeken van de primaire radarstations op het vliegveld van Luhansk, de lange-afstandsradar in Artyomovsk en de langeafstandsradar in Tsjoegoejev?
17.Kunt u aangeven welke internationale verdragen er gesloten zijn tussen de landen die deelnemen aan het JIT (Joint Investigation Team) MH17 om dat JIT te laten functioneren?
18. Wanneer is elk van deze verdragen openbaar gemaakt en voorgelegd aan de Staten-Generaal (hetzij openbaar, hetzij vertrouwelijk)?
19.Kunt u de overeenkomsten en verdragen van het JIT doen toekomen aan de Staten-Generaal?
20.Kunt u zeer precies aangeven welke non-disclosure bepalingen in deze verdragen zijn opgenomen en in overeenkomsten? (bron: http://www.rtlnieuws.nl/sites/default/files/content/documents/2014/11/26/document-australie.pdf)
21.Is elk land verplicht alle informatie waarover zij beschikt, in het onderzoek in te brengen, inclusief bijvoorbeeld radarbeelden en radarlogboeken, als het JIT daarom vraagt?
22.Kan een deelnemend land blokkeren dat bepaalde informatie van het JIT openbaar wordt? Zo ja, kunt u dan een toelichting geven?
23.Kan een deelnemend land blokkeren dat bepaalde informatie binnen het JIT niet voor het onderzoek gebruikt?
24.Is er in het nationaal archief een archief over de MH17 gevormd, conform de motie 33997, nr. 79?
25.Kunt u een inventaris publiceren met alle stukken die zich in dat archief bevinden?
26.Kunt u aangeven welke delen van die inventaris op welke wijze openbaar zijn en op welke wijze voor Kamerleden zijn in te zien?
27.Kunt u aangeven of u alle emails van deelnemers aan de Interdepartementale Commissie Crisisbeheersing (ICCb), de logboeken, de verslagen, de aanwezigheidsregistratie en andere documenten van deze commissie in zijn geheel zijn ondergebracht zijn in het archief? Zo nee, wanneer zal dan de complete administratie zijn ondergebracht?
28.Kunt u aangeven of u alle emails van deelnemers aan de Ministeriele Commissie Crisisbeheersing (MCCb), de logboeken, de verslagen, de aanwezigheidsregistratie en andere documenten van deze commissie in zijn geheel zijn ondergebracht zijn in het archief? Zo nee, wanneer zal dan de complete administratie zijn ondergebracht?
29.Kunt u aangeven of er stukken uit het MH17 dossier zijn – niet zijnde stukken van het JIT en het lopende strafrechtelijke onderzoek -, die nog niet zijn overgedragen? Zo ja, welke zijn dat en waarom?
30.Heeft u kennis genomen van de brief die secretary of state van de Verenigde Staten, dhr. Kerry aan de nabestaanden geschreven heeft en waarin hij de door hen gestelde vragen over beschikbare radar-en satellietbeelden volledig ontwijkt?
31.Op welke wijze gaat u de nabestaanden helpen om alsnog een antwoord te krijgen van de Amerikaanse regering?
32.Heeft u kennis genomen van het feit dat de nabestaanden op 21 januari 2016 een brief aan president Poroschenko van Oekraïne geschreven hebben over primaire radarbeelden maar nog altijd geen enkel antwoord ontvangen hebben?
33.Op welke wijze gaat u de nabestaanden helpen om een volledig en duidelijk antwoord te krijgen van president Poroshenko?
34.Heeft u kennis genomen van het feit dat de nabestaanden op 21 januari 2016 een brief met de volgende precieze vragen gestuurd hebben aan president Poetin van Rusland:
“Please, could you provide answers to our following questions:
Is it correct that Russia recorded but erased the primary radar data?
Are there any back-ups of these data?
Are there alternative possibilities to retrieve the primary radar data from the Russian systems?
Does Russia possess any satellite images that are relevant to the MH17 downing?
Are you willing to investigate all possibilities for retrieving (raw) primary radar data, back ups, and/or satellite data or images and make them available to DSB, the Joint Investigation Team and/or the United Nations?”
35.Heeft u kennis genomen van het Russische antwoord dat niet van de Russische regering kwam en geen antwoord bevatte op deze zeer specifieke vragen?
36.Op welke wijze zult u bevorderen dat de nabestaanden alsnog een antwoord krijgen van de Russische regering of de Russische president op hun zeer specifieke vragen?
37.Kunt u aangeven welke bijeenkomsten er geweest zijn met partnerlanden over het vervolgen van verdachten van het neerhalen van de MH17 en welke standpunten de Nederlandse regering daarin heeft ingebracht?
38.Wanneer kan de Kamer een brief verwachten met de vervolgingsstrategie (die eerder al voor het najaar 2014 beloofd was)?
39.Bent u, de Minister-President, bereid om inzage te geven in het interviewverslag van het interview dat de onderzoekers van WODC/Universiteit Twente met u hebben afgenomen? Indien u daartoe niet bereid bent, kunt u dan uitgebreid uitleggen waarom u op grond van artikel 68 van de grondwet niet verplicht zou zijn deze informatie aan de Staten-Generaal te verschaffen?
40.Kunt u deze vragen een voor een, volledig en binnen de reguliere termijn voor beantwoording van Kamervragen beantwoorden?