Eerste termijn programmabegroting CDA Twenterand 2023

Voorzitter,

Heel veel mensen leven in onzekerheid. Er is nogal wat aan de hand in de wereld, ook in ons Twenterand. Covid-19 is nog niet helemaal voorbij en lijkt steeds opnieuw de kop op te steken. Gelukkig is het openbare leven weer op gang gekomen.

Ook de oorlog in Oekraïne houdt ons bezig. Het is zo dichtbij, de mensen ervaren dat ook echt zo. Gelukkig konden we als Twenterand aan veel vluchtelingen uit Oekraïne een veilige plek bieden. Geweldig om te zien hoe onze inwoners de handen  uit de mouwen staken en allerlei activiteiten ontplooiden om de mensen een goed thuis te geven.

Ook financieel zijn er veel zorgen. We denken aan de hoge gasprijzen. Hierdoor is er veel onzekerheid ontstaan bij een hele grote groep inwoners. ‘Kan ik straks mijn energierekening nog wel betalen?’, is een veelgehoorde vraag. Dat geldt voor de particulieren, maar zeker ook voor onze verenigingen, instellingen, stichtingen, ondernemers en andere organisaties. De spanning is hoog of het hoofd nog boven water gehouden kan worden.

Toen we afgelopen jaar nieuw aantraden als CDA fractie werden we al snel geconfronteerd met het rapport Twenterand Duurzaam Financieel Gezond. Daarin konden we lezen dat de financiële positie van Twenterand onvoldoende en kwetsbaar was. Daarin werd duidelijk dat andere keuzes gemaakt moeten worden en dat het zeker niet zo verder kon als de afgelopen tijd. Gelukkig zijn er meevallers, maar daar mogen we natuurlijk in het begroten niet vanuit gaan. Daarom is het belangrijk dat goede keuzes gemaakt worden.

Het college geeft aan een duidelijke keuze te maken waar zij met Twenterand naar toe wil: Een economisch sterke gemeente met een sociaal kloppend hart. We vinden het jammer dat pas in 2024 de kadernota komt met daarin de uitwerking van de concrete voorstellen.

In de Programmabegroting lezen we een aantal zaken die ook in ons verkiezingsprogramma staan, daar zijn we natuurlijk heel blij mee,  echter hebben daar nog wel kanttekeningen bij. We zullen daar straks op ingaan.

Energiearmoede
Tijdens de bespreking van de Berap is gesproken over de gelden richting de reserves. Toen is ook het punt energiearmoede besproken. Destijds is gesproken over een budget voor particulieren die in de problemen komen. Dit vinden wij erg belangrijk. Daarnaast hebben wij de volgende vraag:
- Is het college met ons van mening dat er grote financiële zorgen zijn bij verenigingen en instellingen?
- Wat kan budget beschikbaar gesteld worden aan deze verenigingen en stichtingen? Wij verzoeken u uw antwoord te motiveren.

Behoedzaamheidsreserve
- We lezen dat gewerkt wordt naar een reserve van 7,5 miljoen, jaarlijks 2,5 miljoen, waar komt dit geld vandaan?

We zullen nu ingaan op de verschillende onderdelen van de begroting.

Programma Sociaal Domein

Jongerenwerk
Wij vinden de prestatieverantwoording van het jongerenwerk niet compleet. We missen de cijfers van de andere instellingen.
- Wij willen ook de informatie van de andere aanbieders in onze gemeente zien.
- Graag zien wij deze gegevens ook verwerkt in de tabel zoals die staat aangegeven op pagina 26 en 36.

Werkvoorziening
De Soweco is opgeheven, deze mensen staan nu op de loonlijst van de gemeente.
- Wat is het voordeel van het opheffen van Soweco?
- Heeft het opheffen het beoogd effect behaald en wat is het financiële voordeel hiervan?
- Zijn alle inwoners uit Twenterand die werkzaam waren bij Soweco op hun plek gekomen?

Gezondheidszorg
In de Programmabegroting wordt gesproken over eenzaamheid.
- Het college wil eenzaamheid ten lijf gaan. Ze wil de doelgroep breder trekken. Waar denkt het college aan?
- Welk budget Is hier voor beschikbaar en is dit voldoende?

Bij de doelenboom Gezondheidszorg zien we een grafiek met metingen.
- Bij de metingen zien we dat er geen voorlichting meer is over middelgebruik door Tactus. Het CDA Twenterand vindt preventie heel belangrijk. Waarom is hiervoor gekozen?
- Hoe wordt de voorlichting op de basisscholen straks ingevuld?

Programma Ruimte

Verkeer
We lezen over een onderzoek naar het realiseren van een zuidelijke rondweg te Vriezenveen. We willen vragen:
- In hetzelfde onderzoek ook mee te nemen wat het effect is van de aanleg van de zuidelijke rondweg op het verkeersinfarct Westeinde/Krijgerstraat/Koningsweg.
- Is het college bereid wanneer blijkt dat het geen effect heeft op de afname van het infarct dan ook een studie op te stellen voor aanpassing van deze kruising?

Al jaren wordt gesproken over de verkeersveiligheid en het eventueel aanleggen van een fietspad van De Pollen naar Bruinehaar.
- Wat zijn de ontwikkelingen in de eventuele aanleg van dit fietspad?
- Heeft het college hiervoor al initiatieven genomen en zo ja, welke?

Wonen
We zien dat er aandacht is voor wonen. Daar zijn wij heel blij mee, want dit was voor ons ook een speerpunt in ons verkiezingsprogramma. Het college is van plan voor 2031 550 nieuwe woningen te realiseren. Het CDA vindt dat te weinig, gezien de opgave in de provincie (60.000 woningen voor 2030). - Hoe ziet het college hun doelstelling in relatie tot die van de provincie?

We missen in het woonbeleid visie en daadkracht.
- Welke woningen wil het college realiseren?
- We lezen dat er in 2023 stappen gezet zullen worden voor het bouwen van woningen voor speciale doelgroepen. Aan welke doelgroepen moeten we hierbij denken? En hoe verhoudt zich dat tot de betaalbaarheid van deze woningen?
- Hoe zien de verhoudingen eruit m.b.t. de sociale huurwoningen/ starterswoningen/seniorenwoningen/vrije woningbouw?
- Waar wil het college de woningen realiseren?
- Welke inbreidings- en uitbreidingsgebieden zijn in beeld en hoe concreet zijn deze locaties?
- Hoe ziet het college de ontwikkeling van deze locaties, gezien de langdurige processen (lees planontwikkeling en procedures) die dit met zich meebrengt, in hun doelstelling tot 2031?

We vragen opnieuw aandacht voor verpauperde gebouwen.
- Hoe ver is het met het oude pand van de Rabobank in Vriezenveen?
- Klopt het dat de samenstelling van de eigenaren gewijzigd is?
- En zo ja, zijn gesprekken gaande?

Energie
Ook wordt er gesproken over Gazprom, een lastig en gevoelig punt. Er wordt aangegeven dat aan het contract met Gazprom risico’s zitten.
- Wat is het standpunt van het college inzake het aanhouden van het contract met Gazprom?

Programma Economie en vrijetijdsbesteding

Toerisme
We zien dat het doel is dat er een aantrekkelijk en variërend recreatief en toeristisch aanbod moet komen. We lezen in de subdoelen en de activiteiten alleen inzet op cultuur.
- Hoe wordt er ingestoken op het toeristisch aanbod?

Centrumvisie Vriezenveen
We lezen dat in 2023 een vervolg gegeven wordt aan de uitvoering van de centrumvisie Vriezenveen.
- Hoe concreet is dat?
- Wat is de planning?

Regionale samenwerking
Het college geeft aan dat samenwerken een absolute voorwaarde is en essentieel is om deel te nemen aan rijksregelingen en regiodeals. Wil je als gemeente aanspraak maken op deze gelden dan dien je actief mee te doen. In het BV Twenterand rapport van wethouder en ondernemers in Twenterand staat: ‘De gemeentegrens is niet de grens waar de samenwerking ophoudt.’
- Wat is de actuele stand van zaken ten aanzien van het wel of niet ondertekenen van de Sociale Economische Structuurvisie Twente en de aansluiting bij Twenteboard?

Het CDA wil niet dat Twenterand en haar ondernemers de aansluiting met de regio mist. Tevens omschrijft het doel ‘stimuleren van duurzame werkgelegenheid’ en als subdoel ‘proactieve inzet regionale samenwerking’

Toekomstvisie
In 2023 worden diverse visies, plannen en nota’s herschreven en/of geactualiseerd, waaronder detailhandelstructuurvisie, een nieuwe Leader, een sportvisie, een cultuurreducatieplan basisonderwijs en de nota vrijetijdseconomie.
- Wanneer kunnen we die verwachten?
- Welke kosten brengen deze zaken met zich mee?
We zijn blij met de boomdeeldagen, het CDA stimuleert de aanplant van groen.

De kosten voor LEADER periode worden ten laste gebracht van het werkbudget economie en/of het kernbudget.
- Zijn deze budgetten hier wel voor bedoeld?
- En wat is het risico als deze budgetten onvoldoende blijken te zijn?

We lezen dat de Detailhandelsstructuurvisie in 2023 wordt opgeleverd. Om een visie opnieuw op te stellen zijn gesprekken nodig en die hebben door
corona niet plaats gevonden, lezen we in de Programmabegroting.
- Gaat college alsnog in gesprek hierover?
- Zo ja, wie worden uitgenodigd voor deze gesprekken?
- Komt er dan nu wel een goede visie?
- Is het misschien nodig deze met een jaar uit te stellen?

Huisvesting ondernemers
Revitalisering van de Garstelanden heeft niet gelijk te maken met het stikstof probleem. Ook al zit dit naast een Natura 2000 gebied. Een ICT-bedrijf kan zich hier prima vestigen. Ook andere soorten bedrijven die werkgelegenheid bieden voor onze inwoners.
- Wat is de actuele status inzake revitalisering van de Garstelanden?
- Hoeveel ruimte is nog beschikbaar op dit moment?

Bewegingsonderwijs basisscholen
Komend schooljaar moeten basisscholen kinderen twee uur bewegingsonderwijs aanbieden (dit was een uur per week)
- Wil het college bij het facilitairen van de accommodatie hierbij ook de mogelijkheid meenemen van het schoolzwemmen?
- Hoe denk het college te voorzien in voldoende accommodaties cq. voorziening om twee uur bewegingsonderwijs mogelijk te maken?

Sport
Vitalere sportverenigingen is een subdoel van de doelenboom Sport.
- Wanneer komt de nieuwe ‘sportvisie en sportaccommodatiebeleid?

Bedrijfsvoering

- Wat betekent de energiecrisis voor de gemeentelijke gebouwen?
- We zien dat structurele loonkosten gedekt worden uit extra opbrengsten van het grondbedrijf. Hoe zeker is die dekking vanuit het grondbedrijf?

Voorzitter, we sluiten af. Twenterand is een mooie gemeente. De inwoners van onze gemeente, maar ook buurten, verenigingen, stichtingen, scholen, kerken, zorginstellingen en ondernemers: ze leveren allemaal een unieke bijdrage aan onze samenleving. Iets om trots op te zijn. Voor ons de taak die mensen en organisaties het vertrouwen geven om te doen waar ze goed in zijn. Vertrouwen over en weer is belangrijk. Samen dienen we te werken aan een duurzame en toekomstgerichte gemeente, waar het voor iedereen goed toeven is.

Fractie CDA Twenterand
Oktober 2022