500 jaar Reformatie in de Lage Landen
In het herdenkingsjaar van de Reformatie heb ik als goed protestant natuurlijk een aantal publicaties en boeken gelezen over de periode die diepe sporen heeft achtergelaten in onze westerse geschiedenis.
Daar waar het in de zestiende eeuw begon om de vrijheid van godsdienst en denken werd het toch vaak een oorlog over de “ware godsdienst”. Onverzettelijken bepaalden met extreme opvattingen wat goed en waar was en wat niet. Wie over de wapenmacht beschikte bepaalde wat de “ware leer” was. Mensen lieten vanwege hun overtuigingen hun leven op brandstapels of werden op andere inhumane manieren van het leven beroofd.
We mogen ons gelukkig prijzen dat dit allemaal voorbij is. Nou ja, voorbij?! “Ware godsdiensten” blijken nog steeds te bestaan. Denk maar eens aan hoe je, volgens de waarheidkenners, om moet gaan met migratievraagstukken of verduurzaming van onze maatschappij of windmolens of onze “nationale” identiteit. Noem maar iets dat door moderne “herders en leraren” belangrijk genoeg gevonden wordt om scherp stelling in te nemen of er zijn wel polemieken te vinden.
We zijn in ieder geval wel geciviliseerder geraakt want rokende brandstapels zien we nergens meer. Nee, tegenwoordig worden diepe wonden en blijvende littekens veroorzaakt door de sociale media en scheldsites zoals GeenStijl. In plaats van de oude wapenmacht regeren nu het internet en de manipulators, van feiten en cijfers, die niet te traceren zijn.
Is het dan helemaal niet beter geworden? Jawel, de vrijheid van mening en religie is wettelijk gewaarborgd. Ook al gaat de uiting van de vrije mening vaak gepaard met veel verbaal geweld. Maar dat schijnt te horen bij moderne omgangsvormen. Hoor en wederhoor schijnt achterhaald te zijn en debatteren op basis van wederzijds respect lijkt niet meer gangbaar.
Misschien moeten we, naast het leren van het Wilhelmus, lessen wellevendheid en trainingen wederzijds respect op de basisschool gaan invoeren zodat de vrijheid van mening en religie (toch een kernwaarde van onze Nederlandse samenleving en drager van onze identiteit) niet verwordt tot de vrijheid van belediging en verkettering.
Chris Westerlaken