Coalitieakkoord

Na een lange periode formeren was daar dan eindelijk het coalitieakkoord van ITH, NatuurlijkHouten, VVD en SP: 'Samen met inwoners bouwen aan een toekomstbestendig Houten'. Met dit coalitieakkoord gaat het vers geïnstalleerde college van dezelfde partijen deze zomer werken aan een collegeakkoord.

Om te beginnen de positieve punten in dit coalitieakkoord. Het buitengebied staat goed op de kaart. Er komt een samenhangende integrale visie voor o.a. Schalkwijk en de mogelijkheden tot bouwen in de 'Grote Driehoek' van Schalkwijk worden onderzocht. Daarnaast kan het CDA zich ook vinden in de keuze voor Houten Oost en de samenwerking met de regio daarin te blijven zoeken. Houten staat niet op zichzelf.

Verder is dit coalitieakkoord vlees nog vis op veel onderwerpen. De keus voor een akkoord op 'hoofdlijnen' lijkt meer uit noodzaak geboren dan als bewuste keus. Ondanks verkiezingsprogramma's van ITH en NatuurlijkHouten die volstaan met opmerkingen over de betaalbaarheid van woningen en het bouwen voor starters, lezen we daar in het akkoord weinig over terug. Er ligt een keus voor Houten Oost, maar de visie daarop mist. Tegelijkertijd zien we dat met name die jongeren het op andere fronten ook moeten ontgelden.

Het coalitieakkoord ademt vooral conserveren en 'houden bij wat het is'. Het 'dekseltje' mag op Houten, terwijl je het talent van Houten en de Houtenaren toch moet inzetten en laten groeien. Er is dus veel werk aan de winkel, nu het besef en de ideeën nog bij deze coalitie. 

Lees hieronder de bijdrage, uitgesproken door Robert Pelleboer, dinsdag 28 juni 2022.

---

Voorzitter, collega raadsleden en inwoners van Houten (en daarbuiten) op de tribune.

[proces]

Deze coalitie wilde het allemaal anders gaan doen. Samen met inwoners. Inwoners vooraan voortaan. Er moesten bijeenkomsten komen met inwoners waarbij meegedacht kon worden. De hele raad heeft zich ervoor ingezet. Er is met inwoners gesproken op veel plekken. Allemaal als input voor de komende vier jaar. Inspiratiesessies voor Raad en onderhandelaars van de coalitie. Een lijvig document werd met trots gepresenteerd aan de Raad en inwoners. Een groot compliment voor iedereen die zich heeft ingezet voor het betrekken van inwoners en de gesprekken die gevoerd zijn. Maar wat is ermee gedaan? Nergens lezen we in het coalitieakkoord ook maar iets van reflectie. Niks, noppes, nada. En zo moeilijk hoeft het toch niet te zijn? Een reflectie op wat gezegd wordt, wat je oppakt of wilt oppakken voor het collegeprogramma. Dat is toch transparantie? Voorzitter, misschien moeten de coalitiepartners nog eens kijken naar het coalitieprogramma van vier jaar geleden. Dat werd tenminste afgesloten met een uitvoerige terugkoppeling op wat er gedaan ging worden met de punten die inwoners en de Raad hebben meegegeven. Zoals de huidige coalitie, met inwonerspartij ITH voorop, het aanpakt verwordt participatie vooral tot het vullen van archiefkasten.

Voorzitter, deze coalitie had transparantie hoog in het vaandel. Maar dan wel: transparantie als het uitkomt. Van alle bijeenkomsten en gesprekken die er gevoerd werden zouden verslagen gemaakt worden. Steeds een terugkoppeling naar inwoners en andere partijen. Verslagen werden vooraf gedeeld met partijen, alvorens er weer een openbare bijeenkomst was. Tót het moment dat dit even niet meer uitkwam. Als CDA zagen wij geen belemmering in samenwerking met de VVD. Maar eigenlijk had ITH allang haar keus voor de VVD gemaakt en moest er een oplossing gezocht worden. Tijdens een openbare bijeenkomst gaf dhr. Teeven aan dat CDA en VVD niet op voorhand met elkaar willen samenwerken, terwijl dat niet gezegd was door het CDA. En juist op dit cruciale moment moesten partijen het zonder gespreksverslagen doen. Voorzitter, als je alleen maar transparant wilt zijn als het uitkomt, dan ben je niet transparant en wil je vooral transparant zijn voor de bühne.

[wonen]

Voorzitter, het CDA kan zich vinden in de keuze voor Houten Oost om te gaan bouwen en dat we de regionale samenwerking op IRP blijven opzoeken. En dat vinden we echt belangrijk: goed dat de coalitie ziet dat Houten niet op zichzelf staat. Verder is dit coalitieakkoord vlees nog vis als het om bouwen gaat. Er worden geen keuzes gemaakt, maar slechts dilemma’s neergelegd. Het moet duurzaam en mooi, aansluiten bij bestaande lage bebouwing. Moet betaalbaar zijn. Maar waar maakt deze coalitie nou echt keuzes? Wat wil men nu echt aan betaalbare woningen gaan doen? Gaan we de 30% nog halen? Deze coalitie blijft vaag en onduidelijk. Stevige woorden in de verkiezingsprogramma’s van ITH en NatuurlijkHouten over betaalbaar en sociaal bouwen, maar in dit coalitieakkoord blijft er weinig over van die ambitieuze doelen.

Als het coalitieakkoord dan wél concreet wordt, worden er keuzes gemaakt die betaalbaar bouwen alleen nog maar meer onder druk zetten. De kosten die gemaakt moeten worden voor deze ontwikkelopgave, de expertise etc., moeten zichzelf terugverdienen via de grondexploitaties. Daarmee wordt er al vanaf de start een hypotheek gelegd op de betaalbaarheid van woningen en appartementen. Terwijl voorstellen van de oppositie, om nu alvast een miljoen van jaarresultaat 2021 te bestemmen voor het fond volkshuisvesting tegen worden gehouden. Deze coalitie lijkt liever voornemens om veel juridische kosten te maken voor onderzoeken waarvan we de uitkomsten al kunnen voorspellen (windpark) of het realiseren van een fietspad naar de Goyerbrug, dan dit geld in te zetten voor betaalbare woningen.

Het college wil vaart maken, maar er moet nog zoveel gebeuren en worden uitgezocht/afgestemd. Dan maar een paar ‘tiny houses’ in de tussentijd. Maar waar is de visie voor de langere termijn? Als het zo doorgaat eindigen we over vier jaar met veel onderzoeken, gepraat en een paar tiny houses in een verrommeld landschap in Houten Oost.

En dan eigenlijk nog het meest pijnlijke als we lezen over woningbouw: nergens wordt bouwen voor starters genoemd. Juist de groep waar nu de grootste pijn ligt, komt nu niet aan bod. Er worden Knarrenhoven en Meergeneratiehofjes gebouwd, maar waar zijn de betaalbare woningen en appartementen voor jongeren? Het lijkt erop dat deze coalitie vooral met de bril van hen die al goed gesettled zijn in Houten kijkt naar de woningbouwopgave. Maar daar zijn Houten, onze inwoners en jongeren niet bij gebaat. Nog meer onbetaalbare huisjes met tuintjes, daarmee jagen we onze jongeren Houten uit naar Nieuwegein, Utrecht en andere plekken, terwijl we hen zo graag een plek in hun eigen dorp gunnen. Jongeren en starters vinden geen plek om hier te wonen, maar in de tussentijd vergrijst Houten stilaan door.

[sociaal]

Nabuurschap. Het lijkt erop dat het ook nog een plekje moest vinden in het coalitieakkoord voor Natuurlijk Houten. Maar dat is dan wel erg gekunsteld geworden. “Inwoners zijn bereid om bij te springen, zonder er iets voor terug te verwachten” lezen we. Echt heel mooi, maar alleen door dat te noemen, gaan we daar natuurlijk niet komen. Wat gaat deze coalitie dan doen om dat te bewerkstelligen? 

Verder staat het akkoord vooral vol met algemeenheden en ‘we bouwen voort aan’ opmerkingen. Niks over hoe we ervoor gaan zorgen dat uitgaven van Jeugd en WMO betaalbaar blijven. Nou, niet helemaal. Op pagina 22 lezen we dat “Binnen het sociaal domein wil de coalitie breder experimenteren en gebruik maken van inwonersinitiatieven om te komen tot een doelmatige inzet van middelen en inwoners daarbij beter te laten participeren.” Een hele mond vol, maar wat betekent dat nou eigenlijk en wat gaan we dan doen? De coalitie heeft er vast ideeën en beelden bij, die horen we graag.

En dan Enter. De schrijvers van het coalitieakkoord maken zich in de eerste zinnen over het ‘Sociaal domein’ zorgen over eenzaamheid onder jongeren. Tegelijkertijd stelt het akkoord voor om jongerencentrum Enter maar te gaan verkopen. De plek waar jongeren een plek vinden. Waar jongeren die niet zo makkelijk een netwerk weten op te zetten vrienden maken. Houten heeft een enorm mooi jeugdwerk met jongerenwerkers die echt betrokken zijn bij jongeren. Enter is daarvan het centrum. De plek waar de mensen van Houten en Co jongeren die op straat hangen mee naar toe nemen. En juist die plek wil de coalitie gaan verkopen, i.p.v. een investering in te doen. Deze coalitie stuurt liever wat extra boa’s op de jongeren af, dan in ze te investeren. Echt onbegrijpelijk.

[duurzaamheid]

Wat gaat dit college doen aan groenonderhoud? We houden de normen zoals ze zijn en zetten ons in voor minder onkruid tussen de tegels. Dus: wat gaan we dan doen? Wordt er nu meer geld uitgegeven aan groenonderhoud, of blijft het zoals het is. En als het niet blijft zoals het is, wat wordt er dan anders, vergeleken met de situatie zoals die is?

Verder moeten we constateren dat de komende vier jaar vooral een pauze of een achteruitgang zullen zijn in het werken naar een energieneutraal Houten in 2040. We sluiten vooral aan bij initiatieven of ontwikkelingen die al in gang gezet waren. Nergens lezen we over nieuwe initiatieven of ideeën die er genomen worden. Windenergie wordt daarnaast op losse schroeven gezet. Er wordt veel geld uitgegeven aan onderzoek waarvan je de uitkomsten al kunt verwachten. Een nieuwe locatie betekent vooral vertraging en het vooruitschuiven van verantwoordelijkheid naar volgende colleges en generaties.

[buitengebied]

Het moet gezegd worden: het buitengebied staat goed op de kaart in dit coalitieakkoord. We zien daarin ook vooral de hand van de SGP die het buitengebied er stevig op heeft gezet, iets waar we ons als CDA goed in kunnen vinden. Er komt een samenhangende visie voor het buitengebied, de mogelijkheden om te bouwen in de ‘grote driehoek’ worden onderzocht en agrariërs die leegstaande panden hebben wordt de mogelijkheid geboden om andere activiteiten te ontwikkelen. Allemaal zaken die de leefbaarheid van ons buitengebied kunnen vergroten.

Het CDA heeft daarbij nog twee vragen. Het coalitieakkoord wil samen met inwoners gebiedsvisies gaan schrijven. Waarom dan nu al vastleggen op 250 woningen in de ‘Grote Driehoek’? Daar wil je dan toch eerst nog het gesprek over voeren met inwoners? Of is dat al voldoende gedaan?

Welke diversiteit aan woningen gaat er gerealiseerd worden binnen de grote driehoek. Ook in Schalkwijk is er een grote behoefte onder jongeren en starters aan betaalbare woningen. Nog een wijk met mooie grote eengezinswoningen is niet wat Schalkwijk nodig heeft.

[afsluiting]

Het coalitieakkoord heet ‘Samen met inwoners bouwen aan een toekomstbestendig Houten’. Dat heeft in zich dat je Houten en haar inwoners gaat laten groeien. De inhoud van het programma is vooral conserveren, behouden en verder gaan met waar we al mee bezig waren. Een betere titel van het programma zou zijn ‘Dekseltje erop’. Deksel op het potje en vooral koesteren wat je al hebt. En dat is jammer, want Houten en de Houtenaren hebben talent. Talenten moet je niet koesteren, maar inzetten zodat ze groeien. 

Onze voorgangers in het CDA hebben ooit besloten dat Houten haar talenten kon inzetten en vergroten. Zo werd Houten dat mooie dorp, met groen, fietsvoorzieningen. Met Houten Noord, de ruim opgezette groene parel. Houten Zuid met Castellum als totaal ander gezicht van Houten, maar zo goed gelukt en passend bij wat Houten is. Dat vroeg om lef en visie om niet alles bij het ‘Oude Dorp’ te laten. Om nieuwe ideeën. 

Voorzitter, dat is dan ook vooral onze oproep aan deze coalitie: laat de talenten van Houten groeien. Maak waar wat de titel van uw coalitieakkoord is: ‘Samen met inwoners bouwen aan een TOEKOMSTBESTENDIG Houten’. Het deksel eraf.  Er is veel werk aan de winkel, nu het besef en de ideeën nog.