PAS journaal (week 19)
Het is al weer even geleden dat ik u heb bijgepraat over de ontwikkelingen rond de aanpak stikstof. De laatste keer was voor kerst vorig jaar. Dat ik het niet eerder heb gedaan komt niet omdat ik er geen zin meer in had maar omdat het zo lang heeft geduurd voordat de minister eindelijk kwam met haar plannen over de structurele aanpak stikstof.
In mijn vorige journaal beschreef ik de mening van de CDA fractie in de Staten: “De landbouwondernemers in de provincie Utrecht moeten, een rendabel bedrijf kunnen voeren. De provinciale regels mogen dit niet in de weg mogen staan. Dit houdt in dat de Stikstof Aanpak regels niet mogen leiden tot verlies van rentabiliteit, tenzij dit volledig gecompenseerd wordt: geen gedwongen bedrijfsbeëindiging en daar waar sprake is van uitkoop zullen marktconforme prijzen betaald moeten worden voor het uit productie nemen van bedrijfsmiddelen (o.a. grond).”
Gelet op deze, zeg maar, basisvoorwaarden zijn we redelijk gelukkig met de voorgenomen aanpak van het kabinet. Gelukkig ligt er nu een voorstel. De onzekerheden hebben lang genoeg geduurd en de sectoren die hierdoor getroffen zijn zitten met smart te wachten op oplossingen.
In grote lijn komt de aanpak redelijk overeen met wat wij willen. Terugdringen van de overmatige stikstofuitstoot zal zeker een positief effect hebben op de kwetsbare natuur. Hierdoor kan de natuur robuuster en weerbaarder worden. De generieke maatregelen zijn naar ons oordeel zeker positief te noemen voorzover het de totale deken/hoeveelheid stikstof (ammoniak en NOx) zal terugdringen.
Wij zijn nog wel benieuwd naar de reductieopgave waarmee de commissie Remkes in haar eindadvies deze maand zal komen.
Het goede van de aanpak is dat aangesloten wordt bij de landbouwvisie van de provincie Utrecht en dat natuur gecombineerd gaat worden met andere functies. Zoals natuur en landbouw, natuur en energie en natuur en recreatie.
Lastig punt lijkt ons de wijze waarop een en ander juridisch geborgd gaat worden. Bij de vorige aanpak stikstof is gebleken dat MOB de zaak behoorlijk dwars kan zitten. Interessant is ook de belofte van de minister dat beweiden en bemesten vergunning vrij is.
De in de brief opgenomen stikstofdepositiegegevens zijn algemeen en geven alleen een beeld van de gemiddelden over heel Nederland. De CDA fractie vindt dat alleen met juiste cijfers een goede aanpak mogelijk is. Dat betekent dat bij alle N2000 gebieden goed gemeten moet worden voordat er iets wordt aangepakt.
Hier zit volgen het CDA ook de achilleshiel van de voorgestelde aanpak. Teveel wordt uitgegaan van de mogelijkheid tot het terugbrengen van de stikstofdepositie voor alle N2000 terreinen. Aangezien de stikstofdeken volgens ons op sommige plaatsen te dik is om met generieke of gebiedsspecifieke maatregelen aan te pakken, vragen wij ons af of dit niet water naar de zee dragen is en of het geld dat dit gaat kosten niet beter op een andere manier ingezet kan worden? Wij vinden het verstandiger om gebieden waar het niet gaat lukken als gewoon natuurgebied te gaan behandelen.
De CDA fractie stemt in met de voorgestelde werkwijze bij het extern salderen. Wat ons betreft zou de aanpak minder gericht moeten zijn op uitkopen van veehouders bij kwetsbare gebieden. Wij denken dat het veel effectiever is om het geld dat nu gereserveerd is voor de uitkoop van boeren ingezet gaat worden om boeren te stimuleren te extensiveren en om te schakelen naar grondgebonden veehouderij en circulaire landbouw die vooral afzet in de regio. Uiteraard dient hierbij een werkbaar en uitvoerbaar push en pull stelsel ontwikkeld te worden maar, goed georganiseerd, zal dit meer effect hebben dan het simpel uitkopen van land en omzetten naar natuur.
Naast de aanpak van de minister denken wij dat een verstandige structuurverbetering van de landbouw meer bij kan dragen aan het realiseren van de stikstof reductie dan het opkopen van landbouwgrond.
Aangezien de grote opgaven van de provincie Utrecht bijna allemaal plaatsvinden in grensgebieden is het van groot belang dat het natuurbeleid en de aanpak stikstof goed met onze buurprovincies wordt afgestemd. Hiermee moet voorkomen worden dat er verschillen van behandeling van boeren kan ontstaan.
De aanpak stikstof heeft grote consequenties voor de boerenbedrijven. Ook in onze provincie leeft onder de boeren onzekerheid: Wat mogen of moeten we straks? Wat voor effect heeft de aanpak stikstof voor mijn bedrijfsvoering? Kan ik nog wel aan mijn financiële verplichtingen voldoen als dit allemaal werkelijkheid wordt? Heeft mijn beoogde opvolger nog wel zin om zo verder te boeren?
Natuurlijk kan niet op alle vragen nu al antwoord geven maar de CDA fractie heeft aan het College gevraagd om zo snel mogelijk duidelijkheid te geven zodat er geen kostbare tijd en geld verloren gaat en de boeren weten waar ze aan toe zijn.
Wat is ook alweer PAS?
Minder stikstof, sterkere natuur en economische ontwikkeling zijn de doelen van het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Al jaren is er in veel Natura 2000-gebieden een overschot aan stikstof (ammoniak en stikstofoxiden). Dit is schadelijk voor de natuur. Het belemmert ook vergunningverlening voor economische activiteiten. In het PAS werken Rijk, provincies, natuurorganisaties en ondernemers samen. Er worden herstelmaatregelen genomen om de natuur bestendiger te maken tegen een overbelasting van stikstof.