CDA: Jarenlange inzet voor EU-wet mensenrechtenschenders beloond

Maandag zijn de EU-lidstaten het eindelijk eens geworden over een nieuwe manier om mensenrechtenschendingen wereldwijd aan te pakken. Nieuwe buitenland-chef Josep Borell heeft opdracht gekregen van de Europese ministers van Buitenlandse Zaken om een sanctiesysteem uit te werken. CDA-Kamerleden Pieter Omtzigt en Martijn van Helvert hebben zich hier de afgelopen jaren in Europa en de Tweede Kamer sterk voor gemaakt.

CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt: “Dit is een grote doorbraak. Al sinds 2012 zet ik me in voor deze EU-Magnitskywet, en vroeg ik om een rapport over deze casus. De wet wordt nu eindelijk een feit. Hiermee kan de EU straks persoonsgerichte sancties opleggen aan individuen of organisaties die verantwoordelijk zijn voor mensenrechtenschendingen of grootschalige corruptie. Bijvoorbeeld door banktegoeden te bevriezen of door visumverboden op te leggen.”

‘Magnitsky-wet’
De wet is vernoemd naar Sergei Magnitsky. De VS, het Verenigd Koninkrijk, Canada, en de drie Baltische staten hebben al zo’n wet. Magnitsky was een Russische advocaat die tien jaar geleden werd vermoord in een Russische cel. Hij zat vast nadat hij fraude in de hoogste kringen van het Kremlin had blootgelegd. In Rusland is nooit iemand veroordeeld voor de moord, maar internationaal heeft de zaak wel tot veel ophef geleid. In de VS is bijvoorbeeld al eerder een wet aangenomen, waardoor de personen die in verband worden gebracht met die moord, de VS niet meer in mogen.

CDA-Kamerlid Martijn van Helvert: “Minister Blok heeft goed werk gedaan in Europa na de motie die wij hebben ingediend. Het is belangrijk dat we dit in Europa met alle landen samen regelen, omdat we dan veel krachtiger kunnen optreden tegen mensenrechtenschendingen.”

De zaak ‘Magnitsky’
In 2013 was Pieter Omtzigt mede-auteur van een boek over deze ‘zaak Magnitsky’. In het boek wordt door Omtzigt en anderen betoogd dat het aankaarten van mensenrechtenschendingen alleen zin heeft als er in internationaal verband dit soort acties worden genomen. Bijvoorbeeld door samen met andere landen druk uit te oefenen op regimes, en bijvoorbeeld daders de toegang te verbieden tot andere landen. Vorig jaar nam de Tweede Kamer een motie aan van Omtzigt en Van Helvert (samen met D66 en CU), waarin minister Blok werd gevraagd om zich bij zijn Europese collega’s in te spannen voor zo’n wet. Dat heeft de minister gedaan, en met succes.

Omtzigt reageerde verheugd, en liet meteen op Twitter iets van de voorgeschiedenis zien (klik hier). Omtzigt: "We zagen iedere keer dat we mensenrechtenschenders niet individueel konden straffen. Sancties werden op een heel land gericht. Ik had een paar jaar geleden niet kunnen bedenken dat het een Europese wet zou worden. Dit is vrij uitzonderlijk.”