Van de voorzitter: verlangen naar de zee
Beste allen,
Als een hele wijk door vuurwerk tot ontploffing komt, of als een moordaanslag wordt gepleegd op klaarlichte dag, of als een opslagterminal met olieproducten in de brand staat in een dichtbevolkte omgeving of als er een groot verkeersongeluk plaatsvindt, geeft dat ontzetting in onze samenleving. Schrik maakt zich van ons meester. Begrijpelijk en terecht. Grote en plotselinge gebeurtenissen kunnen ons zomaar overkomen. Ze vallen direct op en we slaan ze op in ons collectieve geheugen. Er is opeens een “before” en een “after”.
Tragedies of ontwikkelingen die zich langzamer voltrekken worden niet automatisch opgemerkt. De consequenties kunnen groot zijn. Ik dacht aan de sociale gevolgen van de huidige Corona crisis. Of denk aan de gevolgen van de kindertoeslagenaffaire voor veel gezinnen, inmiddels (door ondermeer de inzet van Pieter Omtzigt) doorgedrongen bij velen, maar een aanloop van 10-15 jaar kent. Of aan de gevolgen van klimaatverandering voor de aarde en daarmee voor ons leven vandaag en in de toekomst. Of aan bedrijven die onvoldoende inspelen op nieuwe ontwikkelingen en die hun verdienvermogen zien verdampen door de jaren heen vanwege bijvoorbeeld technologische vooruitgang.
Het is als de kikker in een kom met water. Water dat van de ene op de andere minuut kookt geeft direct een reactie (de kikker spingt uit de kom), maar bij water dat langzaam warmer wordt zal de kikker dit nauwelijks opmerken. De gevolgen voor de kikker zijn ernstig als het water eenmaal kookt. Een tragedie die zich langzaam voltrekt. Daar moest ik aan denken toen ik het verslag van de evaluatiecommissie onder leiding van Liesbeth Spies las. Een stevig evaluatierapport (en geen spannende detective) over de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen in 2021. Het resultaat op 17 maart 2021 was ronduit teleurstellend, maar de problemen kregen beetje bij beetje vorm in de aanloop ernaar toe. Het CDA heeft van zichzelf verloren. Dat dwingt een ieder tot reflectie in deze zomermaanden. De commissie Spies heeft de essentie van de problemen van onze vereniging duidelijk geschetst. Op basis van inbreng door leden en gesprekken met betrokkenen is de analyse hard. Er was onvoldoende eenheid en onderlinge steun, er was te weinig bestuurlijke strategie en regie, er was te weinig hygiëne in rollen en besluitvorming en te weinig eigenaarschap vanuit de vereniging zelf op een toekomstgerichte, inhoudelijke agenda. Oftewel, geen gezamenlijk team dat met een samenlevingsgericht verhaal voor alle mensen in ons land weet te overtuigen. Dit doet gewoonweg pijn. Pijn voor een ieder die elke dag zijn of haar steentje probeert bij te dragen. Dat juist ons CDA er zo voor staat. In reactie op de analyse van de commissie Spies is het voltallige Landelijke Bestuur afgetreden. Hiermee is verantwoordelijkheid richting iedereen in de vereniging genomen. Hoewel dit onvermijdelijk is gezien de ernst van het evaluatierapport wil ik vanaf deze plaats toch ook mijn dank uitspreken voor hun inzet. Besturen bij een politieke vereniging is uiteindelijk gewoon vrijwilligerswerk.
Vooruit in denken en doen
Als je zeven keer struikelt is het zaak dat je acht keer opstaat. Dat kunnen wij. Ons verlangen naar de zee is immers sterk in deze dorre omstandigheden. Ons gedachtengoed is springlevend en broodnodig. Nu de conclusies getrokken zijn moeten we er van leren. Niet alleen door het erover te hebben, maar het daadwerkelijk te doen. Dat vraagt om - zoals WI-directeur Pieter-Jan Dijkman het verwoordde in de Christen-democratische Verkenningen - toewijding aan onze christen-democratische uitgangspunten en de maatschappijvisie die verwoord is in het visiestuk “Zij-aan-Zij’: “Het politieke debat over de toekomst draait vaak om de vraag naar de staat of de markt, om superstaat of supermarkt. De christendemocratie kijkt anders. De eerste vraag in de christendemocratie is: wat voor samenleving is gewenst en welke waarden dienen bepalend te zijn? Staat en markt zijn in dat perspectief onmisbaar, maar dienstbaar, ten dienste van een coöperatieve samenleving en komen daar ook uit voort. Alleen in gezamenlijkheid vinden wij betekenis, alleen met elkaar vinden wij zin in het leven. De samenleving is geen hotel, waar de mensen slechts klanten zijn die niet zo veel met elkaar te maken hebben, maar ons gemeenschappelijk huis.”
Onze uitgangspunten en visie op de samenleving zijn helder. Onze opdracht is om die concreet te vertalen naar een samenhangende agenda en de lessen van de commissie Spies (en ook de aanbevelingen van de taskforce Governance onder leiding van Yvonne van Rooy) consequent te implementeren. Die agenda moeten we ook ontwikkelen in overleg met ondernemers, mensen in de zorg en het onderwijs, met politiemensen, vakbondsbestuurders, etc. Kijk bijvoorbeeld naar de recente en concrete doorvertaling van de Zij-aan-Zij visie naar een verhaal over een hoopvolle toekomst voor de landbouwsector. Kamerlid Derk Boswijk heeft zo’n 100 boerenbedrijven bezocht, voordat deze vertaling het levenslicht zag. Een vertaling waarbij we niet om moeilijke vragen heenlopen en concreet perspectief bieden. Zo hoort het. Zo moeten we het doen. Op tal van terreinen en op alle niveau’s. Lokaal, provinciaal en ook op landelijk niveau.
Vooruit: samen bij de korf komen
De commissie Spies houdt ons voor om in verbinding met elkaar te gaan bouwen aan het CDA. Die handschoen moeten we oppakken. Om in sporttermen te spreken: iets minder de individuele dribble zoals bij het voetbalspel en iets meer overspelen zoals in een korfbalwedstrijd. Alleen door over te gooien (lopen met de bal mag niet) bereik je de korf. Wat is daarvoor nodig? Met meer ontspanning omgaan met de verscheidenheid in het CDA. Die is er en hoort er ook te zijn. Pluriformiteit in het CDA is juist onze kracht. Pluriformiteit die ook zeker zal worden herkend in onze zeer diverse samenleving. Daarnaast vraagt het ook om enige mildheid. In onze “zoek-de-verschillen-samenleving” geen makkelijk opgave, maar wel nodig om verder te komen. Tegelijkertijd horen er ook duidelijke grenzen te zijn. Laten we die ook durven benoemen. Wanneer onze democratie en rechtsstaat in de gevarenzone komen moeten we, net als Wopke Hoekstra recent aangaf in de Tweede Kamer, daar pal voor gaan staan.
Vooruit in de 26 gemeenten en 4 waterschappen in Utrecht
Om vooruit te komen moet je elkaar ook zo nu en dan waarderen. Zeker nu voor velen de vakantie voor de deur staat. Voor al het werk dat is verzet. Om die reden een hartelijk woord van dank aan alle afdelingsbestuurders, raadsleden, wethouders, burgemeesters, heemraden en algemeen bestuursleden bij waterschappen, statenleden en gedeputeerde die zich in het afgelopen politieke seizoen hebben ingespannen voor alle mensen in de provincie Utrecht. Een uitdagend seizoen door Corona. Met lastige onderwerpen als de jeugdzorg of de stikstof-aanpak. Op allerlei manieren is geprobeerd door deze moeilijke tijd te komen. In bijzonder een woord van dank aan allen die dit in de vrije tijd hebben gedaan. Het CDA is nog steeds dé vrijwilligers- en verenigingspartij bij uitstek! Om die reden vraag ik graag ook jullie aandacht voor de Bart Krol Prijs 2021. Hier lees je er meer over.
Vooruit moeten we ook richting de gemeenteraadsverkiezingen in 2022. Dat vraagt om inzet van iedereen in het CDA. Laten we samen in denken en doen en met enige ontspanning en mildheid ten opzichte van elkaar in beweging komen. Niet blijven zitten in het mulle zand of de droge klei, maar in de benen komen richting de zee. Doe mee. Bedenk waar jij van kan leren en vanuit jouw betrokkenheid kan meebouwen aan een sterk CDA. Onze tijd vraagt om verbinding en een CDA dat vanuit een herkenbare middenkoers meebouwt aan onze coöperatieve samenleving. Niet alleen voor vandaag, maar ook met het oog op generaties die komen.
Ik wens een ieder een goede zomer (waarbij hopelijk we ook het Coronavirus weer wat in de greep krijgen) en zie uit naar de ontmoetingen daarna. Op de extra provinciale Algemene Ledenvergadering in Utrecht op 24 augustus 2021 en het Bijzonder Congres op 11 september 2021.
Hartelijke groet, namens het provinciale Dagelijkse Bestuur,
Jacco van der Tak
Provinciaal voorzitter CDA Utrecht
Reactie of wil je meedoen? Mail dan naar: [email protected]