Op 9 mei was het Dag van Europa - een goede gelegenheid om stil te staan bij het waarom achter de Europese Unie: vrede en samenwerking na de verschrikkingen van oorlog. Helaas is dit geen zaak voor geschiedenisboekjes maar actueler dan ooit. In tegenstelling tot het Europees Parlement, dat die dag plenair vergaderde in Straatsburg, is het voor de Europese Commissie een vrije dag. Toch moest Commissaris Timmermans geheel tegen zijn planning in halsoverkop met zijn staf afreizen naar de Straatsburg. De reden: zijn voorstel voor een nieuwe natuurherstelwet roept steeds meer bezwaren op in het Europees Parlement.
Het wetsvoorstel van Timmermans bouwt voort op het Natura2000 netwerk, maar kijkt naar ecosystemen in plaats van de bestaande gebieden en wil herstellen in plaats van beschermen. Hoeveel extra ambitie dat concreet per land betekent en hoeveel extra areaal daarvoor nodig is kan de Commissie niet zeggen. Zij wijst naar de lidstaten. Maar die lijken het (nog) niet te weten - en zullen straks massaal argumenteren dat ‘het moet van Brussel’. Het argument van Timmermans dat de extra verplichtingen in Nederland wel zal meevallen is op basis van ervaringen uit het verleden weinig overtuigend. Zie daar een centraal bezwaar bij het CDA en veel andere Europarlementariërs: tekenen we hiermee een blanco cheque, zonder de gevolgen te kennen?
Bovendien zit de wet slecht in elkaar en blinkt hij uit in vaagheden - een uitnodiging voor nog meer rechtszaken en een impasse, zeker in Nederland. En tot slot zijn er grote verschillen tussen landen als het gaat om de implementatie van de huidige natuurwetgeving. Sommige landen gingen (te) voortvarend aan de slag, anderen wat trager en in sommige gevallen missen we simpelweg de gegevens om te weten hoe de vlag erbij hangt. Misschien moeten we er eerst voor zorgen dat de patstelling in bijvoorbeeld Nederland en Vlaanderen wordt opgelost en we de bestaande wetgeving overal correct uitvoeren in plaats van de vlucht vooruit van de Europese Commissie.
Ben ik daarmee tegen het beschermen van natuur en het behoud van biodiversiteit? Uiteraard niet. Zonder biodiversiteit is er geen leven - een tegeltjeswijsheid die je overigens van zowel de voor- als de tegenstanders van de nieuwe wet hoort. Het gaat om de manier waarop. In de hectiek van deze week bereikte me een mail van Marieke, die net als wij natuurherstel met in plaats van tegen de mensen wil organiseren. Ze wijst op het groen dat meer en meer uit haar wijk verdwijnt, doordat tuintjes veranderen in cement en tegels - met alle gevolgen van dien. Van die vrijblijvendheid wil ze af. “Ik denk dat je boeren beter meekrijgt als je laat zien dat de burger ook zijn verantwoordelijkheid móet nemen”, schrijft ze. Ik denk dat ze gelijk heeft. Dat is meteen een mooie opdracht voor het CDA in de gemeente, de provincie én in Europa. Meer tegelwippen, minder tegeltjeswijsheid!