Inbreng CDA Twenterand begroting 2022

Hieronder de inbreng van de CDA fractie m.b.t. de begroting 2022

En dan zijn we alweer bij de laatste begroting aanbeland van deze raadsperiode. Vier jaar geleden een nieuw coalitieakkoord: Kernachtig en veranderd Twenterand. Vier jaar werken aan onze samenleving in Twenterand, dag in dag uit, en dan ook nog ineens een pandemie die de wereld ontwricht. Maar waar is iedereen nu eigenlijk aan toe?

We zijn nog lang niet af van corona. Hoe gaan we de winter in? Waren de steunmaatregelen voldoende om de bedrijven van talloze ondernemers blijvend overeind te houden? Wat betekent een winterseizoen voor de mensen die in de zorg werken? Allemaal mensen die óók in Twenterand wonen. Mensen waarvoor wij als samenleving en lokale overheid oog moeten houden. Zekerheden lijken er niet meer te zijn. Wat doet dat met de psychen en de kloof tussen hen die meekunnen en hen die dat niet meer kunnen, om welke reden dan ook? Daar maken wij ons oprecht zorgen om.

Wendbaarheid

Wendbaarheid is het nieuwe toverwoord in overheidsland. Hoe geven we antwoord op veranderingen die zich steeds vaker lijken aan te dienen? Een paar jaar geleden ging het hier in de raad over een krimpende bevolking, woningen die jarenlang te koop stonden of de trek van het platteland naar de stad. En duurzaamheid was de sluitpost van de begroting.

Anno 2021 kijken we daar toch weer met andere ogen tegenaan. De financiële zorgen rond de betaalbaarheid van de jeugdzorg bleken helaas een constante factor, terwijl het meer om de mensen zou moeten gaan die de zorg nodig hebben. Maar hoe gaan we daarnaast om met woningprijzen die de pan uit rijzen? Energie die we duurzaam willen opwekken, maar die we simpelweg niet via een energienetwerk kunnen ontsluiten. En dat ook nog eens in een energiemarkt die op dit moment ineens van de leg is, met gigantische prijsstijgingen als gevolg. Mogelijkheden voor asbestsanering, maar wie betaald de kosten? Schaarste alom in de bouw, niet alleen in arbeid, maar nu ook in materialen.

Als CDA willen we geen rampspoed spreken, en ja de markt zal ook wel weer eens stabiliseren. Maar we maken ons wel zorgen hoe we hier vanuit de gemeente antwoord op kunnen blijven geven. Daarom geldt voor CDA Twenterand!

• De mens centraal Dit blijft dat ook het belangrijkste uitgangspunt. De lokale overheid moet er echt voor de burger zijn.
• Een open vizier blijft nodig. De toekomst die we nu denken te voorspellen, blijft een inschatting op basis van de beelden en kennis van nu.
• Creëer houvast en probeer een stabiele overheid te zijn voor inwoners, ondernemers en samenwerkingspartners.

Beste college, hoe geeft u vorm aan enige vorm van stabiliteit, in de wetenschap dat in maart verkiezingen zijn? Over het graf heen regeren lijkt een politieke doodzonde, maar is het niet ook eens tijd om daarover na te denken? Een duidelijke visie meegeven vanuit ervaring helpt een volgend college alleen maar. Graag een reactie.

Fundament:

De benaming van het programma geeft het eigenlijk al aan: Fundament. Hierop is alles gebouwd en is dus eigenlijk het belangrijkste onderwerp want zonder een fundament staat alles op losse schroeven.

Hoe staat dit fundament er nu voor nadat dit college er mee aan de slag is gegaan.

Eind 2020, ja u hoort het goed, eind 2020 is het college van mening dat er een goed gekeken moet worden naar de financiële boekhouding en hoe deze gezonder gemaakt kan worden.

Men heeft er zelfs een mooie benaming voor bedacht: “Duurzaam Financieel Gezond Twenterand”

Maar om na 2jaar pas te gaan kijkenwaar men het geld aan uitgeeft en waar dit eventueel wat minder kan of zelfs minder moet is dat wat bedoeld wordt met een kernachtig en veranderd Twenterand. Wij horen dit graag van het college

Toekomstbestendige begroting

Nu er volgend jaar een nieuwe raad komt en wellicht ook een nieuw college is het vreemd dat er daar in de programmabegroting niet specifiek rekening mee wordt gehouden. Investeren om te renderen vraagt immers om een lange termijn-aanpak om de begroting in balans te krijgen én te houden. We willen er twee noemen die er wat ons betreft zeker in hadden gemoeten.

• Reserve uitwerking coalitieakkoord waarvan het saldo per 31-12-2022 nog voor een bedrag van € 503.044,00 is opgenomen. Het lijkt ons toch niet meer dan redelijk dat deze wordt toegevoegd aan de AAR?
• Wij hadden ons ook voor kunnen stellen dat de kosten van het college zouden worden bijgesteld waarbij rekening zou worden gehouden met een maximale bezetting van 3 wethouders in een volgend college.

Graag een reactie van het college hierop.

Er wordt voorgesteld om het vastgestelde plafond van de Algemene Risicoreserve los te laten maar als er dan toch een aanpassing van het financiële beleid moet komen n.a.v. het voorgestelde project “Duurzaam Financieel Gezond Twenterand “dan zouden wij willen voorstellen dit daarin mee te nemen.

Bij het overzicht van de wijzigingen wordt aangegeven dat er een voordeel van € 25.000 ontstaat doordat dit budget daarvoor niet meer wordt opgenomen omdat het anders wordt gefinancierd. Dat is geen voordeel maar een verschuiving.

Er wordt voorgesteld om opnieuw een aantal zaken door te schuiven i.v.m. de financiële situatie zoals het Temporiseren data gestuurd werken. Dat komt bij ons wat vreemd over want juist door dit soort zaken kan er beter beleid worden gemaakt wat dus ook financiële voordelen kan hebben.

Het uitstellen ophoging opleidingsbudget is ook een voorbeeld van wankel beleid want al jaren wordt er aangegeven dat opleidingen essentieel zijn en toch wordt dit opnieuw vooruitgeschoven.

Ook in eerdere bijdragen van de CDA-fractie hebben wij het gehad over de wijze waarop de kosten van software worden meegenomen en hoe dit is geregeld. En opnieuw zien wij dat dit nog steeds niet onder controle is want een forse overschrijding van € 250.000 maakt dit wel duidelijk. Hiervoor heb je geen aparte projecten voor nodig om te kunnen concluderen dat hier wat aangedaan moet worden. We zijn dan ook erg benieuwd hoe het college dit soort overschrijdingen wil voorkomen?

Ook wordt er een besparing doorgevoerd op de abonnementen wat op zich niet vreemd is maar wel de toevoeging in de tekst dat er nadrukkelijker zal worden gekeken waar de nodige bezuinigen kunnen plaatsvinden? Er zal naar gekeken worden!!

Over de inkoop binnen de gemeente zijn ook al diverse keren opmerkingen gemaakt binnen deze raad en blijkbaar wordt er nog steeds niet continu gemonitord op de uitgaven?

Sturing en risicobeheersing

De eerdergenoemde onzekerheid is voor de komende jaren een blijvertje. Dit maakt de risicoparagraaf des te belangrijker. CDA Twenterand wil dat we vooral de focus houden op sturing en risicobeheersing. We gaan straks op gebieden aan de slag die voor de gemeente relatief nieuw zijn en steken daar een hoop geld in of hebben nog verplichtingen uit het verleden. Beste college, hoe houdt de raad de vinger aan de pols als volgend jaar tijd nodig is voor de vorming van nieuw college en programma? Hoe zorgt u ervoor dat de raad op tijd informatie krijgt om bij te kunnen sturen?

De risicomatrix is voor onze fractie een belangrijk instrument om de voornaamste risico’s in beeld te houden. We willen hierbij wel opmerken dat de waarschijnlijkheid in de loop van jaren kan veranderen. Een aantal grotere financiële risico’s scoren nu nog vaak relatief laag, maar blijf alert als de waarschijnlijkheid toeneemt.

De grootste risico’s vinden we op het sociaal domein. Geen verrassing, en er zijn de nodige acties nodig in vorm van de omvorming én het preventieve spoor blijven bewandelen.

Dus de vraag is gerechtigd: is het genoeg? Worden de juiste zorgverleners ingezet? Waarom wordt de leeftijdsgrens bij de individuele toeslag losgelaten? Waarom is gekozen voor een geheel eigen ontwikkelprogramma Transformatie? Hoe gaat het met onze WSW’ers na opheffing SOWECO? Wij krijgen signalen dat dit niet goed gaat. Veel vragen die een antwoord nodig hebben. Het is naast een groot financieel risico, bovenal een risico voor de gesteldheid van de zorgvrager. Beste college, kunt u ons meenemen veel vragen die een antwoord behoeven. Dus benieuwt naar uw reactie.

Maar ook hoe gaan we om met ontwikkelingen die voor ons simpelweg niet goed voelen. Steeds meer inwoners doen een beroep op de Wmo. Hoe kunnen we er voor zorg dragen dat hiervoor voldoende middelen beschikbaar zijn, we toch zorg op maat kunnen leveren rekening houdend dat langer zelfstandig blijven wonen juist gestimuleerd wordt door de overheid. Is hier niet ook meer actie geboden?

Organisatie

Corona liet ook zien dat toen het anders moest, het ook anders kón. De organisatie moest zelf dingen anders aanpakken door de beperkingen van thuiswerken en anders met elkaar in contact zijn. Het bleek zeker mogelijk. Wat zijn de conclusies die hierover getrokken zijn voor de ambtelijke organisatie en wat hebben we ervan geleerd? Of hebben we toch weer stiekem een aantal zaken opgepakt die we vooral zelf denken te moeten doen?  Steeds weer hebben we het over aantal Fte’s, zijn deze met “het nieuwe werken allemaal nodig”

Omgevingswet

De opmars naar de nieuwe Omgevingswet en bijbehorende omgevingsvisie vraagt om een hele andere manier van werken en denken. Over de ingangsdatum zullen we het maar niet hebben.

De Omgevingswet vraagt ook om meer participatie, hand in hand met goede communicatie. Extra communicatiekracht is nodig. We moeten er steeds eerder en dichter op zitten.

Afsluiting

Voorzitter, Met deze begroting sluiten we bijna deze raadsperiode af. Afsluitend kunnen we alleen maar concluderen dat ondanks alle mooie beloftes dit college er na drie jaar niet in is geslaagd om deze gemeente in gezonde financiële positie achter te laten.  Ondanks een historische verhoging van de OZB en daardoor de inwoners per saldo extra te belasten is dit college er niet in geslaagd een sluitende meerjarenbegroting te presenteren en dat vinden wij jammer.

Wij zijn zeer benieuwd naar de reactie van het college op onze inbreng en zullen op basis van de beantwoording ons standpunt innemen.