Somber financieel perspectief op ambitieus nieuw Waterbeheerprogramma van waterschap Amstel, Gooi en Vecht
Op 10 maart 2022 heeft het bestuur van het waterschap Amstel, Gooi en Vecht een nieuw Waterbeheerprogramma AGV 2022-2027 vastgesteld. Het Waterbeheerprogramma is een programma onder de nieuwe Omgevingswet en is wettelijk verplicht. Het waterschap AGV gaat nu van een Plan (2016-2021) naar een Programma (2022-2027). Om aan de eisen van de Omgevingswet te voldoen heeft AGV eerder al een nieuwe Waterschapsverordening vastgesteld die de Keur gaat vervangen, zodra de Omgevingswet in werking treedt.
Toekomstbestendig watersysteem
Met het nieuwe Waterbeheerprogramma levert Waterschap AGV een bijdrage aan het realiseren van de gezamenlijke doelen en normen voor de leefomgeving en het oplossen van grote maatschappelijke thema’s (zoals onder andere klimaatverandering, bodemdaling, energietransitie), samen met maatschappelijke partners en medeoverheden. Samen werken aan een toekomstbestendig watersysteem is de kern van het Waterbeheerprogramma AGV 2022-2027. Dat dit keihard nodig was bleek nog maar onlangs toen tijdens de februari-stormen de boezem van AGV en West-Nederland geheel vol stond en het water uit de polders nauwelijks meer afgevoerd kon worden. De toekomst ligt niet ver weg, maar ligt mogelijk slechts korte tijd voor ons. De urgentie is hoog. Er is dus werk aan de winkel!
Schoon water
Onderdeel van het Waterbeheerprogramma (WBP) zijn ook de maatregelen die het waterschap wil nemen om het oppervlaktewater schoner en gezonder te maken. AGV houdt hierbij rekening met de eisen die de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) stelt. De maatregelen die het waterschap neemt om de KRW doelen te halen zijn vastgelegd in dit WBP. De KRW-doelen liggen ook vast in de regionale Waterprogramma’s van de provincies en het door het Rijk vast te stellen (of reeds vastgestelde) Stroomgebiedbeheerplan (SGBP). De CDA-AGV-fractie maakt zich zorgen dat we de KRW-doelen voor de verbetering van de waterkwaliteit voor ons gebied niet of niet op tijd gaan halen. Onlangs luidde de Stichting Natuur & Milieu over de waterkwaliteit nog de noodklok, dat de waterkwaliteit zorgelijk blijft.
Afstemming met provincies of langs elkaar heen werken?
Afgelopen jaar heeft dit WBP ter inzage gelegen en de binnengekomen reacties zijn verwerkt. Terugkijkend op het gehele proces…… dan constateren we dat er meer dan 50 medewerkers van Waternet aan dit Waterbeheerprogramma hebben gewerkt, dat er o.a. via het BOWA, Bestuurlijk Overleg Water, intensief overleg is geweest met gemeenten en andere overheden, maar dat het Algemeen Bestuur er slechts enkele uren aan heeft besteed. Hoe het Waterbeheerprogramma met de provincies (Noord-Holland en Utrecht) is afgestemd is de CDA-AGV-fractie ook nooit geheel duidelijk geworden. De indruk bij onze CDA-fractie blijft bestaan dat er bovendien regelmatig langs elkaar heen gewerkt wordt en dat komt de effectiviteit van het beleid niet ten goede.
Dure ambities
Het is een veelomvattend en zeer ambitieus programma, waar in de lijnen zoals getekend in het AGV Bestuursakkoord 2019-2023 werden uitgewerkt. De recent vertrokken dijkgraaf Gerhard van den Top (die burgemeester van Hilversum werd) schreef in het mooie voorwoord bij dit Waterbeheerprogramma dat het waterschap met dit Waterbeheerprogramma nog niet alle antwoorden paraat heeft….. Hij merkte op dat “de combinatie aan ingrepen die nodig zijn voor toekomstbestendig waterbeheer ingrijpend en kostbaar zijn. Om tot een gedragen aanpak te komen is samenwerking en co-creatie in de breedste zin van het woord nodig. Er zijn nog veel keuzes te maken in samenhang en samenspraak met onze omgeving”.
Eigen rol: waterschap als functionele overheid
De CDA-AGV-fractie heeft bij dit Waterbeheerprogramma en ook eerder steeds opgemerkt dat het waterschap zijn eigen rol moet kennen. Natuurlijk moet het nieuwe taken en uitdagingen wel oppakken, maar we zijn en blijven bevreesd voor te weinig prioritering in het beleid. Wij maken ons in dit verband nog steeds zorgen over de kosten en de ontwikkeling van de waterschapsbelastingtarieven en over de dreigende financiële tekorten. Het CDA staat een geleidelijke en beperkte stijging van de tarieven voor. Wij verlangen een goede, zorgvuldige onderbouwing van alle nieuwe uitgaven.
Je moet niet alles willen!
Wij willen ook wel dat het waterschap zich actief bemoeit en zich uitspreekt over veel ontwikkelingen op het gebied van Ruimtelijke Ordening, maar daar gaat het waterschap niet zelf over, wel de provincies en gemeenten. Ons waterschap moet ook zijn beperkingen kennen, wel vroegtijdig meespreken en adviseren, wel een dialoog aangaan, maar je moet niet alles willen.
We moeten niet alleen de dialoog voeren met professionals, ambtenaren en bestuurders van andere overheden, of vertegenwoordigers van belangenorganisaties, maar ook met ingezetenen, bewoners van ons waterschap. Daarom stelde het Algemeen Bestuur bij dit Waterbeheerprogramma ook een Participatie Verordening vast, die gaat over het toepassen van participatie bij de voorbereiding, uitvoering en evaluatie van beleid door het waterschapsbestuur in de uitoefening van zijn taken en bevoegdheden.
Effectsturing en participatie
In de enorme brij van beleidsstukken van het waterschap is het voor ingezetenen, professionals en ook (algemeen) bestuurders een heel gepuzzel om het waterschap te volgen in het beleid. Op een recente provinciale thema-avond over Waterkwaliteit in de provincie Noord-Holland bleek nog maar weer eens dat verschillende partijen het overzicht missen. Daarom wil de CDA-AGV-fractie graag als ondersteuning van het Algemeen Bestuur en alle betrokkenen in de participatie ook een goede weergave van de status van de uitvoering van het beleid. De nieuwe systematiek voor effectsturing (Effect, Resultaat, Activiteit) door het waterschap kan daaraan bijdragen. We hopen ook dat we nog veel waterpraat over de Waterplaat (Oost en West) zullen houden.
Participatie op deelonderwerpen en thema’s
Het Waterbeheerprogramma is zoveel omvattend dat het per afzonderlijke deelonderwerpen of thema’s mogelijk moet zijn om er op te reageren (te participeren!!!) door belanghebbenden, ingezetenen, inwoners, en andere overheden in een vervolgfase bij de uitwerking van het Waterbeheerprogramma. De CDA-fractie in waterschap AGV heeft wel ingestemd met dit Waterbeheerprogramma, maar met name ook omdat dit een opmaat is naar verdere plannen en uitvoering van beleid. We zullen steeds die voorstellen afzonderlijk kritisch beoordelen.
AB-leden in waterschap Amstel, Gooi en Vecht namens het CDA: Wim Zwanenburg (fractievoorzitter) en Astrid Verweij-Bouwman en Commissieleden Thijs Nell en Ron Wever.
Zie ook: www.cda.nl/agv en www.agv.nl en zie op de AGV-site de online-versie van het Waterbeheerprogramma.
Ook belangstelling voor het waterschap: Doe mee aan de gratis cursus ‘Actief voor het waterschap’!