Waterschapsverkiezingen, wat moeten we ermee?
Stelt u zich voor: ik ben een doorsnee burger en u vraagt aan mij wat het Waterschap doet. De kans is groot dat u als antwoord krijgt: goede vraag, weet ik zo niet. Of met een beetje meer geluk: die zorgen voor een schoon water. En zeker, er zijn ook mensen zijn die zich er meer in verdiept hebben, maar over het algemeen leeft het waterschap niet zo bij de bevolking. Is dat een probleem? Moeten we daar wat aan doen? Vooral op gezette tijden uitleggen wat er gedaan wordt met de waterschapsbelastingen, maar verder niet zo’n punt van maken.
Maar vind ik de waterschappen dan niet belangrijk vraagt u zich af. Wel zeker, de waterschappen zijn zeer belangrijk en moeten wat mij betreft ook blijven bestaan. We moeten het echter niet politiek maken. De waterschappen zijn één van de oudste, zo niet de oudste, instanties in Nederland. Niet vreemd omdat water door de jaren heen één van de grootste bedreigingen van ons land is gebleken. Zee en rivieren begrenzen en doorkruisen ons land en zorgen op gezette tijden voor hachelijke situaties. Anderzijds is water juist ook belangrijk voor ons bestaan, als grondstof, als drinkwater maar denk ook aan vaarwegen, havens en recreatie. Goed dat de waterschappen ervoor zorgen dat de noden en deugden van ons water goed beheerd worden.
Maar waterschapsverkiezingen vind ik een vorm van over-democratisering. Het waterschap is een instantie met een vaste taakstelling, namelijk het regelen van de waterhuishouding. Ervoor zorgen dat de dijken en waterkeringen op orde zijn, er waterbergingen zijn voor tijden van hoog water en overstromingen, dat er schoon water uit de kraan stroomt, de kwaliteit van zwemwater bewaakt wordt etc. Water waar nodig tegenhouden of juist laten stromen.
Door die vaste taakstelling is het ook niet nodig een bestuur rechtstreeks door de burgers te laten kiezen. Het is juist van belang die taakstelling vast te houden. Door het bestuur politiek te maken, bestaat het risico dat verkiezingscampagnes bepaald gaan worden door leuke dingen en dat moeten we voorkomen. Waterschappen moeten niet worden opgeheven en ook niet ondergebracht worden bij een andere politiek orgaan zoals de provincie of rijkswaterstaat. Dan bestaat het risico dat vanwege financiële nood ook bezuinigd wordt op de budgetten van de waterschappen en dus op de veiligheid van ons land. Of dat het waterschap taken krijgt die niets te maken hebben met datgene waarvoor ze opgericht zijn. Nee, een zelfstandig waterschap is nodig voor de veiligheid en leefbaarheid van Nederland.
Daarvoor is een kundig bestuur nodig. Ik zeg daarmee niet met rechtstreekse verkiezingen op partijen geen kundige waterschapsbestuurders aan het bewind kunnen komen. De kandidaten op de kieslijsten voor het waterschap zijn over het algemeen capabel genoeg, maakt u zich daarover geen zorgen. Deze verkiezingen op 18 maart gaan gewoon door en maakt u vooral gebruik van uw recht om te stemmen. Maar verkiezingen voor een taakgebonden organisatie zijn niet nodig. De kiezer ziet het ook niet zitten is de afgelopen keren gebleken. Er zijn al verschillende pogingen gedaan de burger erbij te betrekken. Eerst door schriftelijk te stemmen, later aparte waterschapverkiezingen met een dramatische opkomst en nu samen met die van de Provinciale Staten. Het leeft niet en het is niet nodig.
Daarom pleit ik voor het afschaffen van deze rechtstreekse verkiezingen en het bestuur (personen en geen partijen), indirect te laten kiezen door provinciale staten of gemeenteraden.
Jacob Spiker