Stappenplan beheer Natura 2000 gebieden
Het CDA wil de komende tijd alles op alles zetten om er voor te zorgen dat boerenbedrijven in de buurt van Natura 2000-gebieden zich kunnen blijven ontwikkelen. Dit stelde CDA-Kamerlid Eddy van Hijum deze week tijdens een bijeenkomst van de Land- en Tuinbouworganisatie (LTO) in de gemeente Dinkelland. “We hebben prachtige natuur in onze provincie, maar we moeten boeren weer als bondgenoot gaan zien in het beheren daarvan”, stelde Van Hijum. “De regelgeving is doorgeschoten en zet gebieden op slot”. Samen met medekandidaat-Kamerlid en agrariër Jaco Geurts stelde Van Hijum daarom een stappenplan op, dat in provincies kan worden gevolgd bij het opstellen van beheerplannen rond natuurgebieden. Hierin staat onder meer dat het CDA geen landelijke of provinciale ‘koppen’ op Europese natuurdoelen wil en alleen oplossingen accepteert die haalbaar en betaalbaar zijn. De komende maanden willen de Kamerleden samen met Staten- en gemeenteraadsleden de beheerplannen aan deze criteria toetsen.
Dit is het stappenplan:
Eén goed beheerplan is de oplossing om boeren weer ruimte te geven. Om hier toe te komen dienen 10 stappen te worden gezet op weg naar een betere inpassing van de Natura2000.
1. In een beheerplan dienen alleen natuurwaarden (planten, dieren en habitats) van de “prioritaire” lijst opgenomen te zijn. Beheerplannen dienen daarop gescreend te worden.
2. Alle maatregelen uit het beheerplan dienen getoetst te worden of deze een relatie hebben met de natuurwaarden van de “prioritaire”lijst. Hebben maatregelen geen relatie dan dienen deze te worden geschrapt.
3. In de beheerplannen wordt de Kaderrichtlijn Water (KRW) vaak meegenomen. De KRW kent een derogatiemogelijkheid tot 2027. Beheerplannen moeten getoetst worden of de ruimte is genomen tot 2027 om de gestelde doelen te bereiken.
4. In zowel Natura 2000 als de KRW zit ook de mogelijkheid om te komen tot een sociaal-economische afweging. Alle maatregelen die een directe relatie hebben met het behouden van natuurwaarden van de “prioritaire” lijst moeten sociaal-economisch getoetst worden. Als hieruit blijkt dat maatregelen onbetaalbaar zijn en/of de sociaal-economische gevolgen zijn groot; dan dient afgeweken te worden of te worden getemporiseerd.
5. Bij het opstellen van een beheerplan lijkt het een automatisme te worden om tot een fors pakket hydrologische maatregelen te komen. Waarbij vaak wordt gekozen voor peilverhoging en opkoop van gronden. Feitelijk zijn beiden nooit een letterlijke verplichting als gevolg van de Natura2000 of KRW: het is een keuze. Voor de dure geldverslindende maatregelen en grondopkoop moet worden gezocht naar alternatieven welke kunnen rekenen op draagvlak.
6. Programmatische Aanpak Stikstof(PAS) zal de stikstofuitstoot in Nederland doen verminderen. In de beheerplannen dient deze systematiek centraal te staan. Er is geen enkele verplichting, het is zelfs ongewenst, om toe te werken naar een kritische depositiewaarde. De vigerende wetgeving verplicht hier niet toe. De recente wijzigingen van de Crisis en Herstelwet en de Natuurbeschermingwet (NBwet)waarin bestaand gebruik nader geregeld is (nb laatste wijziging moet nog door de Eerste Kamer) leveren een nieuw juridisch fundament om bestaande bedrijven de ruimte blijven geven.
7. Een belangrijke vervolgstap is het legaliseren van feitelijk bestaand gebruik dat plaatsvond op 31 maart 2010. In het kader van de PAS wordt gewerkt aan de mogelijkheden om het legaliseren – conform de eisen van de Habitatrichtlijn – van bestaand gebruik te onderbouwen. Dat moet leiden tot het legaliseren van activiteiten die tussen 7 december 2004 en 31 maart 2010 hebben plaatsgevonden of zijn opgestart.
8. De regering moet toezeggingen om specifieke Natura 2000 gebieden uit te zonderen nakomen. Echter, een juiste invulling van beheerplannen conform stappenplan is veel belangrijker.
9. Staatssecretaris Bleker heeft met de brief over de Hedwigepolder aan de EC laten weten dat Nederland zelf verantwoordelijk is voor de eigen keuzes in het Natuurbeleid. De aanpak van de Natura 2000 problematiek vergt eenzelfde eigenstandige en eigenwijze houding van provincie- en gemeentebesturen. 100% juridische zekerheden zijn tot aan uitspraken van de Raad van State nooit te geven. Toch zijn sinds het ontstaan van de NBwetvergunningplicht duizenden rechtsgeldige vergunningen verleend. Langs de combinatie van een juist ingevuld beheerplan, de PAS en de Crisis- en Herstelwet kunnen weer veel rechtsgeldige vergunningen worden verleend.
10. Als sluitstuk dient de Nieuwe Natuurwet zodanig ingericht te worden dat op het platteland een nog werkbaardere situatie ontstaat.
Jaco Geurts
Eddy van Hijum
Ger Koopmans