Kapelaan van Rooijen
Gebouwen gaan leven en krijgen meer waardering, als er verhalen bij worden verteld. Halverwege zijn eerste raadsperiode staat Cees de Heer, raadslid voor het CDA in Houten, stil bij zijn eerste bijdrage in de raadsvergadering. Dat ging over de Visie Cultureel Erfgoed. Voor een nieuwbouwgemeente die Houten is, zei hij toen, is cultureel-historisch erfgoed, extra belangrijk: wie en wat waren hier voordat wij hier kwamen en wie of wat zijn hier nog steeds. Cultureel erfgoed moet je herkennen – en daar zit het woord erkennen in – behouden en bekend maken. Onbekend maakt immers onbemind.
Daarom wil hij graag opnieuw stil staan bij priester en kapelaan Marinus Adrianus (Ries) van Rooijen. Ries van Rooijen werd bijna 127 jaar geleden geboren op boerderij De Steenen Poort aan de Warinenpoort. De familie van de kapelaan woont nog steeds op de boerderij. Van Rooijen droeg zijn eerste Heilige Mis op in de Rooms-Katholieke kerk aan de Loerikseweg op 15 augustus 1924.
Tijdens de Duitse bezetting was Ries van Rooijen kapelaan in ‘s- Heerenberg. Op 5 augustus 1941 werd hij gearresteerd, na verraden te zijn, omdat hij in zijn doen en laten uiting gaf van zijn afwijzing van het goddeloze nationaal - socialisme dat hij strijdig vond met het evangelie. De directe aanleiding van zijn arrestatie was het voorlezen op 3 augustus 1941 tijdens de Heilige Mis, van de zogenoemde Herderlijke Brief van de Nederlandsche Bisschoppen. De kapelaan had de brief ook gestencild en onder zijn kerkgangers laten verspreiden.
In de brief werd een telegram van de Nederlandse kerkgenootschappen aan de Duitse bezetter geciteerd: “De (…) Nederlandsche Kerken, reeds diep geschokt door de maatregelen tegen de joden in Nederland (…) hebben met ontzetting kennis genomen van de nieuwe maatregelen, waardoor mannen, vrouwen, kinderen en heele gezinnen zullen worden weggevoerd (…). Het leed, dat hiermede over tienduizenden (sic!) gebracht wordt, de wetenschap (…) dat deze maatregelen tegen het diepste zedelijk besef van het Nederlandsche volk strijden, en bovenal het indruischen dezer maatregelen tegen hetgeen van Godswege als eisch van gerechtigheid en barmhartigheid gesteld wordt, nopen de Kerken tot u de dringende bede te richten aan deze maatregelen geen uitvoering te geven.”
Na zijn arrestatie belandde Ries van Rooijen in de concentratiekampen Sachsenhausen en Dachau. Op 16 juni 1942 stierf hij in Dachau door uitputting, op 44-jarige leeftijd. Na de oorlog werden nieuwe glas-in-loodramen aangebracht in de Rooms-Katholieke kerk aan de Loerikseweg. Op het middelste raam van de Mariakapel is kapelaan Van Rooijen afgebeeld als een van de twaalf apostelen. Je moet goed turen om het te kunnen zien.
Mensen en gebouwen krijgen meer waardering, als er verhalen bij worden verteld. Cees de Heer wil zich in het 80ste bevrijdingsjaar (2024-2025), er hard voor maken om, naast het glas-in-loodraam, ergens in Houten het verhaal van kapelaan Van Rooijen permanent zichtbaar te maken en te vertellen.