Column Didactief over Zittenblijven

Nederland behoort tot de wereldtop voor wat betreft het aantal kinderen dat blijft zitten. Jaarlijks gaat het om 50.000 scholieren die na de zomervakantie het hele voorgaande schooljaar moeten overdoen. Niet alleen moeten zij de vakken waarin ze achterlopen herhalen, maar ook de vakken waarin zij prima meekomen. Op deze manier demotiveren we zittenblijvers en doen we geen recht aan wat deze leerlingen wél kunnen. Zij worden immers niet uitgedaagd in het deel van de leerstof dat zij al wel beheersen. En voor het deel dat ze onvoldoende beheersen werken ze nog een jaar hetzelfde programma af, meestal op een manier die eerder ook niet werkte. Zonde voor de zittenblijver, slecht voor het studieklimaat in de klas en een onnodige maatschappelijk kostenpost van zo’n €350 miljoen per jaar. Daarom pleitte ik vorig jaar voor experimenten met bijlessen en zomerscholen om zittenblijven te voorkomen. Een gerichte aanpak om scholieren die een overzichtelijk deel van de leerstof onvoldoende beheersen in die vakken bij te spijkeren. Tot mijn grote vreugde is dit initiatief opgepakt en zijn CNV Onderwijs en de VO-Raad afgelopen zomer een pilot gestart met 14 zomerscholen. In totaal 450 leerlingen kregen de kans alsnog over te gaan als zij twee weken lang in kleine groepjes een intensief programma volgden. Binnenkort wordt de evaluatie van de pilot openbaar gemaakt, maar van de eerste groep van 50 leerlingen die zijn ‘afgezwaaid’ zijn er 43 alsnog overgegaan naar het volgende jaar! Bovendien bleek op de deelnemende scholen dat het vooruitzicht op een aantal extra weken school in de vakantie voor een aantal potentiële zittenblijvers reden was om nog voor de vakantie een tandje bij te zetten om zo deelname aan de pilot te voorkomen. Ik hoop van harte dat er binnenkort ook pilots starten met bijlessen tijdens het schooljaar om onnodig zittenblijven te voorkomen. Natuurlijk zal een deel van de leerlingen het ook dan niet redden en een keer een jaartje moeten overdoen. Maar de eerste uitkomsten van de pilot met zomerscholen laten zien dat veel scholieren die in ons huidige onderwijssysteem blijven zitten met wat extra aandacht gewoon over kunnen naar een volgend leerjaar. Uiteindelijk moet het mogelijk zijn om met wat extra inzet van leerlingen en een passend onderwijs aanbod voor achterblijvers het onnodige zittenblijven uit te bannen!