Commissie bezwaarschriften

Schriftelijke vragen aan het adres van het college van Burgemeester en Wethouders inzake Commissie Bezwaarschriften.

Follow the Money heeft onlangs de bezwaarschriftprocedures bij gemeenten, provincies, waterschappen onderzocht.

Wie zich door de overheid benadeeld voelt, kan terecht bij de Commissie Bezwaar en Beroep en zijn bezwaar indienen via een bezwaarprocedure. Dit recht om te worden gehoord, dat je klacht serieus wordt genomen, geldt als een belangrijke hoeksteen van de democratische rechtstaat. De burger heeft het recht om zich te kunnen verdedigen wanneer de overheid een besluit neemt dat indruist tegen zijn belangen. Het doel van de bezwaarprocedure is dat de burger – via een bezwaarschriftencommissie – op een toegankelijke en transparante manier argumenten kan uitwisselen met de instantie die hem dwarszit.

Uit het onderzoek van Follow the Money komt het volgende naar voren:

Bezwaarschriftencommissies opereren als neprechters; van transparante besluitvorming is geen sprake; de klagende burger wordt nauwelijks gehoord en krijgt zelden gelijk. Het openbare karakter van de bezwaarprocedure bestaat eigenlijk alleen op papier. In de werkelijkheid is van transparantie en toegankelijkheid geen sprake.

Uit het onderzoek blijkt dat Enschede het minimale doet als het gaat om de toegankelijkheid, transparantheid en openbaarheid van adviezen van de commissie. Aan het wettelijk verplichte, openbare karakter van het werk van de commissie wordt weinig aandacht besteed. In Enschede worden burgers niet op systematische wijze geïnformeerd dat bepaalde bijeenkomsten openbaar zijn. Jaaragenda van de bezwaarcommissie is niet openbaar en er wordt geen aankondiging gemaakt van de eerstvolgende vergadering met agenda en locatie. Verslagen en adviezen zijn niet openbaar en jaarverslag is ook niet online. Al deze informatie is niet alleen van belang voor onze inwoners maar ook voor de gemeenteraad. Deze informatie kan de Raad inzicht bieden in waar het in de uitvoering knelt en wat de mogelijke gevolgen zijn bepaald beleid of besluiten. Dit inzicht kan de Raad dan meenemen bij vaststellen van nieuw beleid.

De samenstelling en achtergrond van de bezwaarcommissie staat niet online. Uit het onderzoek komt ook naar voren dat bezwaarschriftcommissies voornamelijk uit juristen bestaan. Volgens Follow the Money zijn de deskundigen op het gebied van bestuursrecht het eigenlijk wel met elkaar eens: ‘de huidige praktijk voldoet niet. Te ver gejuridiseerd, terwijl burger en overheid nu juist – dat was een expliciet doel van de wet – dichter bij elkaar moesten komen. Dat een jurist zitting heeft in de bezwaarschriftencommissie, daar is wat voor te zeggen. Maar waarom vaak drie?

De burger komt in een juridisch steekspel terecht waarin meer wordt gekeken naar de letter van de wet en minder naar doelmatigheid – of naar billijkheid. Dat uiteindelijk slechts tien procent van de bezwaarmakers een bezwaarschriftencommissie aan zijn of haar zijde vindt, is een veeg teken. Het recht om te worden gehoord dat je serieus wordt genomen’.

Het CDA heeft n.a.v. dit onderzoek de volgende vragen:

1. Bent u bekend met het onderzoek van Follow the Money?
2. Wat vindt u van de conclusie dat Enschede het minimale doet als het gaat om de transparantheid, toegankelijkheid en openbaarheid van informatie van de Commissie en Bezwaarschriften in Enschede?
3. Wat is uw reactie op wat de Nationale Ombudsman, Reinier van Zutphen zegt over de conclusies van het onderzoek op de aspecten van toegankelijkheid en juridisering: ‘Het vertrouwen van de burger in de overheid is in het geding en het is daarom ‘essentieel dat de bezwaarprocedures laagdrempelig zijn’. In plaats daarvan, zegt hij, ‘ontstonden quasirechtbanken waarin de procedure te ver is gejuridiseerd?
4. Welke maatregelen gaat u treffen n.a.v. de resultaten van dit onderzoek en met name als het gaat om openbaarheid, transparantheid en toegankelijkheid?
5. Volgens grove schattingen is 95% van de commissieleden een jurist bestuursrecht. Terwijl het doel van Algemene Wet Bestuursrecht 1994 is de mogelijkheid aan de burger bieden om ‘in een informele setting’  bezwaar te maken en het verhaal achter het bezwaar tegen een besluit te horen. Kunt u aangeven wat de achtergrond van de commissieleden zijn? Met andere woorden hebben ze een juridische, financiële, sociale of bijvoorbeeld mediation als achtergrond?
6. Zijn de leden van de bezwaarschriftencommissie ook lid van andere bezwaarschriftencommissies en indien ja kunt u het aantal lidmaatschappen per commissielid aangeven?
7. Wat is de zittingsduur van de huidige leden van de Commissie Bezwaarschriften?
8. Wat is uw reactie op het feit dat bepaalde gemeentes zoals Terschelling en Heemstede de hoorzittingen een onderdeel laten uitmaken van de politieke vergaderagenda inclusief alle onderliggende stukken?
9. Uit het jaarverslag van 2019 kunnen we niet afleiden wat het college uiteindelijk met de adviezen van de Commissie heeft gedaan. Kunt u aangeven wat het college heeft gedaan met deze adviezen over 2018 en 2019 m.a.w. wat is het aandeel van de adviezen wat het college heeft overgenomen?

Ayfer Koç, fractievoorzitter CDA Enschede