Begrotingsperikelen
Dinsdag 30 juni werd de raad gevraagd een richting aan te geven om een dreigend financiëel tekort in de komende jaren op te lossen. Daar het tekort over 4 jaar oploopt tot zo’n 2 miljoen moet ingegrepen worden in met name grote uitgaven posten. Dat zijn de komende jaren de bouw van een nieuwe combi school in Rouveen en de personeelslasten. De CDA fractie heeft een duidelijke keuze gemaakt: De combischool moet doorgaan, bezuinigingen moeten met name gezocht worden in het terugdringen van de personeelskosten. Andere partijen waren iets minder stellig maar een meerderheid is het wel met ons eens dat de bouw van de school door moet gaan.
De behandeling van de kadernota, zoals vorig jaar in juni, is de CDA fractie goed bevallen. Graag waren we daar dit jaar op dezelfde wijze mee doorgegaan. Het ging niet alleen om geld maar ook het richting geven aan beleid en het anticiperen op toekomstige ontwikkelingen. Het college heeft echter gemeend niet tijdig een sluitende meerjarenbegroting te kunnen aanbieden aan de raad.
Dat de beurswaarden afgelopen jaren zijn gestegen naar ballonachtige grootte met een luchtinhoud is wel duidelijk. De ballon is geknapt, de beurswaarde gehalveerd. De beurskrach van een jaar geleden vertaald zich nu bij het opstellen van de gemeente begroting. De crisis heeft ook gemeenteland bereikt: ook Staphorst moet drastisch bezuinigen. De relatief kleine teruggang van gemeente inkomsten van ca 3% per jaar heeft grote gevolgen voor de begroting op termijn. In 2013 een tekort van ca. 1 miljoen. Met deze inleiding is de ernst van de financiële situatie aangegeven. Gezien de omstandigheden heeft het CDA begrip voor het college standpunt nu geen kadernota te behandelen.
Het college van B en W heeft de raad wel gevraagd zich uit te spreken over de richting van de vervolgstappen die noodzakelijk zijn om tot een sluitende meerjarenbegroting te komen. Daartoe heeft het college een opzet gemaakt waarbij alle uitstelbare investeringen zijn geschrapt. Daarna is bekend geworden dat de rijksuitkering nog meer wordt gekort dan was voorzien of anders gezegd ….een afnemende bijdrage van de Rijksoverheid met ca 3%. Gewoon een miljoen minder investeren zou je zeggen, maar dat gaat niet op. Het gaat erom een het tekort weg te werken door te bezuinigen op de kapitaalslasten.
Het CDA beseft dat de gemeente niet te vergelijken is met een commercieel bedrijf, maar toch staan we een bedrijfsmatige aanpak voor om het extra tekort te dekken. We hebben het dan over 1 miljoen in 2013 + de kleinere tekorten in de jaren ervoor die samen ook ca 1 miljoen bedragen. Afstellen van enkele grote investeringen, zoals de combischool, zou soelaas bieden maar is wat de CDA fractie betreft onverstandig. Wanneer de inkomsten structureel dalen, en dat is nu het geval, moeten we dat compenseren met structurele uitgaven.
Gedurende de afgelopen jaren heeft het CDA telkens haar zorg geuit over het steeds maar uitbreiden van personeel voor nieuw beleid. Nu wordt de noodzaak groot, nadrukkelijk te kijken naar de personele bezetting. Het dreigende tekort in de komende jaren moet naar onze mening vooral opgelost worden door een afname van de personeelskosten en dus het terugbrengen van de loonsom binnen de gemeente. Het college stelt voor 75 duizend in 2009 en daarna jaarlijks 125000 te kunnen bezuinigen op deze post. Dat is niet voldoende. Daarnaast stelt het college voor extra formatieplaatsen op te nemen en die staan nog steeds in het concept. Per saldo wordt niet bezuinigd op personeel maar gaan de personeelslasten in 2010 met zo’n 100 duizend euro omhoog. Het CDA vindt het niet verantwoord nu nog extra fte’s of extra loonsom in de begroting op te nemen ook al staan die daarin als ‘niet uitstelbaar’. Dat geldt ook voor een salaris aanpassing van de wethouders.
Om de begroting sluitend te krijgen stelt het CDA het volgende voor:
De loonsom in 2010 niet verhogen met extra formatieplaatsen In 2010 2% besparen op de personeelskosten Vanaf 2011 3% extra besparen op personeelskostenDoor het niet invullen van vacatures die wel al in de begroting staan maar nog niet zijn aangenomen en verder een geleidelijke bezuiniging op de totale personeelskosten kan deze reorganisatie op natuurlijke wijze worden gerealiseerd
Enkele andere posten waarop bezuinigd kan worden maar waar relatief kleine bedragen mee gemoeid zijn:
Onderwerpen die het CDA niet wil uitstellen of die niet gebruikt mogen worden om de crisis te bestrijden:
Combischool Rouveen:
Het CDA vindt dat de combischool door moet gaan volgens schema. Gezien de huidige marktsituatie is het realistisch, dat ruim onder het beschikbare budget gebouwd kan worden. Ook blijken subsidies beschikbaar te zijn, deze moeten ook in mindering gebracht worden op het bestaande budget. Al met al kan dit een forse besparing opleveren (zo’n 9 ton)
De CDA fractie wil geen extra lasten ten gevolge van en tijdens een kredietcrisis bij de burger neerleggen. Een extra verhoging van de OZB boven de voorgestelde 7,25% plus de inflatiecorrectie, zoals het college voorstelt hebben wij afgeraden
Ook extra verhogingen van 3% voor leges vinden wij onverstandig. Nogmaals geen extra lasten bij de burger tijdens de kredietcrisis.
Het college heeft gevraagd richting te geven aan de te nemen vervolgstappen om een sluitende meerjarenbegroting te krijgen. Met bovengenoemde voorstellen heeft de CDA fractie deze richting gegeven. Het CDA wenst het college alle sterkte om samen met ons de financiële tegenvallers te bestrijden.
Financiële situatie nadat het college al een aantal uitstelbare investeringen heeft geschrapt:
2010
2011
2012
2013
Saldo conform begroting 2009
57
-57
-456
-683
Uitstel A28
0
0
288
360
Totaal
57
-57
-168
-323
Gevolgen crisis
-625
-920
-1410
-1700
Gevolgen autonome ontwikkelingen
-298
-300
-300
-285
Totaal
-866
-1277
-1878
-2308
Dekkingsmiddelen
942
866
674
893
Totaal
76
-411
-1204
-1415
Bezuinigingen college
361
431
431
431
Totaal
437
20
-773
-984
Nieuw, volgens college niet uitstelbaar beleid
-361
-266
58
-101
Totaal
76
-246
-715
-1085
De negatieve totaal bedragen moeten positief of 0 worden door bezuinigingen of extra inkomsten.