Donderdag 26 maart zijn de nieuwe Provinciale Staten geinstalleerd, met daarin 11 CDA-Statenleden.
Bekende gezichten zijn Eddy van Hijum, Hester Maij, Martin Reesink, Henk Meulink, Rob Engbers en Alida Renkema. Nieuw en trappelend van enthousiasme zijn Bouwien Rutten, Moniek Kleinsman, Jeroen Piksen, Ben Eshuis en Susan Faal.
Na de beediging mochten de fracties gelijk in debat over de uitslag van de verkiezingen en de te zetten stappen.
Eddy van Hijum voerde namens het CDA het woord en begon met het feit dat de opkomst van 49,8% teleurstellend laag is en dat de landelijke politiek een behoorlijke stempel op deze verkiezingen heeft gedrukt.
Het CDA heeft in Overijssel een regionale campagne gevoerd, met regionale thema's en inzet op lokaal herkenbare kandidaten. Dit is door de kiezers gezien en beloond; we zijn dan ook dankbaar voor de 11 zetels en de procentuele lichte groei. Ook zijn we trots op het feit dat veel kandidaten met voorkeursstemmen zijn gekozen; inderdaad met name uit Twente.
Eddy feliciteert de partijen die zetels hebben gewonnen: D66, SP, CU/SGP en de PVV en nieuwkomer Partij voor de Dieren. De verliezers geeft hij aan 'ik weet hoe het voelt, maar realiseert u zich dat veel mensen wel op u hebben gestemd, al is dat misschien een schrale troost'.
Het CDA staat te trappelen om aan de slag te gaan. We zijn zeer gemotiveerd om dat samen met andere partijen te mogen doen en zullen de samenwerking dan ook zoeken. We zijn verheugd dat Rene Paas bereid is gevonden om als informateur aan de slag te gaan en de komende dagen alle fracties te spreken.
Een aantal vertrekpunten daarbij is wat betreft het CDA:
- Ongeacht de uitkomst van de coalitievorming, hopen we op een periode met een cultuur van openheid, onderling respect en samenwerking. We zullen ook van mening verschillen en kritisch zijn op prestaties, maar altijd zoeken naar wat het best is in het 'publieke belang'.
- Er moet ruimte zijn voor debat tussen het College van GS en de Provinciale Staten. Dat vraagt om een akkoord op hoofdlijnen met een aantal prioriteiten met ruimte voor inbrengen vanuit de Staten EN de samenleving.
- Er moet ruimte zijn voor initiatief van onderop, participatie, betrokkenheid. De samenleving verandert snel en kantelt, wat vraagt om een andere rol van overheid en provincie. Veel meer de rol van ondersteuner, uitdager, faciliteerder. Maar soms ook door traditioneel knopen door te hakken en op te treden.
- Er moet evenwicht zijn in aandacht voor regio's: Salland, Twente, Vechtdal, Zwolle en de Kop van Overijssel. Recht doen aan de verscheidenheid en diversiteit van onze provincie. Vertukkerd of niet, het CDA wil recht doen aan alle regio's.
Wat het CDA betreft zouden onderstaande maatschappelijke opgaven centraal moeten staan komende periode:
1) Werk/economie en aanpak werkloosheid
We zetten hierbij in op versterking van de topsectoren HTSM en de nieuwe maakindustrie, chemie, health, agro/food en het MKB als banenmotor. Overijssel moet de meest MKB vriendelijke provincie worden met oog voor familiebedrijven. Er moet bijzondere aandacht zijn voor recreatie & toerisme, bouw en logistiek.
De mismatch op de arbeidsmarkt en jeugdwerkloosheid verdienen bijzondere aandacht, onder meer via het Techniekpact.
2) Groene groei
Het CDA staat ook voor de transitie naar duurzame energie, in het belang van toekomstige generaties, de energierekening en werkgelegenheid. We willen verder met het Energiefonds, dus inzetten op energiebesparing en hernieuwbare energie. En we blijven op zoek naar een goede balans tussen landbouw en natuur, maar wel weg van de tekentafellogica die Natura2000 soms is en juist op zoek naar ontwikkelruimte en maatwerk.
3) Versterken sociale samenhang
We willen mensen die verantwoordelijkheid nemen voor elkaar of hun omgeving steunen. Kijk naar de vele bewonersinitiatieven en cooperaties. We hechten daarom aan provinciale steunfuncties op gebied van breedtesport, zorg en leefbaarheid. Wel moet hierbij aangesloten worden op de kanteling in de samenleving via initiatieven van onderop, zoals duurzame dorpen/wijken, glasvezel en sport. En we moeten er op letten dat er niets dubbel wordt gedaan ten opzichte van de inspanningen die de gemeenten doen.
4) Leefbaarheid en steden en dorpen
We gaan voor een actieve aanpak van leegstand, ook in winkelcentra. En ook voor leefbaarheid in kleine kernen, onder meer via glasvezel, initiatieven voor duurzame dorpen en bereikbaarheid.
5) Bereikbaarheid = vestigingsfactor
Hierbij denken we aan de verbreding van de N35, N36 en N340, waarbij we oog houden voor knelpunten op het gebied van verkeersveiligheid en doorstroming.
Als we kijken naar de financien, zien we nog slecht een beperkte incidentele vrije ruimte en een sterk afnemende vrije structurele ruimte. Tegelijkertijd is er geen structureel budget voor een kerntaak als regionale economie. We zullen dus ook kosten/uitgaven en lopende programma's tegen het licht moeten houden om nieuwe structurele, financiele ruimte te creeren. Ook in 2019 moet er sprake zijn van gezonde overheidsfinancien. Wat ons betreft komt er geen stijging van de opcenten.
We gaan over deze onderwerpen graag in debat en in gesprek, om te zoeken naar een kansrijke optie voor samenwerking, die:
- recht doet aan de verkiezingsuitslag en het signaal van de kiezer serieus neemt
- overeenstemming vindt over maatschappelijke opgaven en prioriteiten in beleid
- vertrouwen biedt in een stabiele en slagvaardige samenwerking
Bovenstaande criteria vormen de basis van een Statenbrede motie die unaniem door de Staten is gesteund. Tevens is de aangenomen motie door het CDA gesteund, die de brede motie aanvult met inbreng vanuit onder andere de samenleving.
Wat Eddy betreft liet het debat vooral de ruimte om overeenkomsten en verschillen te verkennen. Daarbij vormen de uitkomsten input voor het gesprek met de informateur. Vandaar de voorkeur voor een vrij brede verkenning, waarbij het CDA op basis van de verkiezingsprogramma's aanknopingspunten ziet bij VVD, CU/SGP, D66 en ook de PvdA. De verschillende combinaties leveren steeds verschillende inhoudelijke gesprekspunten om te overbruggen.
Het CDA is ook benieuwd naar de ideeen van de SP, de winnaar en derde partij. Wat betreft de samenwerking met de PVV is de afstand wat betreft het programma en manier van politiek bedrijven te groot.
