Onderstaande speech is gehouden door Fractievoorzitter Guus Temmink, bij de raadsvergadering van 8 november 2018. Agendapunt: programmabegroting 2019 en meerjarenplanning 2020-2022.

Voorzitter,

Hoe kan de samenleving meer in zijn kracht worden gezet? Een vraag die we in onze fractie de afgelopen maanden vele malen hebben gesteld. Een samenleving ook die steeds individualistischer wordt en als zodanig ook wordt benaderd, maar waar ook behoefte is aan verbinding.
Bewoners die met initiatieven komen en aan de gemeente vragen wat die voor ze kan betekenen. Dat is inderdaad de omgekeerde wereld, waar het eerder altijd zo was dat ambtenaren met de plannen kwamen. Gelukkig is dit aan het veranderen.
Het is omschakelen. Dit heeft begrijpelijkerwijs even tijd nodig. Wij zijn er van overtuigd dat we samen iets creeren waar de samenleving behoefte aan heeft. In plaats  van dat wij bepalen wat goed is voor de inwoners. Loslaten in wederzijds vertrouwen is wat ons betreft de kernzin.
Wat ons betreft maken we de komende maanden stappen daarin, maar dan concreet. Er liggen denkrichtingen vanuit Heeten. Wat ons betreft ondersteunen we dit via een experiment met de ervaringen in den  lande.
In het kabinetsbeleid heel veel aandacht voor de regio’s. Er wordt samenwerking gezocht met provincies en gemeenten op o.a. gebied van economie, bereikbaarheid, energie en klimaat.
Ik beoordeel deze woorden als kansen. Maar je moet ze wel pakken. Ik wil graag twee punten uit de regeringsverklaring halen: “Bereikbaarheid” en “Economie/innovatie/werkgelegenheid”

Bereikbaarheid: ”er komt extra geld voor onveilige N-wegen”

U begrijpt wel waar ik naar toe wil. N35 al vele malen hier in deze zaal besproken maar volkomen terecht.

Mariënheem (N35):
Er is hiervoor niets opgenomen in de begroting. Is er nog ruimte om hier financiën voor vrij te maken, mocht blijken dat door een beperkte investering tegemoet kan worden gekomen aan breed gedragen maatregelen door de Marienhemers? Met waardering voor hun inzet. Een belangrijk onderwerp voor de kadernota in het voorjaar wat ons fractie betreft.
College heeft altijd twee sporenbeleid; kleine aanpassingen korte termijn en lange termijn de rondweg, gevolgd mede ook op verzoek van verkeerscommissie van PB Mariënheem.  Hoe dan ook blijft mijn fractie zeer nadrukkelijk ook gaan voor de lange termijnsgedachte van de rondweg.  Maar natuurlijk ook voor de 2x2 voor de N35 als geheel.  Positief is natuurlijk de brede steun vanuit de samenleving  via de vorige week ingediende petitie.

Tweede punt vanuit de regeringsverklaring: betreft economie /innovatie/werkgelegenheid.

Dit kunnen we als Raalte niet alleen en ik denk ook dat het goed is dat er vanuit het kabinet regionaal wordt gedacht. En eigenlijk doen we dit in Raalte al.`We investeren flink in netwerken en geld in regio Zwolle. Ik vraag tegelijk aandacht voor de regio Twente want veel landelijk geld gaat naar organisaties rond Universiteit Twente.

Maar ook oog houden voor andere regio’s
Wil dan ook de wethouder economie samen met zijn collega’s goed kijkt wat de impact van de woorden van het kabinet om daardoor regionaal gelden weet vrij te spelen voor economie en innovatie. Want wat dit laatste betreft zijn er vele bedrijven hoogwaardig aan het innoveren in Raalte. Vanuit Sallandse bescheidenheid weten velen dit niet maar ze zijn wel aanwezig maar wat ons betreft zitten er nog veel meer kansen. Het is wel de toekomst. Zie bijvoorbeeld de initiatieven vanuit Green East.
Vele werkgevers geven aan een personeelstekort te ervaren, waardoor hun economische groei geremd wordt. Beschikbaarheid van voldoende en passend geschoolde arbeidskrachten vormen belangrijke speerpunten in de komende jaren. Wij ondersteunen dat ook van harte dat regionaal dit wordt opgepakt via een Human Capital Agenda met actieprogramma en een ontwikkelfonds.
Door alle activiteiten in regioverband kun je vragen stellen over regionale democratie. D66 zal daar verder op ingaan.

Terug naar de gemeente Raalte.

Ook de wereld in Raalte staat niet stil. Vanuit de medewerkers in dit huis worden op dit moment gevraagd om vele ballen omhoog te houden maar ondertussen ook zelf allerlei omslagen te maken.
De kosten binnenklimaat vinden we fors. We hebben daar over het proces maar ook inhoudelijk veel vragen bij. Wat onze fractie betreft nemen we hier de tijd voor. Niet alleen om het geld maar ook op gebied van duurzaamheid de juiste beslissing te nemen.
De voor ons liggende begroting 2019 en meerjarenraming 2020-2022 laten voor alle jaren een structureel sluitend financieel perspectief zien. Daarnaast wordt een beroep gedaan op eenmalige middelen waarvoor dekking gevonden kan worden binnen de algemene bestemmingsreserve.
Er liggen financieel gezien uitdagingen op het gebied van Jeugd, participatie, duurzaamheid en verkeer en vervoer.  Het is van belang deze veranderingen te realiseren binnen een financieel sluitende begroting en meerjarenraming met een gezonde financiële positie. Dit maakt dat wij kritisch moeten blijven op de keuzes die gemaakt worden binnen de beperkte financiële ruimte die er is. Omdat de gemeente Raalte een gezonde financiële gemeente is maar ook voor de toekomst wil blijven. Een goede positie van de algemene reserve is essentieel. Niet om op te potten, maar zeer nadrukkelijk om al die uitdagingen die ik zojuist benoemd hebt, aan te gaan.

Sociaal Beleid:

Raalte wil zorgen dat inwoners (van jong en oud) zo zelfstandig mogelijk aan de samenleving kunnen deelnemen en hun zelfredzaamheid versterken. In de begroting zien we dat er vele zaken worden ingezet. Maar net als bij de participatie zien we binnen jeugdzorg financieel gezien uitdagingen liggen.
CDA omarmt het CJG; het is een laagdrempelige voorziening om snel in contact te komen met ouders en jongeren die extra zorg nodig hebben. Wij begrepen dat in juli van dit jaar is een vrijgevestigde psycholoog aan het CJG toegevoegd en de eerste resultaten laten zien dat snel en effectief behandeling ingezet kan worden, zonder dat doorverwezen wordt naar duurdere, specialistische zorg. Een voorbeeld van dicht bij de inwoners en korte slagen.

Sport

Als verbindend element in de samenleving, maar ook  voor de gezondheid van onze inwoners, is bewegen c.q. sport essentieel. Wij zijn blij met Tijenraan maar zien ook de discussie over de exploitatie.  Lokaal alternatief zal er straks d.m.v. een motie iets over zeggen.
Sport drijft op vrijwilligers. Zij hebben te maken met vragen en opmerkingen.  Wij hebben een aantal weken geleden al een eerste aanzet gedaan om te komen tot informatie uitwisseling over subsidies. Maar dit kan breder. We roepen op een actievere rol te pakken in informatieverstrekking. Regelingen zijn niet bekend en moeilijk te vinden. Zorg voor heldere communicatie en breng actief regelingen en passende informatie onder de aandacht. Gebruik hierbij de mogelijkheden van sociale media. Daarnaast zouden wij graag zien dat er vanuit dit huis mee wordt gedacht voor de verenigingen. Weet wat er speelt en weest betekenisvol. De PvdA komt  straks met een motie hierover.
Een mooi voorbeeld hoe sport op vrijwilligers draait is Zwembad de Tippe, waarbij een aantal vriendengroepen structureel  zorg draagt voor het openhouden van de Tippe. Dit heeft ertoe geleid dat in het seizoen het zwembad meer en meer de functie van goed betaalbaar een dagje uit  krijgt. Met bezoekers vanuit een grotere regio. Het CDA wil richting de kadernota het college vragen om gehoor te geven en in gesprek te gaan met deze vrienden naar aanleiding van hun  verzoek aan ons voor een extra, nog zeer bescheiden,  eenmalig budget voor een functionele aanpassing aan het gebouw.

Bijdrage AgroFood cluster Regio Zwolle

De AgroFood sector is een belangrijke pijler van de gemeente Raalte. Wij maar ook de gemeente Raalte zien de meerwaarde om de ontwikkeling en de innovatie van deze sector gezamenlijk met de regio vorm te geven. Een aantal jaren geleden is het AgroFood cluster regio Zwolle opgericht in nauwe samenwerking met Kennispoort. De gemeente Raalte heeft toegezegd dit cluster financieel te ondersteunen met 20.000 per jaar. Dit is een extra vrijwillige bijdrage buiten de afdracht aan Kennispoort. Niet iedere gemeente van Regio Zwolle doet deze vrijwillige bijdrage.  Het AgroFood is  begin 2018 opgeheven en de nog enkele overgebleven projecten onder de vlag van Kennispoort zijn geschoven. Ook de financiële bijdrage vloeit door naar de kas van Kennispoort. CDA staan nog altijd achter de stimulatie van ontwikkeling en innovatie van de sector staan, maar dat we wel willen dat het zorgvuldig besteed wordt.
CDA wil dat het College de vinger aan de pols houdt en bij Kennispoort gaat benadrukken dat de bijdrage van 20.000 per jaar daadwerkelijk nuttig besteed wordt aan daar waar we het voor bedoeld hebben, namelijk de ontwikkelingen en innovaties in de AgroFood sector. Er voor te zorgen dat dit geld niet ‘verdwijnt’ in de algemene middelen van Kennispoort. Mocht dit niet voldoende het geval zijn, verzoeken wij het college de vrijwillige bijdrage terug te trekken. Ik hoor graag een reactie van de portefeuillehouder.

Duurzaamheid

De aankomende jaren hebben we wat betreft duurzaamheid een grote opgave, met name op het beleidsvlak. Er zullen belangrijke keuzes gemaakt moeten worden om de doelstellingen te halen.
De grote opgave het aankomende jaar, hoe gaan we om met het opwekken van duurzame energie? Voor het CDA is het van essentieel belang dat hier zorgvuldig mee omgegaan wordt. Voor ons betekend dit dat er heel goed gekeken moet worden naar de energiemix. Dit is het startpunt van de discussie. Het lijkt ons goed dit breed, dus met de samenleving, in te zetten op dit thema. Via een aparte rond-de-tafel gesprek te komen tot brede informatie-uitwisseling.

Circulaire Economie

Het college benoemt in deze begroting een aantal keer de transitie naar een circulaire economie. Circulaire Economie, op het eerste gezicht associeert men circulaire economie met groen en duurzaamheid. MVO Nederland definieert deze term als: “een economisch systeem dat bedoeld is om herbruikbaarheid van producten en grondstoffen te maximaliseren en waarde vernietiging te minimaliseren”.
In het Roalter akkoord hebben wij als gemeenteraad afgesproken om als gemeente de circulaire economie te ondersteunen waar mogelijk. Dit heeft het college over genomen door in de begroting te spreken van een faciliterende rol. Het CDA ziet nog meer kansen om te transitie naar een circulaire economie te stimuleren. Een van deze kansen is om onze ambitie te concretiseren. Wij zullen duidelijk moeten maken aan ondernemers, waar wij als gemeente naar toe willen werken op het gebied van circulaire economie. Op deze manier weten de ondernemers wat ze van de gemeente kunnen verwachten en kunnen wij duidelijke actiepunten ontwikkelen om hen te helpen.
De transitie van circulaire economie ligt niet alleen in de handen van de private sector. Voor de publieke sector liggen er mogelijkheden. Deze kunnen we niet laten liggen. Zo kunnen wij als gemeente, naast de faciliterende rol, een voorbeeld-gevende rol aannemen. Als gemeente kunnen we kijken naar kansen op het gebied van circulaire economie binnen onze eigen organisatie. Deze kansen variëren van het kartonnen koffiebekertje op het gemeentehuis, tot het afvalbeleid van de gemeentewerf.
Een andere rol waar de gemeente veel invloed heeft op de transitie naar een circulaire economie, is de rol van inkoper. Als gemeente kunnen we de markt stimuleren om circulair te denken. Door circulaire economie in op te nemen in ons aanbestedingsbeleid en mee te nemen tijdens contractafspraken, worden ondernemers getriggerd om mee te denken en te werken.
Samenwerking is cruciaal voor het tot stand komen van een circulaire economie. Zo zijn wij als gemeente bezig met de transitie via de economische regio Zwolle. Toch liggen er nog genoeg andere mogelijkheden waar wij als gemeente morgen mee kunnen beginnen. Laten we als gemeente deze kansen benutten en onze gemeente groener, duurzamer en ondernemender maken. Een groot deel van dit College is samen met de regio Zwolle op bezoek geweest in Brussel. Hier stond het thema circulaire economie centraal. Wij zien dan ook graag dat het College dit thema voortvarend opstart . Hiertoe hebben wij een motie opgesteld om te komen tot een kadernotitie voor de kadernota.

Toeristenbelasting

Tijdens de bezuinigingen heeft de Raalter gemeenteraad afgesproken op €60.000 extra op te halen via de toeristenbelasting. Dit tarief werd toen bepaald op 85 cent per persoon per overnachting. Door uitgestelde inflatiecorrecties in te halen, neemt de belasting toe van 85 cent naar 90 cent per persoon per nacht. Het CDA vindt het logisch dat deze uitgestelde inflatiecorrecties wel worden doorberekend. Echter, in de begroting staat dat het college in 2015 een hoger aantal overnachting heeft kunnen registreren door controle en betere informatieverstrekking. Het CDA vindt het belangrijk dat elke toerist even veel betaald om de lastendruk van elkaar te verminderen. Daarom stelt het CDA voor om de extra opbrengsten van de verhoging van de toeristenbelasting te investeren in controles en betere informatieverstrekking. Zo weten ondernemers beter hoe zij om moeten gaan met de toeristenbelasting en kunnen wij als gemeente de stabiliteit van de toeristenbelasting waarborgen en de voorzieningen voor toeristen faciliteren.
Neem dan nu ook de gelegenheid om organisatie en de griffie te bedanken voor opstellen en ondersteunen van de begroting.
Vandaag laatste begroting in oude stijl. Over half jaar de eerste kadernota. Wij kijken uit naar de discussies vanmiddag maar eigenlijk ook wel naar het traject de komende maanden als aanloop richting de kadernota. Het zal een boeiend proces worden.

Guus Temmink
Fractievoorzitter CDA Raalte