Groep 8. Voor de een in deze gemeenteraad langer geleden, dan voor de ander.
De Cito-toets, het vormsel, kennismaking met de middelbare school, jeugdhoogheden, de eindmusical, op kamp en afscheid nemen van meester Jan en juffrouw Kitty. Een periode tussen kind zijn en het begin van het vormen van een toekomst. Niet alleen een toekomst bij de eigen vader en moeder, maar als onderdeel van de gemeenschap. ‘It takes a village to raise a child’. Dit Afrikaanse gezegde betekent dat om een kind veilig en gezond te laten opgroeien niet alleen ouders, maar ook een gemeenschap nodig is. Denk aan de familie, vrienden, kinderopvang, school, gemeente, buurt, sportvereniging, kerk en nog veel meer. Iedereen in de omgeving heeft invloed op het kind en kan een rol in de opvoeding spelen.
Dat is het fundament waar CDA Dinkelland in gelooft. Niemand leeft voor zichzelf. In onze visie op de samenleving komt de mens tot zijn recht in relatie tot anderen. Dat begint thuis in het gezin waar we opgroeien. We zijn als sociale wezens niet in staat om in ons eentje gelukkig te zijn. Daar hebben we altijd anderen voor nodig. Gelukkig. Echter is die onderlinge verbondenheid niet vrijblijvend. Het brengt een dubbele verantwoordelijkheid met zich mee. In de eerste plaats goed voor jezelf en naasten zorgen, maar ook de verantwoordelijkheid om bij te dragen aan de samenleving waar we onderdeel van zijn. Die visie staat haaks op het individualisme van ieder voor zich. Het is de grote denkfout dat we denken beter af te zijn als iedereen maximaal zijn eigen belofte najaagt. Steeds meer mensen hebben het gevoel er alleen voor te staan, in deze tijd van grote veranderingen en onzekerheden.
En nu? De veranderingen staan stil, de onzekerheden worden groter. Een nieuw provinciaal bestuur, een demissionair kabinet en problemen die niet worden opgelost. De gemeente moet als meest nabije overheid stabiel en betrouwbaar optreden, met de gemeenteraad als hoeder van het democratisch proces. CDA Dinkelland neemt deze verantwoordelijkheid zeer serieus en wil met alle raadsleden samenwerken om inwoners te vertegenwoordigen, de gemeente te besturen en het dagelijks bestuur van onze gemeente te controleren.
Het speelkwartier van dit college is voorbij. De bel gaat, de schoolbanken worden gevuld, het is tijd om te presteren. Wij verwachten volledige inzet en concrete resultaten. CDA Dinkelland doet zelf twee voorstellen op het gebied van een leefbaar platteland en landbouwperspectief (PPLG) en circulaire economie. Daarnaast dient CDA Dinkelland de motie ontwikkelingssamenwerking van Progressief Dinkelland mede in. CDA Dinkelland ziet deze perspectiefnota en de aankomende begroting als een Cito-toets.
Hieronder vind je per onderwerp de inbreng van CDA Dinkelland bij de behandeling van de perspectiefnota. De voorloper op de begroting voor het jaar 2024 en verder. Vragen, ideeën of opmerkingen? Laat het ons weten!
Volkshuivesting
Groep 8. Nog een paar jaren te gaan en dan vliegen ze uit. Voor de studie naar een stad of toch liever in eigen dorp of stad blijven. Het is niet normaal dat jongeren tot hun 30ste genoodzaakt bij hun ouders wonen, door het gebrek aan passende en betaalbare woningen. Dit college heeft als ambitie een passende woning voor iedereen, waar de gemeente aan het stuur zit. In de praktijk zien inwoners daar weinig tot niets van, behalve het aankondigen van woningbouwprojecten dat tot weerstand leidt. Zoals in Weerselo en Denekamp. Dit college laat vooralsnog geen ambitie zien. Sterker nog, het aantal kavels stagneert vanaf 2024. CDA Dinkelland verwacht meer ambitie en daadkracht. Daarom pleit de CDA-fractie al langer voor een Deltaplan Wonen. Meer in samenhang en met diversiteit bouwen. Verschillende typen woningen, passend bij verschillende behoeften. En vooral betaalbaar. Maatregelen om te zorgen dat er goede sociale huurwoningen en woningen in het middensegment worden gebouwd. Maatregelen dat er sneller kan worden gebouwd. Minder bureaucratie. En er moet slim worden gebouwd, zodat doorstroming in de bestaande voorraad zoveel mogelijk wordt bevorderd. Dat we zuinig omgaan met beschikbare ruimte en dat er ook op lange termijn een duurzame woningvoorraad is. Stenen stapelen is echter nog geen wonen. Leefbaarheid staat voorop.
Leefbaar platteland en landbouwperspectief
Groep 8. Ook zij willen later in een leefbare regio, een leefbare gemeente, op een leefbaar platteland wonen. Met een prachtig coulisselandschap, lokaal ondernemerschap, eigen streekproducten, waar het goed wonen, leven en vertoeven is. Op 1 juli 2023 is het ontwerp Provinciaal Programma Landelijk Gebied, PPLG, naar het Rijk gestuurd. Daarin staan ook de concept gebiedsprogramma’s van de zes provinciale gebieden. Noordoost-Twente is er daar één van. De andere gebieden zoals Noordwest-Overijssel, Salland en Zuidoost-Twente zijn aan de slag met landbouwperspectief, aanpak in deelgebieden, sociaal economische impact, keukentafelgesprekken, impact op water en klimaat, koppelkansen, transitiepaden, oplossingen voor PAS-melders, benoemen van concrete maatschappelijke initiatieven, en dat alles voorzien van een communicatiestrategie en kostenraming. CDA Dinkelland is geschrokken van het concept gebiedsprogramma van Noordoost-Twente. Noordoost-Twente beschrijft in netto negentien pagina’s de uitdagingen, een globale aanpak en planning. Ronduit teleurstellend. Als dit een voortrekkersrol is voor een buitengebied in balans, dan vrezen wij het ergste voor ons platteland. Wat vindt het college zelf en de andere fracties van het concept gebiedsprogramma, ook in vergelijking tot onze collega-regio’s?
CDA Dinkelland ziet dus weinig voortgang naar een toekomstbestendige agrarische sector en het borgen van ons unieke landschap. In plaats daarvan zien we dat het college de bal bij de provincie legt. In juni 2022 heeft de raad een motie aangenomen, met de opdracht om samen met inwoners en ondernemers alternatieve plannen en innovaties te ontwikkelen en uit te voeren en de gemeenteraad vroegtijdig te betrekken en maandelijks op de hoogte te houden. CDA Dinkelland constateert dat de motie niet volledig is uitgevoerd. Waarom niet? Uit de beantwoording van onze vragen over het PPLG klinkt geen ambitie. Ook nadat we zelf het concept gebiedsprogramma hebben opgezocht. Dit terwijl Noordoost-Twente met alle uitdagingen te maken krijgt, behalve die van veenweidegebieden. Een zorgelijk toekomstbeeld. Er moet voldoende ruimte zijn voor boeren en ondernemers in het buitengebied, dat uiteindelijk bijdraagt aan de leefbaarheid van onze kernen. En er zijn voldoende kansen, juist van onderop. Een goed voorbeeld is coöperatie BOOG, Boeren op Oale Groond. Een coöperatie gevormd door inwoners uit Dinkelland en Tubbergen. Door het gebrek aan toekomstperspectief voor de sector, weerstand op de maatregelen en een overheid die maatregelen telkens wijzigt of aanscherpt is deze coöperatie opgericht. Zij zijn bereid om regie in een gebied van de overheid over te nemen, om in samenspraak met alle organisaties de doelstellingen op een voor alle partijen verantwoorde wijze gerealiseerd te krijgen. Maatschappelijk initiatief van onderop met draagvlak en vertrouwen, dat een kans moet krijgen aan tafel bij de aanpak. Is het college bereid om maatschappelijke initiatieven, zoals coöperatie BOOG een plek te geven in de gebiedsgerichte aanpak en ons daarvan op de hoogte te houden?
CDA Dinkelland wil het college helpen om werk te maken van de voortrekkersrol. Daarom dienen we een motie in, soortgelijk aan de unaniem aangenomen motie in Losser en een amendement om de middelen voor de actielijn agro en landschap niet langer op te bouwen van 10% in 2023 tot 40% in 2026. Nu is er actie nodig om een goed plan te ontwikkelen, te werken aan draagvlak en vertrouwen en onze stem te laten horen via het PPLG aan de provincie en het Rijk. Daarvoor willen we het college binnen dit kader ruim baan geven.
Betrekken van inwoners
Groep 8. Voor de coronapandemie hebben we de groepen 7 en 8 vaak in deze zaal mogen verwelkomen. Met de burgemeester, griffier en raads- en commissieleden. Kennismaken met elkaar, met het bestuur van de gemeente. CDA Dinkelland stelt voor om de groepen 7 en 8 van de basisscholen weer uit te nodigen. Wat vinden de andere fracties en het college van dit voorstel? Besturen doe je namelijk samen met inwoners. Dat betekent een visie en strategie op het gebied van participatie. CDA Dinkelland heeft vaker uitgesproken deze aanpak te willen uitbreiden, door inwoners in een vroeg stadium en op een moderne en laagdrempelige manier te betrekken bij plannen en beleid. Om ook te kijken naar nieuwe vormen van participatie en democratie. Hoe staat het met het participatiebeleid? Er zijn ook op initiatief van CDA Dinkelland verschillende moties aangenomen, zoals het uitdaagrecht, een online participatietool, Whatsappen met de gemeente en experimenteren met kernbudgetten. Wat heeft het college daarmee gedaan of is het college van plan? Graag een uitgebreide toelichting.
Participatie van inwoners werkt niet alleen richting de gemeente, maar ook richting elkaar. Het maatschappelijke middenveld, verenigingen, organisaties en initiatieven versterken is daarbij van groot belang. CDA Dinkelland constateert dat het voor verenigingen steeds moeilijker wordt om evenementen te organiseren. Dit moeten we niet laten gebeuren. Vorig jaar hebben we tevergeefs voorgesteld om de leges te compenseren. De CDA-fractie blijft pleiten voor minder regels en protocollen, meer ondersteuning en stimuleren bij het organiseren van evenementen. De CDA-fractie wil het college voorstellen doen om dit beleid aan te passen. Is het college bereid om daar met ons over in gesprek te gaan en het beleid te wijzigen?
Duurzaamheid
Groep 8. Het wordt voor hen en voor ons steeds normaler om iets wat gebruikt is, kapot is of ons niet meer past weg te gooien en nieuw te kopen. Duurzaamheid is meer dan het besparen van energie of het gescheiden inzamelen van afval. In 2020 is de gemeente toegetreden tot het manifest Maatschappelijk Verantwoord Inkopen. Toch staat in het programma leefomgeving van de toekomst dat het college geen concrete ambities ten aanzien van de circulaire economie heeft. CDA Dinkelland helpt het college graag met het ontwikkelen van ambities, ook door het geven van goede voorbeelden. Denk bijvoorbeeld aan de wasbare luiers, duurzame kleding, gebruik van biobrandstoffen, innovatieve woningbouwsystemen, circulaire meubels, omgekeerd bouwen en noem ze maar op.
Daarom dient CDA Dinkelland een motie in om het college op te dragen een plan te maken. Een plan van aanpak voor circulaire economie, voor inwoners en de gemeente. Zonder draagvlak of bewustwording geen verduurzaming.
Financiën
Bij de vraag of je ambities wilt realiseren hoort ook een financiële afweging: kunnen we het betalen? Het gemeentelijke huishoudboekje behoort op orde te zijn en uitgaven moeten bijdragen aan maatschappelijke doelen. We constateren dat de financiële positie onder druk staat, door de extra incidentele en structurele reserveringen van het college, maar ook door de val van het kabinet. Wij zijn daar kritisch op: een Rijksoverheid dient oog te hebben voor de noden en problemen in de samenleving en verwachten dat zij de gemeenten daarin zullen blijven ondersteunen. We zijn blij met de toezegging in de commissie dat er tijdig een raadsbrief komt waarin wordt ingegaan op de gevolgen van de val van het kabinet voor de gemeenten en met name voor het gemeentefonds. Want CDA Dinkelland vreest dat het gat in de gemeentefinanciën in de ravijnjaren 2026 en 2027 alleen maar dieper zal worden en dat het college het door de raad voorgestane beleid wegens gebrek aan middelen niet helemaal kan uitvoeren. En dat heeft gevolgen voor iedereen in Dinkelland, maar zeker ook voor die dappere groep 8 leerlingen, die na de zomer aan een nieuwe fase in hun leven beginnen.