Vanuit Europa: samen optrekken tegen stijgende energieprijzen
De energieprijzen zijn de afgelopen maanden in heel Europa tot torenhoge niveaus gestegen. Om dit tegen te gaan, heeft de EU onlangs een belangrijk akkoord bereikt om in te grijpen op de Europese energiemarkt. Graag licht ik de twee grootste maatregelen toe.
Ten eerste hebben de energieministers van de EU een inkomstenplafond aangekondigd voor energieproducenten van duurzame elektriciteit en kernenergie. Zij mogen voortaan niet meer dan 180 euro per megawattuur rekenen - fors minder dan de 400 tot 800 euro per megawattuur die energie de afgelopen weken kostte. Dit is een goede maatregel: het is immers niet duurder geworden om energie via, bijvoorbeeld, een windmolen op te wekken. Echter, omdat energie uit andere bronnen gelinkt was aan de gasprijs, stegen de prijzen ook hier extreem. Deze maatregel legt die stijging aan banden.
Daarnaast zullen producenten van fossiele energie vanaf december een extra solidariteitsheffing moeten betalen over de extra winst die ze vanwege de hoge gas- en olieprijzen maken. Deze zogeheten belasting op windfall profits betekent dat deze producenten een derde van hun extra winst moeten afdragen aan de lidstaten. Extra winst wordt gezien als de winst boven het gemiddelde van de afgelopen drie jaar, met een marge van 20%. Lidstaten kunnen dit geld vervolgens gebruiken om burgers en bedrijven te compenseren voor de hoge energierekeningen.
Deze Europese maatregelen hebben ook de Nederlandse besluitvorming in een stroomversnelling gebracht. Het Nederlandse kabinet heeft een fors pakket aangekondigd om de energierekeningen te verlagen. Daarvan is het prijsplafond voor energiekosten van huishoudens het belangrijkste. De twee Europese maatregelen helpen hierbij: doordat producenten van duurzame elektriciteit en kernenergie een maximumprijs voor hun energie krijgen, wordt het prijsplafond voor de Nederlandse overheid minder duur. Daarbij kan Nederland ook de inkomsten uit de solidariteitsheffing voor fossiele energieproducenten gebruiken om het energieplafond te financieren. In deze buitengewone tijden is het des te belangrijker dat de EU en Nederland de handen meer dan ooit ineenslaan. De prijsverzachtende maatregelen zijn daarvan een goed - en vast niet het laatste - voorbeeld.