Schold Timmermans miljoenen euro’s rente over schuld aan Cuba kwijt?
Minister Timmermans ging in december na Cuba. Daar gebeurde een aantal opvallende zaken. Een zaak, die heel summier in zijn reisverslag genoemd wordt is: “Bovendien is en marge van het bezoek een overeenkomst getekend over bilaterale schulden. Dit gaat om een bedrag van Euro 42 miljoen en hiermee wordt de weg geopend naar exportkredietverzekering voor Nederlandse bedrijven.”
Een bijzondere zin is dat. Dus stelden D66 en CDA Kamervragen. Daarop kwam dit antwoord:
Vraag 9
Kunt u ingaan op de terugbetaling van schulden die met Cuba is afgesproken en kunt u een afschrift van het contract aan Nederland doen toekomen?
Antwoord 9
De betreffende schuld is ruim tien jaar geleden ontstaan. Een Nederlandse bank heeft indertijd leningen verstrekt aan een Cubaanse bank in staatshanden. De Nederlandse bank had het betalingsrisico afgedekt bij de rechtsvoorganger van Atradius DSB, de exportkredietverzekeraar die deze risico’s herverzekerde bij de Nederlandse Staat. Hiervoor diende de Nederlandse bank vanzelfsprekend een verzekeringspremie te betalen.
Op een gegeven moment kwam de Cubaanse bank haar betalingsverplichtingen niet langer na en diende de exportkredietverzekeraar schade te vergoeden aan de bank, die door de herverzekering ten laste kwam van de begroting van ons Ministerie van Financiën. De verzekerde bank droeg vervolgens de vordering bij schadevergoeding over aan de rechtsvoorganger van Atradius DSB, en daarmee indirect aan de Nederlandse Staat.
Door de exportkredietverzekeraar zijn vele pogingen ondernomen om de schade te recupereren. In 2004 is een terugbetalingsregeling gesloten, maar de Cubaanse bank hield al vrij snel weer op met betalen.
Eind 2013 is Atradius DSB erin geslaagd om een nieuw akkoord te bereiken dat het akkoord van 2004 doet herleven. Op 6 januari 2014 is dit nieuwe akkoord ondertekend door de Cubaanse bank en Atradius DSB, namens de Nederlandse Staat.
Dit akkoord bevat bedrijfsgevoelige informatie en kan derhalve niet volledig openbaar worden gemaakt. Bovendien zou dit ook de medewerking behoeven van de Cubaanse wederpartij. Wel kunnen de belangrijkste modaliteiten publiekelijk met de Kamer worden gedeeld.
Het akkoord voorziet in de terugbetaling van de hoofdsom aangevuld met een beperkt rentedeel. In totaal gaat het om een bedrag van ruim € 42,7 miljoen. Cuba zal in 2014 en 2015 € 125.000 per kwartaal betalen. Vanaf 2016 betaalt Cuba € 1 miljoen per kwartaal. Dit terugbetalingschema leidt tot een volledige terugbetaling in het jaar 2025. In het akkoord is een rentevoet van 2% opgenomen. Verder is overeengekomen om, zolang er geen achterstalligheden op de toegezegde betalingen zijn ontstaan, de exportkredietverzekering van risico’s op Cuba in beperkte mate te hervatten.
Wat is hier precies aan de hand vraag ik mij af? Hoeveel schuld stond er nog open? Betaalt Cuba 0% of 2% rente (wie wil dit niet)? En wie draagt het verlies? Heel veel vragen dus. Want als er in 2003 een schuld van dik €38 miljoen ontstaat, dan is het uitstaande bedrag wel iets groter dan €41 miljoen. En Cuba krijgt iets moois op de koop toe, namelijk exportkredietverzekeringen voor handel met Nederland.
Een beetje zoeken levert op dat het een lening is van de Rabobank aan de Cubaanse staatsbank Banco Nacional de Cuba. (alle exportkredietcertificaten zijn namelijk vanaf 2002 openbaar) Ook in 2003 was dit niet onomstreden: zo vroeg het CNV de Rabobank om geen zaken te doen met Cuba. En de Rabobank doet ook bepaalde zaken met mensen die 10 jaar lang hun rente op de hypotheekschuld niet betalen, maar dat terzijde.
Reden genoeg om een aantal vragen te stellen. Want als Cuba een kwijtschelding krijgt van rente, die meer dan €10 miljoen waard zal zijn, dan is het tocht aan de regering om de Kamer hiervan op de hoogte te stellen. Het zou ook verklaren waarom dit bezoek zo soepel verlopen is.
Vragen van het lid Omtzigt aan de minister van Buitenlandse Zaken (vervolgvragen op vragen 1196 van het jaar 2013/2014)
1. Klopt het dat de schuld, waarover overeenstemming bereikt werd tussen Cuba en Nederland de Exportkredietverzekering betrof die op 15 mei 2003 is afgesloten door de Rabobank voor een financieringsovereenkomst met de Cubaanse staatsbank “Banco Nacional de Cuba”?
2. Hoe groot was de oorspronkelijke schuld inclusief de geaccumuleerde rente eind 2013, toen de deal gesloten werd? Wat was het rentepercentage dat afgesproken was bij de lening in 2003?
3. Hoeveel is er afgeschreven op deze totale schuld en op welke wijze wordt dat in de rijksbegroting(en) verwerkt?
4. Wordt een deel van de afgeschreven schuld nog als ODA opgevoerd en zo ja, hoeveel?
5. Waarom betaalt Cuba slechts 2% rente vanaf nu op de uitstaande schuld aan Nederland? Welke andere particulieren of bedrijven mogen nog meer lenen bij de Nederlandse staat tegen 2% rente?
6. Waarop slaat de 2% rente precies? Over welk bedrag en welke periode wordt die in rekening gebracht?
7. Kunt u het precieze aflossingsschema en het rentepercentage aan de Kamer doen toekomen, aangezien de totale betalingen van Cuba aan Nederland maar €41 miljoen lijken te bedragen en daar een (reeds afgewaardeerde) schuld van €42,7 miljoen en rente mee wordt terugbetaald?
8. Heeft Nederland overleg gehad met de andere landen in de club van Parijs voordat zij overging tot deze schulddeal en vonden de andere landen het prima dat Nederland in zijn eentje een deal aangaat voor schuld van Cuba? Zo ja, op welke wijze heeft dat overleg plaatsgevonden en hebben deze landen ingestemd? Zo nee, waarom niet?
9. Welke vormen van exportkredietverzekering is nu weer beschikbaar voor Nederlandse bedrijven in hun handel met Cuba en hoe verhoudt die zich tot de EKV van andere EU landen in hun handel met Cuba?