Op weg naar “Een nieuw sociaal contract”?
Een van mijn motivaties om raadslid te worden, was om een bijdrage te leveren aan onze democratie. Aan deze volksvertegenwoordigende rol hecht ik bijzonder grote waarde. Democratie betekent het volk aan de macht.
Pieter Omtzigt is zo’n volksvertegenwoordiger die de democratie op handen draagt. Door dit uit te dragen kreeg hij op eigen kracht meer dan 340.000 persoonlijke stemmen. Goed voor bijna vijf zetels.
Wat maakt dat hij in deze tijd van wantrouwen en polarisatie in de politiek, zoveel steun kreeg? Zijn boek, ‘’Een nieuw sociaal contract’’ neemt ons mee in zijn visie op de samenleving en het huidig bestuur.
Zo geeft hij een toelichting op het model denken. Bij besturen wordt veelal uitgegaan van modellen. Aannames worden gesteld en liggen ten grondslag aan het model. Alles wat niet in deze aannames past, bestaat gewoon weg niet. En vaak is dit uitgesloten deel een groot deel van de werkelijkheid. Toch wordt er naar modellen gekeken om beleid te maken. Zoals het stikstof beleid, beleid voor de energietransitie en het coronabeleid. Mensen die het idee hebben de werkelijkheid niet te herkennen, zullen weinig begrip voor genomen besluiten hebben. Als het dan ook je bestaansrecht aantast, begrijp ik dat mensen boos worden en actie gaan voeren.
Daarnaast krijgen lobbygroepen steeds meer invloed op grote dossiers. Denk hierbij aan grote bedrijven en natuur- en milieu organisaties.
Vaak is er een groot (economisch) belang bij hun kant van de werkelijkheid. Zij zullen pleiten voor de oplossing die hen het beste past, vaak niet in het belang van de burger. Kortom; de democratie wordt op grote afstand gezet.
Binnen de gemeenten is de trend dat er steeds meer taken regionaal geregeld worden en de democratische legitimiteit ver te zoeken is. Denk daarbij aan de vele organisaties waar de gemeente uitvoerder van is, zoals een GGD, VRU en RUD. Maar ook de energietransitie (RES) dient samen uitgevoerd te worden. Natuurlijk geeft iedere gemeente zijn inbreng. Maar uiteindelijk maakt een bureau een plan en kan de betreffende gemeenteraad nog slechts enige invloed uitoefenen.
Op gemeenteniveau lijkt bij de energietransitie de afstand tussen gemeenteraad en burgers het grootst, gezien de vele insprekers en de petitie met steun van 1890 Leusdenaren. Zowel het modeldenken, het lobbyen van bedrijven, als de regionale samenwerking spelen hierbij een rol.
Willen we het tij keren naar meer vertrouwen en minder polarisatie, is het belangrijk dat er meer Pieter Omtzigt’s zullen opstaan die zich willen inzetten voor de democratie. Met minder modeldenken, minder lobbygroepen, minder regionale samenwerking en meer volksvertegenwoordiging.
Marijke van Eijden,
Fractievoorzitter CDA Leusden-Achterveld-Stoutenburg