Brede brugklas is beter
Dit is jammer want bij veel leerlingen komt tijdens dat jaar in de brugklas pas aan het licht welk schooltype het best bij hen past. Het komt echter steeds vaker voor dat kinderen in plaats van bijvoorbeeld een Havo/VWO advies, een advies voor alleen VMBO, Havo of alleen VWO meekrijgen. Niet vanuit het belang van het kind, maar op verzoek van de middelbare scholen. De Onderwijsinspectie rekent scholen er namelijk op af als leerlingen naar een lager niveau doorstromen dan de basisschool adviseerde. Het CDA vindt dat geen goede trend; het gaat ten koste van de keuzevrijheid in het onderwijs. Ook kan bij de overgang van basisschool naar voortgezet onderwijs een te strenge selectie er toe leiden dat laatbloeiers en leerlingen met taalachterstanden minder kansen krijgen in het vervolgonderwijs. In 2014 signaleerde de Onderwijsraad dit probleem al in het rapport ‘Overgangen in het onderwijs’.
De Onderwijsinspectie rekent scholen er dus op af als leerlingen naar een lager niveau doorstromen dan de basisschool adviseerde. Dit zou op zichzelf nog niet zo’n groot probleem zijn, maar het gebeurt ook bij een gecombineerd advies van bijvoorbeeld Havo/VWO. Een voorbeeld: als er 30 leerlingen in een Havo-VWO brugklas zitten wordt ervan uitgegaan dat uiteindelijk 15 naar het VWO gaan en 15 naar de Havo gaan. Maar stel nu dat er uiteindelijk 25 leerlingen naar het Havo en slechts 5 naar het VWO gaan, dan krijgt de middelbare school hiervoor tien ‘minnetjes’.
Dat is de reden dat scholen in het voortgezet onderwijs het basisonderwijs onder druk zetten om met ‘enkelvoudige’ schooladviezen te komen. Dus geen Havo - VWO advies, maar een Havo advies. Dat is voor sommige leerlingen een te vroeg selectie moment.
Als we werkelijk vinden dat elk kind zijn talenten moet kunnen ontwikkelen, dan moeten we ook accepteren dat niet van iedere 12-jarige al exact kan worden vastgesteld op welk opleidingsniveau deze leerling thuishoort. Van sommige leerlingen zal volstrekt duidelijk zijn dat zij thuis horen op het Vmbo of VWO. Maar bij andere leerlingen zal een Vmbo/Havo of Havo/VWO advies passender zijn. Het zou mooi zijn als ook het onderwijsaanbod in het voortgezet onderwijs recht doet aan deze leerlingen.
Daarom wil het CDA af van het systeem waarbij scholen erop worden afgerekend als meer leerlingen dan gemiddeld op het lagere niveau van een gecombineerd schooladvies uitkomen. Hiertoe dient zij deze week een voorstel in tijdens het debat over overgangen in het onderwijs.