Inbreng bij behandeling programmabegroting 2019-2022

Financiële situatie 
“Het gaat goed met Enschede, maar niet met de gemeente”, hoor je veel. Enschede heeft nog nooit zoveel banen gehad. We hebben een florerende binnenstad. We houden voor het eerst sinds jaren geld over op de uitkeringen, dus steeds meer mensen vinden gelukkig een baan. Voor u een bekend rijtje goed nieuws en we zijn dan ook blij dat we daaraan de afgelopen jaren een bijdrage hebben kunnen leveren.

Financieel gaat het echter niet goed met de gemeente. De enorme tekorten in de zorg eten steeds meer de andere budgetten op. De weerstandsratio is gedaald naar 0,8. Ook al stijgt deze de volgende jaren doordat er jaarlijks 2 miljoen gespaard wordt, toch gaat dit iedere keer ten koste van de voorzieningen in onze stad en het maatschappelijk middenveld. 

Wijkcentra sluiten, dorpshuizen dreigen om te vallen omdat er geen geld is voor de exploitatie en subsidies worden misschien straks gekort op speeltuinen, muziekscholen en andere culturele instellingen, maar ook bijvoorbeeld op Fonds Bijzondere Noden en Stichting Leergeld. Zij vormen het cement van onze samenleving en werken preventief. Het college bezuinigt nu dus op de preventie, waardoor de gemeente straks een hogere rekening krijgt door hogere zorgkosten of andere kosten. Het CDA wil al deze instellingen, die het al zwaar genoeg hebben, niet nog een keer korten. Dit leidt tot een maatschappelijke verarming. Dus deze bezuiniging, zeggen wij, is niet verstandig; het gaat u op termijn meer kosten en daarom zeggen wij middels een motie: draai deze onverstandige bezuiniging terug! 

Wij hebben het eerder gezegd: we houden ons hart vast als het straks economisch slechter gaat; want dan gaat dit ten koste van de algemene reserve of van onze voorzieningen in onze stad en dorpen; zo raakt Enschede in een neerwaartse spiraal. 

Bedenk dat Enschede relatief meer met grote sociale problemen te kampen heeft dan andere gemeentes van vergelijkbare grootte. Dat zie je ook terug in de cijfers: we geven per inwoner € 400 meer aan het sociaal domein in vergelijking met andere gemeentes van vergelijkbare grootte.

De grote vraag: hoe zorgt het college ervoor dat Enschede niet in een neerwaartse spiraal komt?

Het college treft allerlei maatregelen om de zorgkosten te verlagen, zoals het vergroten van diagnostische kennis en het onder de loep nemen van indicaties die niet recent zijn herzien. Alleen is het de vraag of dit voldoende is. Ook omdat we al eerder gezien hebben dat bezuinigingen in het sociaal domein niet altijd gehaald worden. Wij vragen ons dan ook af of de genoemde maatregelen voldoende zoden aan de dijk zetten. Enschede heeft relatief veel gezinnen met kinderen in armoede, veel jonge moeders en scheidingen. Deze groepen maken dan ook relatief veel gebruik van meerdere voorzieningen. Wij zijn daarom blij dat u de zorg en ondersteuning voor de top 100 gezinnen ontschot en beter inricht. 

Het CDA zou graag het volgende willen zien:

- Aan de ene kant een lange termijn beleid, dus langer dan de 4-jaars raadsperiode, waarin geïnvesteerd wordt in deze groepen, namelijk in onze jeugd, gezinnen en jonge moeders; het CDA wil graag zelf hieraan een bijdrage leveren en meedenken met het college en komt binnenkort hierop terug
– aan de andere kant dat er een interventieplan komt waarbij de opdracht zou moeten zijn om binnen een bepaalde termijn uiteindelijk uit te komen met de beschikbare zorgbudgetten.

Hengelo heeft zichzelf die opdracht gegeven, namelijk om binnen 4 jaar uit te komen met de zorgbudgetten en het tekort van 8,5 miljoen weg te werken. Keuzes maken zou wat ons betreft van lef getuigen om in uw termen te spreken en niet her en der te bezuinigen.

Lef
Voorzitter, het college noemt 10 keer het woord lef in de begroting. Wij hebben lang gezocht wat precies bedoeld wordt met lef. Dit hebben we helaas niet kunnen vinden. Wij nemen aan dat u hier niet bedoelt: de rekening neerleggen bij de bewoners door hogere parkeerbelastingen en ozb!

Vraag aan het college: kunt u ons helpen door 3 voorbeelden in de begroting te geven van wat u precies met lef bedoelt?

Verhoging ozb en parkeertarieven
Zoals u weet, zijn we niet blij met de voorgenomen verhoging van de ozb. Wij zitten relatief hoog als het gaat om de huisvestingslasten. Nogmaals verhogen is echt niet de weg die het CDA wil bewandelen. Hiermee raakt u de middenstanders en daarmee ook de gewone gezinnen die de stad Enschede en haar mooie dorpen rijk is.

Dit geldt ook voor de parkeertarieven. Straks, in 2022, een uurtarief van € 3,30 is gewoon te hoog en zeker voor de bezoekers van het MST. Dit gaat tegen de landelijke trend in. De meeste gemeentes laten parkeertarieven gelijk, behalve dan Amsterdam. 

Dit heeft op termijn effect op het aantal bezoekers in de binnenstad en zeker als het straks economisch minder goed gaat. Juist in de binnenstad waar het momenteel erg goed gaat, kan dit tot grote negatieve gevolgen leiden. Wij verzoeken bij deze dan ook het college om nogmaals goed na te denken over dit besluit en te kijken naar alternatieven om het tekort te dekken. Wij komen daarom met een motie.

Wijkrechter 
Voorzitter, het CDA wil middels een motie het college vragen om te kijken in hoeverre in we Enschede, net als andere gemeentes, zoals Groningen, Assen, Amsterdam, Den Haag, Eindhoven, Tilburg en Rotterdam, een pilot van een bepaalde vorm van wijkrechter kunnen introduceren. 

Hiermee kunnen kleine burengeschillen en overlastkwesties op een laagdrempelige, snelle en goedkope manier opgelost worden.  Het kantongerecht vindt dit ook een interessante ontwikkeling en wil graag hierover met de gemeente praten. 

Cultuurhistorie 
Het zal u niet verbazen dat wij samen met andere partijen met een motie komen over cultuurhistorie in onze mooie stad. Het doel van deze motie is de Raad en de cultuurhistorische organisaties meer aan de voorkant te betrekken bij stedelijke ontwikkelingen en om bij de zomernota het college te vragen naar financiële ruimte te zoeken voor scenario 3.

Fraude in de zorg
We waren van plan om met een motie “fraude in de zorg” te komen over de resultaten van extra mankracht om fraude in de zorg aan te pakken, maar deze is niet meer nodig omdat de wethouder heeft beloofd om met cijfers te komen. 

M.b.t. eenzaamheid heeft mijn collega mevrouw Nijenhuis al het nodige gezegd. 

Werk maken van participatie 
Als laatste komen we nog met een motie om werk te maken van participatie, met name van mensen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt; netto Participatieraad blijkt afgenomen te zijn en het aantal actieve vrijwilligers is ook gedaald. Het zou goed zijn als deze mensen meer aandacht krijgen. 

N.B. We zijn erg blij dat de moties over de wijkrechter en werk maken van participatie tijdens de begrotingsbehandeling op 12 november jl. zijn aangenomen.

Ayfer Koç, fractievoorzitter