TenneT, Stedin, de provincie en het bestuur van Amersfoort werken keihard aan maatregelen om de problemen als gevolg van de nog altijd groeiende netcongestie te managen. Maar alle maatregelen ten spijt staat nu al vast dat er vanaf 2026 ernstig met black-outs rekening gehouden moet worden. Black-outs zijn momenten waarop de stroom in een groter gebied volledig uitvalt. Naar verwachting van de netwerkbeheerders zullen deze black-outs vanuit hun technische perspectief vooralsnog van overzichtelijke aard zijn. Maar met absolute zekerheid valt dat niet te voorspellen. Zeker richting 2029 zullen de netcongestie-problemen zich blijven stapelen, want voordien is er geen zicht op verbetering.
Sterker nog, deze provincie zal mogelijk tot 2030 of zelfs 2031 zich voor steeds grotere problemen op het elektriciteitsnet geplaatst zien. Daarom houden de netbeheerders rekening vanaf 2026 rekening met black-outs van enkele uren, in een gemeente. Bij een bijeenkomst op 10 december met alle hierboven genoemde partijen in het provinciehuis heeft CDA Amersfoort ook een vraag gesteld over een worst-case scenario. Uit het antwoord van de aanwezige vertegenwoordigers van de politiek en de netbeheerders bleek dat ze daarbij vooral letten op de effecten op het netwerk. Wat grotendeels onbelicht bleef zijn de mogelijk andersoortige effecten op de samenleving.
Stel dat in de winter van ‘27/‘28, het vriest buiten een graad of vijf, er een black-out is tussen 08.00 en 12.00 uur. Wat gaat dat betekenen voor de inwoners van de gemeente Amersfoort:
• Hoeveel mensen kunnen hun huis tijdelijk niet goed verwarmen?
• Hoeveel mensen zitten er vast in een lift? Wie gaat hun helpen?
• Wat betekent dit voor scholen, ziekenhuizen en bedrijven?
• Wat betekent dit voor de beveiliging van huizen en bedrijven? Is er dan een grotere kans op inbraken?
• Wat betekent dit voor alle garagedeuren - zowel van particulieren als van grotere parkeergarages - die niet meer opengaan?
• Wat betekent dit voor de bereikbaarheid van politie en hulpdiensten?
• Vallen alle verkeerslichten uit? Wat betekent dat voor de verkeersveiligheid?
• Hoe verloopt de communicatie met alle burgers bij zo’n calamiteit?
• Zijn er voldoende elektriciens om bij de burgers de ontstane storingen te verhelpen?
• Etc
Het college wordt verzocht de volgende vragen schriftelijk te beantwoorden:
1. Herkent het college de urgentie omdat de eerste black-outs binnen enkele jaren te verwachten zijn?
2. Heeft Amersfoort een overzicht wat de effecten kunnen zijn van een black-out voor burgers en hun veiligheid? Is er een risico inventarisatie gemaakt?
3. Is de Veiligheidsregio Utrecht al begonnen met een draaiboek? Of is dat prematuur?
4. Is een draaiboek wenselijk? En zo ja, wanneer denkt het college dat dit draaiboek gereed zal zijn?
Alex Engbers CDA Amersfoort