Wie moet wie helpen?

Pasgeleden vroeg het college aan de raad verschillende budgetten voor:
Centrum voor Jeugd en gezin
Uitbreiding vluchtelingenwerk
Uitbreiding ouderenwerk

De CDA fractie zegt: soms noodzakelijk, soms wellicht nuttig, soms teveel van het goede. Het blijft moeilijk nee te zeggen tegen extra mogelijkheden om zwakkeren te helpen, maar we moeten uitkijken niet te verzanden in 'de overheid regelt het allemaal voor u!' De CDA fractie blijft ermee worstelen.Steeds vaker worden we geconfronteerd met extra personeel voor hulpverlening. Dit zijn altijd moeilijke onderwerpen. Immers we willen allemaal dat schrijnende gevallen geholpen worden. Maar om voor ieder probleem een loket of hulpverlener in te stellen gaat de CDA fractie in Staphorst wat ver. We moeten ervoor waken als overheid niet alle problemen op te willen lossen. Er is ook nog zoiets als eigen initiatief. Dat de overheid daarbij een coordinerende rol kan spelen is op zich goed. Wat betreft vluchtelingenwerk in Staphorst kunnen we constateren dat er goed werk wordt verricht. Doordat er meer vluchtelingen in onze gemeente zijn komen wonen is het begrijpelijk dat hiervoor meer uren nodig zijn. De intentie moet zijn de nieuwe bewoners te helpen hun weg in Nederland en in ons geval Staphorst in het bijzonder te vinden. Door de inzet van vluchtelingenwerk met veel vrijwilligers wordt ernaar gestreeft statushouders zelfstandig te kunnen laten functioneren. Hetzelfde geldt voor ouderwerk, weliswaar met een andere doelgroep. Ouderenwerkers proberen ouderen zo lang mogelijk zelfstandig te laten functioneren.
 
Het probleem zit vaak bij schrijnende gevallen. Bijvoorbeeld ouders met een kind dat voor veel problemen zorgt en waarvan de ouders ten einde raad zijn hoe dat op te lossen. Een veelgehoorde klacht is dat ze van de ene instantie naar de andere gestuurd worden zonder dat het probleem daadwerkelijk aangepakt wordt. De tendens is nu dat om dat 'van het kastje naar de muur sturen' op te lossen, een coordinator wordt toegevoegd zodat dat minder wordt. Op zich een nobel streven, maar wij hebben twijfels of dat allemaal gaat werken. Er komt telkens een laag bij, zonder dat er onderaan de rij iets verdwijnt. Het lijkt er vaak op dat instanties zoals bijvoorbeeld reïntegratiebureaus en dergelijke hun patienten vaak zolang mogelijk proberen vast te houden. Hierdoor wordt het allemaal erg duur en de vraag is of dat in de toekomst vol te houden is. De belastingbetaler moet het namelijk wel allemaal betalen. Naar ons idee kan een centrum voor jeugd en gezin of welke coördinerende instantie ook best een goede wending geven aan de problemen die er zijn, maar dan moeten we de hele keten reorganiseren.

Wat dat betreft spreekt onderstaand artikel uit De Volkskrant over 'Eigen kracht Conferenties' voor zich:

Eigen Kracht: de regie in eigen hand!

Wat is er mis met de jeugdzorg?

'De jeugdzorg is van de jeugdzorg, niet van de kinderen en hun families. Laatst vroeg ik een klas hulpverleners in spe naar hun dromen. Ze hadden allemaal hun favoriete doelgroep: verslaafden, mishandelde kinderen. En die zouden ze gaan redden. 'De echo van die heldenfantasie zit de hulpverlening dwars. Hulpverleners bieden hulp, ze bedenken plannen en interventies en daarmee overrompelen ze niet zelden de mensen die ze willen bijstaan. Daarbij is de zorg zo versnipperd dat een probleemgezin wel met tien verschillende hulpinstanties te maken heeft. Voor je het weet, werken die langs elkaar heen. Dus komt er een hulpverlener die de hulpverlening gaat coördineren. Ondanks al deze inspanning sterven er vijftig kinderen per jaar aan kindermishandeling. De jeugdzorg heeft Savannah niet kunnen redden. Het is een gekmakende mengeling van verstikkende bemoeienis en verwaarlozing.'

Hoe kan het beter?

'Geef de families de regie. Dat klinkt paradoxaal. Een gezin heeft niet voor niks hulp nodig. Er is wat aan de hand. Het zoontje van zeven is onaanspreekbaar en vernielzuchtig. Vader en moeder zijn overspannen. Er zijn schulden. Er wordt gedronken en geslagen. Het gezin is overduidelijk niet in staat om hun leven op orde te krijgen. Daarom moet je hulptroepen mobiliseren. 'Zelfs de meest problematische gezinnen blijken een netwerk te hebben. Dat is ook het trieste van de reconstructies van de moord op Savannah of de brand in Roermond waarbij zes kinderen omkwamen. Achteraf blijken er buren en familieleden te zijn geweest die zagen dat het misging. 'Wij willen die betrokkenheid vooraf mobiliseren. Daarvoor organiseren wij Eigen Kracht Conferenties waar het gezin met familieleden en naasten gezamenlijk een plan maakt om de problemen op te lossen of te beheersen. Gemiddeld komen op zo'n conferentie vijftien mensen: ooms, tantes, oma's, buren en familievrienden. Vaak hebben ze ieder voor zich geprobeerd iets te doen, maar dat is mislukt. Door ze samen te brengen worden hun krachten verenigd. Dan blijken familieleden die de moed hadden opgegeven toch bereid om te helpen. 'De gemaakte plannen bestaan gemiddeld uit achttien afspraken. Dat kunnen onbenullige afspraken zijn: dat de kinderen om de week in het weekend bij oma en opa logeren, maar ook een draaiboek wat kinderen en buren moeten doen als er aanwijzingen zijn dat moeder een psychotische aanval krijgt. Een deel van de afspraken bestaat uit vragen aan de hulpverlening. Er is hulp nodig om de schulden te saneren. Er moet relatietherapie komen voor vader en zoon.

'Als de plannen klaar zijn, worden ze voorgelegd aan iemand van bureau Jeugdzorg. Die moet beoordelen of het veilige plannen zijn. In de praktijk blijken de plannen bijna altijd veilig. De familieleden weten doorgaans heel goed welke gevaren het kleinkind of het nichtje loopt.

Wat levert dat op?

'Kinderen en jongeren die onderwerp zijn geweest van een conferentie zijn geraakt dat zoveel familieleden en naasten zich om hen bekommeren, maar ze zeggen ook vaak dat het de zwaarste dag van hun leven was, omdat het zo confronterend is. En dat is het meestal ook voor de ouders.

'Bij de huidige problemen met Marokkaanse jongeren die voor overlast zorgen wordt steeds gevraagd: waar zijn de ouders? Maar eigenlijk zou je de vraag moeten stellen, waar zijn de ooms, de tantes en de grootouders? Vervolgens blijkt dat bij de voorgestelde strenge maatregelen, zoals internaten of kampementen, de familie buiten spel wordt gezet.

'Wij proberen de familie en andere naasten in staat te stellen om de problemen aan te pakken. Die aanpak werkt zowel bij autochtone als bij allochtone probleemgezinnen. We hebben ook Marokkaanse, Antilliaanse, Turkse en Nederlandse medewerkers om die conferenties te organiseren.

'Het grootste voordeel van deze aanpak is dat de plannen die eruit voortkomen op steun kunnen rekenen van de betrokkenen. Mensen kiezen voor een oplossing, ze krijgen die niet opgedrongen. In het plan wordt ook afgesproken wie controleert of de afspraken worden nagekomen. Zo mobiliseer je ogen en oren die alarm kunnen slaan als het weer mis dreigt te gaan.'

Wat zijn de risico's?

'We hebben inmiddels zeshonderd conferenties gehad. We weten dat het werkt. Maar in vergelijking met de totale jeugdzorg zijn onze zeshonderd conferenties een druppel op de gloeiende plaat. In Nieuw-Zeeland heeft elk gezin dat een ingreep van de kinderbescherming boven het hoofd hangt, het recht om eerst de eigen problemen op te lossen. Dat zou in Nederland ook kunnen. Elke familie die in aanraking komt met jeugdzorg, heeft dan recht op een Eigen Kracht Conferentie. Dat kan enorme effecten hebben voor de jeugdzorg. Maar dan moeten we wel het eigen karakter bewaken.

'Onze aanpak is veel effectiever dan de gewone jeugdzorg. Dat kan politici ertoe zetten om deelname aan een Eigen Kracht Conferentie te belonen. Iemand die schuldig is bevonden aan huiselijk geweld krijgt dan de keuze opgelegde hulp of een Eigen Kracht Conferentie. Of mensen die meedoen aan een Eigen Kracht Conferentie krijgen voorrang bij wachtlijsten.

'Maar dat stimuleert calculerend gedrag. Dan gaan mensen meedoen om een voordeeltje of om ergens van af te wezen. Dan komen er wel meer conferenties, maar neemt de effectiviteit af. Het is van essentieel belang dat families zelf zo'n conferentie willen. Het moet niet methode 48 of interventie 243 van de jeugdzorg worden. De families moeten het initiatief houden en daarmee de zeggenschap over hun leven.